نوشته و ویرایش شده توسط مجله ی اسکوار
انحراف بینی مشکلی شایع است که مادرزادی یا بر تاثییر ضربه‌خوردن و صدمه بینی اتفاق می‌افتد و بیشتر از ۸۰درصد مردم دنیا دچارش می باشند. این افراد در دو دسته قرار می‌گیرند؛ افرادی که علائم خفیف دارند و با دارودرمانی به زندگی خود ادامه خواهند داد و افرادی که علائم شدید‌تری دارند و باید به فکر درمان‌های فرد دیگر باشند. در این مقاله، مفصل درمورد این مشکل رایج سخن بگویید و راه حلهای درمان آن را گفتن کرده‌ایم.
انحراف بینی چیست؟
انحراف بینی وقتی اتفاق می‌افتد که تیغه بینی از خط وسط فاصله بگیرد یا کج بشود. منظور از تیغه بینی همان استخوان و غضروفی است که حفره‌های سمت چپ و راست بینی را از هم جدا می‌کند. دلنشین است بدانید زیاد تر از ۸۰درصد آدم‌ها به این عارضه دچارند! اما از آنجا که این عارضه همیشه علائم شدیدی ندارد، زیاد‌ها یک عمر با آن زندگی می‌کنند و وقتی فهمید انحراف در بینی خود خواهد شد که با علائم آزاردهنده همانند مشکلات تنفس، سردرد و عفونت‌های سینوسی مکرر روبه رو شوند.
علت انحراف بینی چیست؟
زیاد‌ها با انحراف تیغه بینی متولد خواهد شد. یعنی بر تاثییر زایمان سخت یا بیماری‌‌های بافت همبند مادرزادی با تیغه بینی کج به دنیا می‌آیند. برخی دیگر هم بر تاثییر صدمه و ضربه‌های سخت به آن مبتلا خواهد شد. رایج‌ترین دلایل انحراف سپتوم بینی عبارت‌اند از:
- ورزش‌های تماسی؛
- تصادف با اتومبیل؛
- سقوط از بلندی؛
- دعوا و درگیری‌های فیزیکی.
انحراف سپتوم امکان پذیر نتیجه رشد طبیعی استخوان و غضروف تیغه بینی باشد. هم‌زمان با رشد بینی، سپتوم هم رشد می‌کند و بعضی اوقات به یک سمت خم می‌بشود. باور می‌کنید این شایع‌ترین علت انحراف بینی است؟
از کجا بفهمیم انحراف بینی داریم؟
اگر انحراف شدید باشد، تشخیص آن در خانه کار سختی نیست. در نگاه اول شکل بینی تحول می‌کند و این اولین نشانه است. دیگر علائم انحراف بینی عبارت‌اند از:
اگر این علائم برایتان آشناست، این تست را برای مطمعن زیاد تر انجام دهید. با انگشت یکی از سوراخ‌های بینی را نگه دارید و نفس بکشید. ببینید نفس کشیدن با یک سوراخ چه مقدار راحت یا سخت است. این تمرین را برای سمت دیگر هم تکرار کنید. اگر حس گرفتگی در یکی از سوراخ‌ها یا هر دو سوراخ دارید، گمان انحراف سپتوم وجود دارد.
راه تشخیص انحراف بینی چیست؟
پزشک متخصص گوش و حلق و بینی با پرسیدن چند سوال و معاینه بینی انحراف سپتوم را تشخیص می‌دهد. برخی از این سؤالات عبارت‌اند از:
- چه علائمی داری؟
- شدت این علائم چه مقدار است؟
- از کی این علائم را داری؟
- آیا مشکل تنفسی هم داری؟
- نمی‌توانی راحت بخوابی؟
- زمان خواب خروپف می‌کنی؟
- سابقه مشکلات سینوسی یا گرفتگی بینی داری؟
- آیا سابقه خون‌ریزی بینی داری؟
- در حال حاضر دارویی برای این علائم مصرف می‌کنی؟
- ضعفی در حس بویایی خود حس می‌کنی؟
فراموش نکنید تشخیص پزشکی تنها راه یقین برای تشخیص انحراف سپتوم و اغاز فرایند درمان است.
درمان قطعی انحراف بینی چیست؟
روش درمان انحراف سپتوم به شدت این حالت بستگی دارد. اکثر مردم نیازی به درمان این انحراف ندارند، چون علائمی نمی‌بینند. نشانه‌های خفیف هم با دارو قابل‌درمان است. اما اگر این انحراف تنفس صحیح فرد را مختل کند، تنها راه چاره عمل انحراف بینی است.
۱. دارو
علائم گهگاهی انحراف خفیف بینی را می‌توان با داروهای بدون نسخه درمان کرد همانند:
- داروهای ضداحتقان (خطر در صورت مصرف بیشتر از ۳ روز متوالی): داروهای ضداحتقان را می‌توان به‌صورت خوراکی یا از طریق اسپری مصرف کرد. این داروها با افت تورم حفره بینی به جریان بهتر هوا پشتیبانی می‌کنند، اما مصرف مداوم آنها در طویل‌زمان امکان پذیر خطرناک باشد.
- اسپری‌های استروئیدی بینی: اسپری‌های استروئیدی هم علتکاهش تورم خواهد شد و دوره مصرف ۱ تا ۳هفته‌ای دارند.
- آنتی‌هیستامین‌ها: برای تسکین آبریزش یا گرفتگی بینی می‌توان سراغ داروهای آنتی‌هیستامین رفت. این داروها خاصیت خواب‌آوری دارند و باید محتاطانه مصرف شوند.
داروهای ذکرشده انحراف سپتوم را قطعی و برای همیشه درمان نمی‌کنند و فقط جهت تسکین لحظه‌ای علائم خواهد شد.
۲. جراحی
ترمیم انحراف سپتوم طبق معمول با بیهوشی موضعی یا عمومی انجام می‌بشود. اکثر پزشکان به بیماران نوجوان خود پیشنهاد می‌کنند تا نزدیک به ۱۵سالگی که رشد بینی متوقف می‌بشود برای این جراحی صبر کنند. در این قسمت انواع جراحی انحراف بینی را معارفه کرده‌ایم.
۱. جراحی سپتوپلاستی
سپتوپلاستی برای مواقعی است که کار به جای باریک کشیده و فرد از مشکلات تنفسی، عفونت‌های مکرر سینوسی و دیگر علائم انحراف بینی رنج می‌برد. پزشک در این جراحی سرپایی یک تکه از استخوان و غضروف بینی را برمی‌دارد یا به آن اضافه می‌کند. این عمل ۳۰ تا ۹۰ دقیقه طول می‌کشد و تنها راه درمان قطعی انحراف بینی است. بیمار ۳ تا ۴ ساعت سپس از جراحی مرخص می‌بشود و می‌تواند به خانه برود. تورم و کبودی سپس از این جراحی ناچیز است.
۲. جراحی سپتورینوپلاستی
سپتورینوپلاستی ترکیبی از سپتوپلاستی با رینوپلاستی یا همان جراحی زیبایی بینی است. این جراحی ظاهر و کارکرد بینی را هم‌زمان بهبود می‌بخشد و یکی‌دو هفته ورم و کبودی سپس از جراحی طبیعی است. قبل از اغاز جراحی، پزشک با عکس‌برداری از فک و چانه و بازدید تصاویر سه‌بعدی، فرم بینی را مشابه با ویژگی‌های صورت فرد انتخاب می‌کند.
۳. اصلاح شاخک‌های بینی
شاخک‌های بینی استخوان‌های بلند و ظریفی می باشند که داخل دیواره بینی، لای یک بافت گوشتی نهان شده‌اند. وقتی که این شاخک‌ها متورم یا مسدود شوند، جریان هوا داخل حفره بینی سخت می‌بشود. در جراحی سرپایی اصلاح شاخک‌ها پزشک مقداری از بافت بینی را می‌تراشد تا حفره بینی باز بشود. درد و تورم ۲ تا ۳ روز سپس از این جراحی ادامه‌دار است و بهبودی کامل آن حدودا ۲ ماه طول می‌کشد.
۳. درمان خانگی انحراف بینی
ماساژ بینی بهترین روش برای درمان خانگی انحراف آزادهنده سپتوم است. این روش نسبت به جراحی کم‌تهاجی است، دوران نقاهت ندارد و بیمار را زیر بار هزینه عمل انحراف بینی نمی‌برد. یقیناً گمان اثربخشی آن نسبت به جراحی کمتر، دوره درمان آن طویل‌تر و تحول سپتوم کم‌رنگ‌تر است.
عوارض جراحی سپتوپلاستی
جراحی انحراف بینی اگرچه نوعی جراحی سرپایی است، کاملا بدون خطر نیست و سپس از آن گمان ابراز عوارضی همانند عفونت، خون‌ریزی، تشکیل حفره در سپتوم یا از‌دست‌دادن حس بویایی وجود دارد. برای آنکه کمترین نگرانی در ذهنتان باقی نماند، قبل از عمل جراحی با پزشک متخصص سخن بگویید کنید تا اطلاعات بیشتری درمورد گمان ابراز این عوارض در اختیارتان بگذارد.
ربط انحراف بینی و آپنه خواب
کجی تیغه بینی جریان هوای داخل بینی را محدود می‌کند، فرد را به تنفس دهانی وامی‌دارد و جهت آپنه خواب می‌بشود. از طرفی عفونت سینوسی ناشی از انحراف سپتوم نیز بر کیفیت خواب تاثییر می‌گذارد. بر پایه تحقیقات، گمان ابراز آپنه خواب در افراد مبتلا به انحراف سپتوم ۴٫۵ برابر آدم‌های عادی است.
چطور جلوی انحراف بینی را بگیریم؟
انحراف بینی در اکثر موارد مادرزادی است و راهی برای جلوگیری از آن وجود ندارد، اما می‌توان از مواردی که در طول زندگی فرد و بر تاثییر صدمه‌های خارجی اتفاق می‌افتند با مراقبت زیاد تر پیشگیری کرد. برای مثال می‌توان:
- زمان انجام ورزش‌های تماسی از وسایل محافظ (ماسک صورت و کلاه ایمنی) منفعت گیری کرد؛
- کمربند ایمنی را همیشه بست؛
- دچار فعالیت‌های جسمانی خطرناک نشد؛
- از تفریحات، بازی‌ها و ورزش‌های پرخطر اجتناب کرد.
آیا می‌توان با انحراف بینی زندگی کرد؟
تقریبا در زیاد تر موارد انحراف سپتوم اثری بر کیفیت زندگی فرد نمی‌گذارد. علائم خفیف را می‌توان سال‌ها با داروهای بدون نسخه مهار کرد مگر آنکه شدت علائم زیاد تر بشود، به‌خصوص علائم پرخطری همانند مشکلات تنفسی، احتقان بینی یا خون‌ریزی مزمن. در این شرایط چاره‌ای جز تن‌دادن به جراحی و تحول شکل تیغه بینی نیست.
کلام آخر
انحراف بینی علت خروپف شبانه، سختی تنفس و آپنه خواب در تعداد بسیاری از آدم‌ها است. این علائم از حالت خطرناک سپتوم و انحراف شدید تیغه بینی خبر خواهند داد و باید به‌شدت پیگیری شوند. پزشک متخصص با بازدید حالت بینی شما بهترین و مناسب‌ترین روش درمان را انتخاب و تجویز می‌کند.
اگر شما یا عزیزانتان از این بیماری رنج می‌برید و اطلاعات بیشتری درمورد آن دارید، حتما اطلاعات خود را در قسمت نظرات با ما و همراهان ما در بین بگذارید.
دسته بندی مطالب
