شرکت هلندی ASML به خواست دولت «جو بایدن»، رئیس جمهور ایالات متحده، چند هفته قبل از اجراییشدن ممنوعیت صادرات تجهیزات تراشهسازی پیشرفته، ارسال محمولههای چین را لغو کرد. پیش از این، چین برای دورزدن تحریمهای آمریکا، به این شرکت هلندی روی آورده می بود. شرکت ASML به سیستمهای لیتوگرافی گسترش یافتهاش شناخته میبشود؛ این فناوری برای ساخت ریزتراشهها حیاتی است.
بر پایه گزارش بلومبرگ، ایالات متحده سازنده هلندی تجهیزات تراشه را تحت سختی قرار داده تا فروش محصولات خود به چینیها را قبل از موعد مقرر مسدود کند. با فناوریهای ASML میتوان تراشهها را کوچکتر، سریع تر و کارآمدتر ساخت. درواقع فناوری سیستمهای لیتوگرافی تنها یک دارایی تجاری نیست، بلکه با دقت به نقش محوری آن در زنجیره فراهم نیمهرساناها، یک دارایی استراتژیک است. این چنین این فناوری نقش مهمی در محصولات گوناگون از تلفنهای هوشمند گرفته تا سیستمهای نظامی پیشرفته ایفا میکند.
شرکت ASML و تحریمهای چین
این سازنده هلندی مجوز ارسال سه دستگاه لیتوگرافی فرابنفش عمیق را تا ژانویه (دیماه ۱۴۰۲) که محدودیتهای تازه اعمال میبشود، در اختیار داشت. بااینحال، مقامات ایالات متحده با ASML تماس گرفتند تا از آنها بخواهند که فوراً ارسال محمولههای از پیش برنامهریزیشده به مشتریان چینی را متوقف کنند.
بایدن مدام کوششهای پکن برای تشکیل صنعت نیمهرسانا پیشرفته خود را سرکوب میکند. به نقل از بلومبرگ، شرکت فناوری هواوی نیز سال قبل با منفعت گیری از تراشههای ساختهشده با دستگاههای لیتوگرافی ASML، گوشی هوشمندی ساخت که رقیبی قوی برای آیفون اپل در این سرزمین شد.
سختی ایالات متحده بر این شرکت در سال ۲۰۱۹ اغاز شد؛ وقتی که «دونالد ترامپ»، رئیس جمهور زمان، دولت هلند را تحت سختی قرار داد تا فروش دستگاههای لیتوگرافی فرابنفش ASML به چین را ممنوع کند. ASML تنها شرکت سازنده این فناوری است که برای تشکیل نیمهرساناها منفعت گیری میبشود.
بر پایه دادههای گمرک چین، بین جولای و نوامبر (تیر تا آبان ۱۴۰۲)، واردات ماشینهای لیتوگرافی چین بیشتر از پنج برابر افزایش یافت و به ۳.۷ میلیارد دلار رسید. چین تقریباً نیمی از فروش ASML در سه ماهه سوم ۲۰۲۳ را به خود تعلق داده می بود.