چند روز پیش «مارک گرمن»، خبرنگار بلومبرگ، از تعطیلی پروژه ماشین اپل موسوم به «تایتان» بعد از ده سال فعالیت خبر داد؛ موضوعی که میتواند نزدیک به ۲۰۰۰ کارمند این قسمت را در شوک فرو ببرد. یقیناً به گمان زیادً اکثر افراد شاغل در قسمت ماشین به فعالیتهای هوش مصنوعی اپل ملحق خواهند شد تا زیر نظر «جان جیانندرا» روی پروژههای AI این شرکت کار کنند.
علیرغم خبر از وجود این چنین پروژهای، عموم مردم تا حد بسیاری از جزئیات برنامهریزی کوپرتینوییها در این قسمت بیخبر بودند و این نوشته حتی در بین کارمندان اپل نیز به چشم میآمد. در طول کار روی پروژه تایتان، اشکار نبوده است که مقصد اپل گسترش خودروهای برقی است یا ماشینهای خودران؛ بعضی اوقات هم ظاهر امر از برنامهریزی آنها برای گسترش هر دو قسمت خبر میداد. درنتیجه عدم وجود مقصد اشکار و سختی سهامداران برای تعیین حالت این پروژه، «تیم کوک»، مدیرعامل اپل را به سمت لغو این قسمت سوق داد. در این مقاله نگاهی به فراز و نشیبهای ۱۰ ساله پروژه تایتان داریم و از دلایل ناکامی آن میگوییم. تا انتها همراه دیجیاتو باشید.
۲۰۱۳
پیش از اغاز پروژه تایتان، سران اپل وجود در بازار خودروهای برقی را در سر میپروراندند. در سال ۲۰۱۳، روزنامه «سانفرانسیسکو کرونیکل» گزارش داد که «آدریان پریکا»، مدیر قسمت ادغام و تملیک (M&A) اپل، بهصورت مخفیانه با «ایلان ماسک» ملاقاتی داشته و حوالی فعالیت در بازار خودروهای برقی مذاکراتی داشتهاند. اگرچه این ملاقات نتیجه خاصی نداشت، اما جهت شکلگیری ربط اولیهای بین اپل و تسلا شد. تقریباً در همان زمان، تسلا «داگ فیلد» را که نقش مهمی در طراحیهای سختافزاری اپل داشت، به استخدام خود درآورد.
۲۰۱۴
در این زمان، اپل بیسروصدا فعالیت پروژه تایتان را اغاز کرد و بههمین منظور، افراد مستعدی از شرکتهای خودروسازی قدیمیتر همانند فورد، مرسدس بنز و همینطور کارمندانی از دیگر قسمتهای داخلی خود را دور هم گرد آورد. تیم کوک در پروژه ماشین به «استیو زادسکی»، مهندس اسبق فورد و مسئول قسمت آیفونها و آیپدها، این اختیار را داد تا تیمی شامل حدوداً ۱۰۰۰ نیرو را برای این چنین امری راه اندازی دهد. یقیناً که اپل فقطً مشغول جمعآوری نیرو نبوده است و همزمان با برخی شرکتها همانند Magna Steyr و BMW ربط داشت.
۲۰۱۵
با استخدام «مارک نیوسون»، طراح برخی خودروهای فورد، بهنظر میرسید که اپل بهطور جدی روی ماشین کار میکند. در فوریه ۲۰۱۵، مجله فایننشال تایمز خبری را مبنی بر فعالیت متخصصین قسمت ماشین اپل در یک آزمایشگاه تحقیقاتی مخفی انتشار کرد و سپس «وال استریت ژورنال»، از تمرکز اپل روی ساخت یک ماشین الکتریکی با طراحی شبیه ونهای کوچک او گفت. این گزارش این چنین ادعا کرد که اپل گسترش ماشینهای خودران را (در آن بازه وقتی) در دستور کار خود نداشت. با وجود همه این فعالیتها، پروژه تایتان تا این مدت بهصورت غیررسمی به کار خود ادامه میداد و با جذب برخی متخصصین از دیگر قسمتهای شرکت، گسترش این پروژه را جستوجو میکرد.
طی جلسه سهامداران اپل در مارس ۲۰۱۵، از تیم کوک درمورد خرید تسلا سوال شد. بااینحال وی از جواب به این چنین سؤالی طفره رفت و او گفت که دوست دارد برنامه ساخت کوپرتینوییها، یعنی CarPlay توسط تسلا پذیرفته بشود. در همین زمان تسلا تقریباً با جذب تقریباً ۱۵۰ نفر از کارمندان اپل، بیشترین نیرو از این شرکت را در قیاس با دیگر کمپانیها داشت.
بهمرور این پروژه با شدت بیشتری پیش رفت و مجله آلمانی Manager در ژوئیه ۲۰۱۵، طی گزارشی از ارتباطات بین BMW و اپل برای ساخت خودروی برقی i3 خبر داد. این چنین روزنامه گاردین نیز با دسترسی به برخی مدارک، از علاقه اپل به گسترش یک خودروی اتومات او گفت و مدعی شد که آنها در جستوجوی مکانهایی برای آزمایش این خودروها می باشند. بااینحال در سپتامبر همان سال، نیویورک تایمز گزارش داد که اپل بین گسترش خودروهای برقی، ماشینهای خودران یا ساخت همزمان هر دو مردد است.
۲۰۱۶
در آن سال «جانی آیو»، نائب رئیس اسبق قسمت طراحی صنعت اپل، نارضایتی خود را از شدت پیشرفت پروژه ابراز داد و زادسکی نیز با نگه داری موقعیت خود در اپل، از پروژه تایتان کنارهگیری کرد. این چنین روال استخدام نیروها نیز کندتر شد. درنتیجه این مشکلات، اهداف اپل در گسترش خودروها را در هالهای از ابهام فرو برد.
برای حل معضلات بالا، تیم مدیریتی اپل، «باب منسفیلد»، یکی از مدیران ارشد قسمت سختافزار شرکت را برای رهبری پروژه تایتان برگزید و مسیر اندوختهگذاری استراتژیک خود را در مکلارن، شرکت خودروساز بریتانیایی جستوجو کرد. این چنین در اکتبر ۲۰۱۶، بلومبرگ گزارش داد که اپل با اخراج صدها عضو پروژه، روی گسترش ماشینهای خودران تمرکز میکند. علاوهبراین، حرف های شد که سران اپل تا آخر سال ۲۰۱۷ به تیم منسفیلد زمان دادند تا با بازدید چالشها و شرایط ساخت این خودروها، در رابطه اهداف نهایی پروژه تایتان تصمیمگیری کنند. یقیناً که گزارشها، رهبری منسفیلد در این چنین پروژهای را یک ناکامی برداشت میکردند.
۲۰۱۷
اپل در گسترش ماشینهای خودران تنها نیست و برخی دیگر از غولهای فناوری و شرکتها نیز پیروزی خود را در این چنین راهی میدیدند. گوگل روی گسترش برنامه اختصاصی این نوع ماشینها با نام Waymo کار میکرد و اوبر نیز بعد از استخدام دهها کارشناس، قدمهایی در این حوزه برداشت. شرکتهای جنرال موتورز و فورد نیز برنامههای خود را در راستای گسترش ماشینهای خودران پیش میبردند. درهمینحال کوپرتینوییها مجوزی از دپارتمان وسائل نقلیه موتوری کالیفرنیا کسب کردند تا فناوری رانندگی اتومات خود را با منفعت گیری از سه خودروی شاسیبلند لکسوس در آوریل ۲۰۱۷ آزمایش کنند.
سرانجام در ژوئن همان سال، تیم کوک علناً پروژه تایتان را قبول کرد. او در او مباحثه با بلومبرگ از تمرکز اپل روی گسترش سیستمهای اتومات و خودران او گفت و این فناوری را مادر همه پروژههای هوش مصنوعی نامید. یقیناً که وی از جواب به سؤالات حوالی ساخت ماشینهای خودران طفره رفت و موضع شفافی دراینباره نداشت.
۲۰۱۸ و ۲۰۱۹
با اهمیت ترین خبر سال در آگوست ۲۰۱۸ انتشار شد؛ جایی که اپل مجدداً «داگ فیلد» را به استخدام خود درآورد تا به منسفیلد در پیشبرد پروژه تایتان پشتیبانی کند. این نوشته گمانهزنیهایی را درمورد تلاش اپل برای ساخت پایهای ماشینهای خود در پی داشت. این چنین ایلان ماسک در آن زمان طی مصاحبهای او گفت که در زمان تلاش برای ساخت ماشین تسلا مدل ۳، تلاش کرد با سران اپل حوالی فروش تسلا جلسهای ترتیب دهد، اما ناموفق می بود.
اپل سال سپس را با تعدیل نیرو اغاز کرد و بیشتر از ۲۰۰ کارگر خود را از پروژه تایتان کنار گذاشت. یقیناً که در راستای پیشرفت پروژه، تیم کوک «کریس پوریت»، معاون مهندسی تسلا را به استخدام قسمت ماشین درآورد. در ژوئن ۲۰۱۹ نیز کوپرتینوییها استارتاپ Drive.ai را خریدند تا هوش مصنوعی را در سیستمهای خودران ماشینها بهکار ببرند.
۲۰۲۰
پروژه تایتان نیز از تأثیرات پاندمی کرونا بر مشاغل در امان نماند و برنامههای اپل برای گسترش خودروهای خود بهعلت این همهگیری تعلیق شد. بااینحال سران شرکت سخن بگوییدهایی حوالی اندوختهگذاری یا خرید برخی استارتاپها همانند EV Canoo را نقل کردند که درنهایت به جایی نرسید.
اما سال ۲۰۲۰ چندان سرد نبوده است و مطابق حرف های رویترز، انگارً اپل ساخت یک وسیله نقلیه مسافربری را با باتریهای بی همتا خود در سر میپروراند. متخصصین این پروژه با ادغام ایده باتریها و همینطور پروژه خودروها، باور داشتند که میتوانند این نسخه از ماشینهای خود را در سال ۲۰۲۴ به خط تشکیل برسانند.
۲۰۲۱
مطابق گزارش رسانههای کرهای، اپل در اغاز همان سال مذاکراتی را با گروه هیوندای موتور برای ساخت ماشین خود داشته که تبدیل افزایش قیمت سهام این شرکت خودروساز شد. این چنین بهحرف های Nikkei، در فوریه همان سال اپل مذاکراتی را با خودروسازان ژاپنی برای تشکیل خودروی خود پیش میبرد. در ادامه کوک طی مصاحبهای با «کارا سوویشر»، روزنامهنگار آمریکایی، بر اهمیت استقلال خودروها پافشاری کرد و باور داشت که کارهای بسیاری را میتوان با ماشینها انجام داد.
در ادامه اپل بهمنظور فراهم باتری خودروهایش، مذاکراتی را با شرکتهای چینی CATL و BYD پیش برد. یقیناً که همزمان با مذاکرات، یکی از مشاوران ارشد اقتصادی کاخ سفید در او مباحثه با رویترز، از پرسوجوهای اپل حوالی ساخت تأسیسات پیشرفته تشکیل باتری در آمریکا او گفت. علاوهبراین، کوپرتینوییها «اولریش کرانز»، یکی از بنیانگذاران و مدیرعامل استارتاپ EV Canoo را به پروژه تایتان اضافه کردند و با کنارهگیری مجدد داگ فیلد، «کوین لینچ» را جزو تیم متخصصین این پروژه قرار دادند. بعد از این تغییرات، سران اپل تصمیم گرفتند تا از هرگونه همکاری با خودروسازهای دیگر برای گسترش و ساخت ماشینهای خود اجتناب کنند و مستقلانه پروژه تایتان را پیش ببرند.
در ادامه و در ماه نوامبر ۲۰۲۱، بلومبرگ گزارش داد که اپل و شخص کوین لینچ، روی تشکیل خودرویی کار میکنند که فرمان یا پدال نداشته باشد. آنها این چنین تلاش میکردند که این چنین ماشینی تا سال ۲۰۲۵ در دسترس قرار بگیرد. با دقت به نقل ازها، اپل بر این نظر می بود که با آخر کارهای مهم ساخت پردازنده ماشینها، نسل اول خودروهایش در اغاز اراعه قرار خواهد گرفت. بههمین منظور و برای تحکیم تیم، اپل «کریستوفر سیجی مور»، یکی از مدیران اسبق تسلا را به خدمت گرفت.
۲۰۲۲
درست بعد از ۶ ماه، سیجی مور، اپل را ترک کرد و بعد از آن، جزئیات برخی از مشکلات اپل در راهاندازی فناوری رانندگی اتومات را در دسترس قرار داد. این چنین بلومبرگ در دسامبر همان سال از افت جاهطلبیهای اپل در پروژه تایتان بهعلت عدم توانایی ساخت ماشین بدون فرمان یا پدال خبر داد. مطابق گزارشها، اپل به گسترش خودروهایی مشغول شد که فقط در بزرگراهها بهصورت اتومات کار کنند و حتی به تأسیس یک «مرکز فرمان از راه دور» برای پشتیبانی به رانندگان در کنترل خودروها میانه اوقات اضطراری فکر میکرد.
۲۰۲۳
اکنون ناامیدی حوالی پروژه Apple Car زیاد تر و زیاد تر شده است. در سپتامبر ۲۰۲۳، «مینگ-چی کو»، تحلیلگر این حوزه اظهار داشت که پروژه خودروی اپل همه ویژگیهای مثبت و اعتبار خود را از دست داده و انگارً این پروژه بدون وجود یک خودروساز دیگر به تشکیل زیاد نخواهد رسید. این چنین در ادامه پیگیریهای بلومبرگ، گویا هیئتمدیره اپل با دقت به نوع مدیریت پروژه تایتان و رهبری آن، به تیم کوک برای تعیین تکلیف سرنوشت خودروهای اپل سختی آوردهاند.
۲۰۲۴
درنهایت به سال میلادی جاری میرسیم؛ جایی که به گمان زیادً مهر تأییدی بر آخر رؤیاهای اپل در گسترش خودروها زده خواهد شد. بلومبرگ مجدد گزارش داد که بهعلت تعویق ۴ ساله (تا سال ۲۰۲۸) در اراعه خودروها، پروژه تایتان در ژانویه تعیین تکلیف میبشود و گویا تیم متخصصین اپل مجدد به سمت گسترش خودروهای برقی با ویژگیهای محدودتر خواهد رفت. بااینحال بعد از یک ماه، بهنظر میرسد پروژه تایتان برای همیشه لغو شده که در این صورت، ناکامی بزرگی در کارنامه کوپرتینوییها با وجود میلیاردها هزینه در این قسمت به ثبت میرسد.