آژانس فضایی اروپا (ESA) با همکاری ناسا مأموریت LISA را اجرایی خواهد کرد. در این مأموریت از سه فضاپیمای جداگانه، لیزر پرتاب میبشود تا امواج گرانشی با دقت بالایی اندازهگیری شوند. این اولین تلاش علمی برای شناسایی و مطالعه امواج گرانشی از فضا خواهد می بود. این مأموریت قرار است در نزدیک به سال ۲۰۳۵ انجام بشود.
بر پایه اظهار رسمی ESA، کمیته برنامه علمی این آژانس مأموریت LISA را قبول کرده تا اولین تلاش علمی برای شناسایی و مطالعه امواج گرانشی از فضا باشد. رسیدن به این مرحله یعنی ESA ایده انجام این مأموریت را پذیرفته و فناوریها را به قدری پیشرفته میداند که به عملیاتیشدن این پروژه چراغ سبز بدهد. فاز عملیاتی در ژانویه ۲۰۲۵ (دی ۱۴۰۳) بعد از انتخاب یک پیمانکار صنعتی اروپایی اغاز خواهد شد. مأموریت LISA فقط با یک فضاپیما انجام نمیبشود، بلکه یک صورت فلکی از سه فضاپیما خواهد می بود. ناسا نیز در این مأموریت شراکت خواهد کرد.
مقصد انجام مأموریت LISA
مأموریت LISA بدون شک بلندپروازانهترین پروژهای است که تا بحال از ESA مجوز دریافت کرده است و به گمان زیادً گرانترین نیز خواهد می بود. سه فضاپیمای این مأموریت یک مثلث متساویالاضلاع دقیق را در فضا راه اندازی خواهند داد؛ هر فضاپیما نیز ۲.۵ میلیون کیلومتر از فرد دیگر فاصله خواهد داشت که بیشتر از شش برابر فاصله زمین تا ماه است.
در این مأموریت امواج گرانشی ناشی از رویدادهای گوناگون ستارهها، همانند انفجارهای ابرنواختر یا ادغام ستارههای نوترونی و سیاهچالههایی پرجرم شناسایی خواهند شد. برای اندازهگیری این امواج از مکعبهای طلایی در این فضاپیماها منفعت گیری خواهد شد که اندازه آنها مقداری کوچکتر از مکعب روبیک است.
وجود امواج گرانشی اولینبار توسط اینشتین نقل شد. او بیشتر از یک قرن پیش او گفت که اجرام پرجرم با حرکت ناگهانی در فضا، ساختار فضازمان را تحول خواهند داد و علتایجاد امواجی خواهد شد. این امواج با شدت نور حرکت میکنند و میتوانند درمورد جهان اولیه و برخی از آشفتهترین رویدادهایی که در کیهان رخ خواهند داد، اطلاعات بسیاری به ما بدهند.
امواج گرانشی اولینبار در سال ۲۰۱۵ توسط رصدخانه LIGO در ایالات متحده شناسایی شد. بااینحال، انتظار میرود که LISA بتواند از فضا اطلاعات بیشتری را درمورد این اتفاقها آشکار کند.