تابهحال شده خیالپردازی کنید فردی مشهور عاشقتان شده است؟ اگر به شما بگویند نادرست میکنید و شخص مدنظرتان به شما علاقهای ندارد، چه واکنشی نشان میدهید؟ مبتلایان به خودمعشوقپنداری یا اروتومانیا در این چنین شرایطی عصبانی خواهد شد و حقیقت را نمیپذیرند. آنها متوهمانه باور دارند آن فرد عاشقشان شده است و امکان پذیر با همین تفکرات به خود و اطرافیانشان صدمه بزنند. با ما در این مقاله همراه باشید تا با اختلال اروتومانیا و علائم و روش درمان آن آشنا شویم.
اروتومانیا چیست؟
خودمعشوقپنداری یا اروتومانیا نوعی باور هذیانی است که فرد مبتلا به آن فکر میکند شخصی عاشقش شده است (این شخص امکان پذیر از آشنایان یا فردی کاملا غریبه باشد و زیاد تر مبتلایان به اروتومانیا فکر میکنند شخصی مشهور عاشق آنها شده است.) در حالی که هیچ مدرک و نشانهای مبنی بر این عشق وجود ندارد. این باور با تخیلات مفصل همراه است و فرد را به رفتارهای وسواسگونه سوق میدهد.
اروتومانیا را نباید با شیفتگی نادرست بگیریم. شیفتگی احساسی است که تعداد بسیاری از مردم در دورهای از زندگی تواناییاش میکنند. آنها حس میکنند فردی را زیاد دوست دارند و او را تحسین میکنند. شیفتگی احساسی مختصرزمان است، اما افراد مبتلا به خودمعشوقپنداری برخلاف شواهد، اعتقاد دارند شخص خاصی عاشق آنهاست.
اروتومانیا نوعی اختلال روانی است که نیاز به مراقبت پزشکی دارد. کارشناسان میگویند در هر ۱۰۰هزار نفر، ۱۵ نفر به اختلال خودمعشوقپنداری مبتلا می باشند و زنان ۳ برابر مردان دچار این بیماری خواهد شد.
گاتان گاتیان دکلرامبو، روانپزشک فرانسوی، اواخر قرن ۱۹ میلادی فهمید این اختلال روانی شد و درمورد این بیماران تحقیق کرد. بهحرف های او، افراد مبتلا به اختلال اروتومانیا با نادیدهگرفتن شواهد عینی و تکذیب محبت از سمت شخص مدنظرشان، باور راسخ دارند که در رابطهای عاشقانهاند.
تأثیر اختلال اروتومانیا بر زندگی مبتلایان
کارشناسان میگویند اروتومانیا بر زندگی فرد مبتلا تأثیرات ویرانگری دارد. این افراد دچار اضطراب پایدارند و روابطشان با اطرافیان دچار مشکل میبشود. مبتلایان به این اختلال طبق معمول دست به خشونت نمیزنند، اما رفتارها و افکار وسواسگونه آنها علتمیبشود فرد مدنظرشان را تعقیب کنند و به همین علت تعداد بسیاری از آنها با عواقب قانونی روبه رو خواهد شد.
تفکرات هذیانی قسمت قابلتوجهی از زندگی این افراد و تبدیل غفلت از مسئولیتهای شخصی و کاری میبشود. این بیماران قوت تمیز باورهای هذیانی از حقایق را ندارند، درنتیجه زیاد تر با اطرافیان خود که تصمیم پشتیبانی به آنها را دارند، دچار مشکل خواهد شد و روابط اجتماعیشان را از دست خواهند داد.
علل تشکیل اروتومانیا
محققان درمورد اختلالات هذیانی تحقیقات تعداد بسیاری انجام دادهاند، اما تا این مدت علت مشخصی برای تشکیل اروتومانیا اشکار نکردهاند. فرد مبتلا به اختلال هذیانی نمیتواند نشانههای اجتماعی را بهدرستی تشخیص دهد. آنها فکر میکنند شخص فرد دیگر به آنها علاقهمند است، در حالی که اینطور نیست. این توهمات بهمرور زمان در ذهن پررنگ و به باورهای هذیانی تبدیل خواهد شد. این اختلال امکان پذیر در نوجوانی به وجود بیاید، اما اکثر مبتلایان در بینسالی آن را توانایی میکنند.
مطابق تحقیقات، اروتومانیا امکان پذیر ارتباطی با ژنتیک افراد داشته باشد اما محیط، سبک زندگی و حالت سلامت روان نیز در آن نقش دارند. کارشناسان میگویند زیاد تر مبتلایان عزتنفس پایینی دارند، حس طردشدگی میکنند، انزواطلباند و نمی توانند دیدگاه دیگران را فهمیدن کنند.
افرادی که عزت نفس مقداری دارند، در تخیل خود داستانهایی میسازند تا حس بهتری داشته باشند. بر پایه تحقیقات، شبکههای اجتماعی میتوانند این باورهای هذیانی را در برخی افراد تشدید کنند، چراکه از طریق شبکههای اجتماعی میتوانند شخصی را دائما ببینند و خیالپردازی کنند.
استرس یکی دیگر از محرکهای اروتومانیاست. افرادی که دوستان نزدیک یا اقوام خود را از دست خواهند داد، جستوجو راهی برای کسب حس امنیت میگردند. آنها امکان پذیر فکر کنند شخصی قوی میتواند مواظب آنها باشد، به این علت در خیال خود یک رابطه عاشقانه با یک سلبریتی یا سیاستمدار میسازند. این تصورات بهمرور بر ذهن تاثییر میگذارد و باروهای هذیانی را میسازد.
نشانههای اختلال اروتومانیا
همه افراد اروتومانیا را به یک شکل و با شدت یکسان توانایی نمیکنند. علائم بیماری در هر فرد امکان پذیر متفاوت باشد. کارشناسان دو دسته نشانههای احساسی و رفتاری را در مبتلایان شناسایی کردهاند که در ادامه مطرحشان کردهایم.
نشانههای احساسی عبارتاند از:
- حس حسرت؛
- حس تنهایی؛
- حس پوچی؛
- عزت نفس کم؛
- حس گناه و شرم؛
- تکذیب بیعلاقگی فرد روبه رو؛
- نپذیرفتن جواب منفی؛
- حس حسادت؛
- حس سوءظن؛
- بیانگیزگی؛
- بیعلاقگی به انجام زیاد تر فعالیتها.
نشانههای رفتاری نیز عبارتاند از:
- عصبانیشدن از افرادی که حرفشان را باور نمیکنند؛
- صرف همه زندگی کاری و شخصی خود برای پیشبرد توهمها؛
- تلاش برای رمزگشایی مطلبهای مخفی در تابلوها، زیرنویسها و اشعار؛
- تماس مکرر و ارسال مطلب به شخص مورد نظر؛
- تعقیب شخص مورد نظر؛
- نزدیکشدن پنهانی به شخص مورد نظر بهصورت آنلاین یا حضوری؛
- صدمهرساندن به دیگرانی که مانع رسیدن مبتلا به شخص مورد نظر خواهد شد؛
- رفتارهای پرخاشگرانه با اطرافیان.
تشخیص اختلال اروتومانیا
هیچ آزمایش دقیقی برای تشخیص اختلال اروتومانیا وجود ندارد. پزشک با پرسیدن سؤالاتی درمورد قبل، بازدید حالت روان و ردکردن گمان دیگر بیماریها اروتومانیا را تشخیص میدهد.
در کتاب راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی، اروتومانیا را نوعی اختلال هذیانی طبقهبندی کردهاند. بارزترین نشانه اروتومانیا این است که مبتلا فکر میکند فردی عاشقش شده و احساسات شدیدی به او دارد در حالی که اینطور نیست. مهمترین معیارهای تشخیص این اختلال بر پایه راهنمای تشخیص اختلالات روانی عبارتاند از:
- وجود هذیان بهزمان ۱ ماه یا زیاد تر؛
- نبوده است مدرکی مبتنی بر اسکیزوفرنی؛
- مختلنشدن کارکرد روزانه یا نداشتن حرکت نامعقول؛
- توهم شدید که شخص فرد دیگر عاشق فرد است.
مبتلایان به اروتومانیا در ابتدا حرکت عادی دارند و شما در زندگی روزمره فهمید اختلال روانی آنها نمیشوید، اما با گذشت زمان توهمها رشد میکنند. آنها فکر میکنند فردی که عاشقشان شده برایشان سرنخهایی میفرستد. درنتیجه امکان پذیر مطلبهایی را در چیزهای روزمره ببینند؛ برای مثال فکر میکنند روی پلاک ماشینها یا چراغهای چشمکزن رمزی وجود دارد که باید آن را کشف کنند.
انواع اروتومانیا
اختلال اروتومانیا امکان پذیر یک بیماری جدا گانه یا نشانهای از یک بیماری دیگر باشد. پزشکان میگویند که امکان پذیر اروتومانیا یکی از علائم روانگسیختگی (اسکیزوفرنی)، اختلال دوقطبی، تومورهای مغزی، اعتیاد به مواد مخدر یا الکل باشد؛ به همین علت متخصصان بالینی اختلال اروتومانیا را به دو گروه تقسیم میکنند.
۱. اروتومانیای اولیه
برای بیماران این دسته هیچ بیماری روانی فرد دیگر تشخیص داده نشده است. اغاز علائمشان زیاد سریع است و این علائم زمانطویل ادامه دارند. آنها طبق معمول از درمان امتناع میکنند و بعد از اغاز درمان نیز پیشرفت روال درمان کند است.
۲. اروتومانیای ثانویه
در بیماران این گروه، اروتومانیا نشانهای از بیماری فرد دیگر در نظر گرفته میبشود. بیماری آنها همراه با چندین علامت دیگر است. علائم آهسته و تدریجی نمایان خواهد شد و بیمار در دورههایی آن را توانایی میکند؛ یعنی توهم خودمعشوقپنداری در دورهای وجود دارد و در دورهای از بین میرود. این بیماران با رواندرمانی و دارودرمانی میتوانند مشکلاتشان را رفع کنند.
درمان اروتومانیا
درمان اروتومانیا چالشبرانگیز است، چراکه ماهیت بیماری بر پایه باورهای هذیانی فرد مبتلاست. اولین مرحله درمان این اختلال دارودرمانی با داورهای ضدروانپریشی است. این داروها جهت مهار هذیان و جلوگیری از بدترشدن آنها خواهد شد.
در مرحله بعدی، فرد مبتلا باید تحت درمان شناختیرفتاری قرار بگیرید. در این روش درمانی، درمانگر با شناسایی و تحول الگوهای فکری به افت باورهای هذیانی پشتیبانی میکند. علاوهبر درمان شناختیرفتاری، خانوادهدرمانی نیز امکان پذیر سودمند باشد چون جهت آگاهی اعضای خانواده و جلب حمایتشان میبشود.
کارشناسان میگویند مهار اروتومانیا مقدور است، اما درمان شناختهشده قطعی ندارد. طول زمان درمان دارویی ۴ تا ۶ هفته است و بعد از آن درمانگر بر مهار علائم و بهبود کیفیت زندگی فرد مبتلا تمرکز میکند.
بعضی اوقات فرد مبتلا دست به رفتارهای خطرناک میزند و چون دچار توهم است، فهمید عواقب کار خود نیست. در این شرایط که فرد مبتلا برای خود یا دیگران خطرناک است، پزشک دستور بستری در بیمارستان را میدهد تا حالت ذهن تثبیت و فرد برای پیگیری درمان آماده بشود.
سخن آخر
خودمعشوقپنداری یا اروتومانیا نوعی اختلال روانی است. فرد مبتلا در باور توهمی خود فکر میکند شخصی عاشق او شده است حتی اگر آن شخص او را نشناسد یا به او حرف های باشد که دوستش ندارد. این اختلال امکان پذیر زندگی روزمره فرد را تحتتأثیر قرار دهد و خطرات جبرانناپذیری داشته باشد. کارشناسان میگویند درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد، اما با داروهای اشکار و رواندرمانی میتوان علائمش را مهار کرد.
اگر این مقاله برای شما سودمند بوده است، آن را با دوستان خود به اشتراک بگذارید و نظراتتان را برایمان بنویسید.
به پشتیبانی زبان بدن، ناگفتهها را بگویید و بشنوید