نوشته و ویرایش شده توسط مجله ی اسکوار
آیا تابهحال با فردی او مباحثه کردهاید که پشتسر هم از موضوعی به نوشته دیگر بپرد و به نظر برسد که انگار همزمان افکار مختلفی در سر دارد؟ این افکار پیاپی که طبق معمول ربطی به یکدیگر ندارند، تبدیل پرش افکار خواهد شد که امکان پذیر نشانه مشکلی جدیتر همانند اختلال دوقطبی باشد که در این صورت ملزوم است فرد به متخصص مراجعه کند. در این مقاله، زیاد تر درمورد این مشکل و مثالهایش سخن بگویید میکنیم و علت ابراز و روش درمان پرش افکار و نحوه حمایتاز فرد دچار آن را توضیح میدهیم.
پرش افکار چیست؟
فردی که دچار پرش افکار است، زیاد سریع سخن بگویید میکند و ناگهانی نوشته صحبتش را تحول میدهد. موضوعاتی که این شخص پشتسر هم درمورد آنها سخن بگویید میکند، به هم ربطی ندارند. این عارضه طبق معمول در دوران شیدایی افراد مبتلا به اختلال دوقطبی دیده میبشود. افراد مبتلا به اسکیزوفرنی نیز امکان پذیر به این اختلال همراه با علائم فرد دیگر همانند توهم و هذیان دچار شوند. زیادها پرش افکار را با علائم دیگر اختلال فکری همانند افکار مسابقهای و سختی تکلم نادرست میگیرند، به این علت خوب است که تفاوت آنها را بدانیم.
- تفاوت با افکار مسابقهای: در ذهن فردی که دچار افکار مسابقهای است، دائم افکار گوناگون نقش میبندند و شخص طبق معمول نمیتواند افکار خود را مدیریت کند، اما فردی که دچار پرش افکار است افکار خود را به زبان میآورد و از موضوعی به نوشته دیگر میپرد.
- تفاوت با سختی تکلم: پرش افکار در افراد جهت میبشود درمورد موضوعات مختلفی سخن بگویید کنند که ربطی به هم ندارند، اما سختی تکلم به این معناست که افراد نمی توانند جلوی تندتند سخن بگوییدکردن خود را بگیرند و حتی امکان پذیر وسط سخن بگویید دیگران بپرند.
مثالهای رایج پرش افکار
پرش افکار امکان پذیر در هر فردی بهشکلی متفاوت ابراز کند. برای مثال اگر پرش فکر ناشی از اختلال دوقطبی باشد، امکان پذیر جهت تند سخن بگوییدکردن، پریدن از موضوعی به نوشته دیگر و گفتن ایدههای جاهطلبانه اما توخالی بشود. پرش افکار در افراد دچار اسکیزوفرنی در قالب الگوهای گفتاری نامنظم، چندپارگی افکار و نبوده است ربط منطقی بین موضوعات شناسایی میبشود.
- تندتند سخن بگوییدکردن: فرد امکان پذیر سریع و مدام بدون هیچ وقفهای سخن بگویید کند.
- تفکر مماسی: یعنی شخص از موضوعی به نوشته دیگر میپرد بدون آنکه ربطی به هم داشته باشند.
- بیربطبودن افکار: افکاری که در ذهن شخص شکل میگیرند، طبق معمول ربط مقداری به هم دارند یا کاملا بیربط می باشند.
- افکار مسابقهای: ذهن افراد امکان پذیر با افکار سریع و پیاپی پر بشود و او را کلافه کند.
- افکار اغراقآمیز: افرادی که در دوره شیدایی دچار پرش افکار خواهد شد، امکان پذیر درمورد توانمندیها، دستاوردها و اهمیتشان اغراق کنند.
- حواسپرتی: پرش افکار و حواسپرتی با هم ربط مستقیم دارند. در واقع پرش فکر جلوی تمرکز را میگیرد و جهت حواسپرتی میبشود.
- ناتوانی در برقراری او گفتوگوی منسجم: سخن بگویید افرادی که دچار پرش افکار می باشند، ساختاری منسجم و منطقی ندارد و نمی توانند صحبتی بامعنی اراعه کنند.
چرا دچار پرش افکار میشویم؟
منشأ این مشکل اشکار نیست، اما متخصصان بر این باورند که برهمخوردن اعتدال مطلبرسانهای عصبی همانند دوپامین و سروتونین و این چنین وجود ناهنجاری در کارکرد و ساختار مغز امکان پذیر تبدیل مشکلاتی همانند پرش افکار بشود. ژنتیک، شرایط محیطی، حالت سلامت روان و استرس نیز امکان پذیر جهت پرش افکار در افراد شوند. مطابق برخی از تحقیقات، اختلال دوقطبی بهخصوص در کودکانی که اولین دوره افسردگی خود را توانایی میکنند، تبدیل پرش افکار میبشود. با این تفاسیر دلایل احتمالی ابراز پرش افکار عبارتاند از:
آخرین مطالب
- OpenAI کاربران کنجکاو در رابطه مدل هوش مصنوعی Strawberry را به مسدود شدن تهدید کرد_اسکوار
- چرا و چطور بهترین کفش را برای پیادهروی و دویدن انتخاب کنیم؟ + ۱۷ مسئله مهم برای خرید کفش مناسب_اسکوار
- شیائومی با انتشار کردن دو پوستر به پیشواز معارفه سری ردمی نوت ۱۴ رفت_اسکوار
- دیسکورد به رمزنگاری سرتاسری برای تماسهای صوتی و ویدیویی تجهیزشد_اسکوار
- کد مخفی بالا بردن شدت ۴g_اسکوار
- دوره شیدایی یا هیپومانیا: پرش افکار طبق معمول با علائم دوره شیدایی افراد دوقطبی همراه میبشود.
- اسکیزوفرنی: پرش افکار امکان پذیر از علائم تفکر نامنظم در اسکیزوفرنی باشد بهطوری که فرد نتواند فرایند فکری منسجم داشته باشد.
- متعادلنبودن مطلبرسانهای عصبی: اختلال در مقدار یا کارکرد مطلبرسانهای عصبی امکان پذیر تبدیل پرش افکار بشود.
- ناهنجاری در ساختار و کارکرد مغز: برخی ناهنجاریهای خاص در برخی از نواحی مغز گمان ابراز پرش افکار را افزایش خواهند داد.
- عرصه ژنتیکی: اگر عضوی از خانوادهتان سابقه اختلال دوقطبی، اسکیزوفرنی یا روانپریشی داشته است، گمان درگیرشدن شما با پرش افکار زیاد تر است.
- شرایط محیطی و استرس: استرس زیاد و برخی شرایط محیطی امکان پذیر در جهت تشکیل پرش افکار در افراد مستعد شوند.
درمان پرش افکار
درمان پرش افکار بسته به علت عرصهای آن متفاوت است، اما طبق معمول شامل درمان دارویی و رواندرمانی میبشود. راه حلهای درمانی رایج برای پرش افکار عبارتاند از:
- درمان دارویی: برای جلوگیری از دوره شیدایی یا دوره افسردگی داروهای تثبیتکننده خلق همانند لیتیوم تجویز میبشود. پزشک این چنین امکان پذیر در صورت نیاز، داروی ضدروانپریشی، ضدافسردگی و ضداضطراب تجویز کند.
- رواندرمانی: انواع مختلفی از رواندرمانی همانند درمان شناختیرفتاری (CBT) برای بیماران دوقطبی کارآمدند. با رواندرمانی شخص علائم خود را فهمیدن میکند، با آنها کنار میآید، استراتژیهایی برای مهار استرس یاد میگیرد، درمان دارویی را مراعات میکند و مشکلات عرصهای را شناسایی میکند.
- اصلاح سبک زندگی: برای کنارآمدن با اختلال دوقطبی باید تغییرات مثبتی در سبک زندگی تشکیل کرد. برای مثال داشتن برنامه خواب درست، مهار استرس، فعالیت جسمانی و پرهیز از مصرف الکل و مواد مخدر از تغییرات مثبت محسوب خواهد شد.
- حمایتاطرافیان: دایرهای امن از اعضای خانواده و دوستان تشکیل کنید تا از حمایتاحساسی آنها منفعتمند شوید و با چالشهای اختلال دوقطبی بهتر کنار بیایید.
- ریتمدرمانی بینفردی و اجتماعی (IPSRT): درمان IPSRT اختصاصی افراد مبتلا به اختلال دوشخصیتی طراحی شده است و به آنها پشتیبانی میکند که روتین روزمره داشته باشند، برنامه خواب خود را تنظیم کنند و روابط بینفردیشان را بهبود ببخشند. به این علت درمان IPSRT گمان ورود به دوران تغییرات خلقی را افت میدهد.
چطور با پرش افکار کنار بیاییم؟
برای این که بتوانید به چالشهای پرش افکار تسلط کنید، باید استراتژیهای سودمند و سالم را به کار ببرید. چند راهکار برای کنارآمدن با پرش افکار عبارتاند از:
- محرکها را شناسایی کنید: عواملی را که در شما جهت تحریک پرش افکار خواهد شد، شناسایی کنید و به این فکر کنید که چطور روی افکار و ارتباطات شما تاثییر میگذارند.
- آرام پیش بروید: اگر فهمید افکار مسابقهای شدید، تلاش کنید شدت فرایند فکری خود را کم کنید و مقداری به ذهن خود استراحت دهید.
- از راهکارهای افت اضطراب منفعت گیری کنید: کارهایی همانند تنفس عمیق یا تمرکز روی تواناییهای حسی به شما پشتیبانی میکنند که توجهتان را به زمان حال برگردانید.
- افکارتان را مرتب کنید: تلاش کنید فهرستهای گوناگون از افکارتان تهیه کنید، نقشه ذهنی درست کنید و سراغ ژورنالنویسی بروید تا بتوانید افکارتان را دستهبندی و مرتب کنید.
- پشتیبانی بخواهید: در دوران پرش افکار، از دوستان معتمد، اعضای خانواده و هر فردی که میتواند برای شما گوشی شنوا باشد و درکتان کند، پشتیبانی بگیرید.
- ذهنآگاهی را تمرین کنید: از طریق مدیتیشن یا تمرینات ذهنآگاهی اسایش را درون خود پرورش دهید.
- به روتین اشکار پایبند باشید: به یک روتین روزانه ثابت شامل برنامه خواب، زمان قولهای غذایی و باقی فعالیتها پایبند باشید. این چنین ورزش را در روتین خود جای دهید تا انرژی اضافهتان را تخلیه کنید.
- جستوجو راه درمان باشید: رواندرمانی را در نظر داشته باشید تا راهی برای مهار افکار مسابقهای یا بهبود تواناییهای ارتباطی یاد بگیرید.
- مصرف داروی خود را مدیریت کنید: اگر پرش افکار در شما ناشی از اختلالهای دوقطبی یا اسکیزوفرنی است، با پزشک خود همکاری کنید تا داروییهایی را شناسایی کند که جهت ارامش خلقوخوی شما و مهار علائمتان خواهد شد.
چطور به فردی که دچار پرش افکار میبشود پشتیبانی کنیم؟
اگر تصمیم پشتیبانی به شخصی را دارید که دچار مانیا یا روانپریشی است، حتما امنیت و سلامت را برتری قرار دهید. برای حمایتاز این افراد باید اسایش خود را نگه داری کنید، خوب به سخنهایشان گوش بدهید و بدون قضاوت، ابراز همدردی کنید. تلاش کنید محیطی امن برای ایشان فراهم کنید و آنها را تشویق کنید که به برنامه داروییشان پایبند بمانند. اگر فهمید شدید فرد علائم شدیدی دارد، حتما از متخصص وابسته پشتیبانی بگیرید. این چند راهکار را برای پشتیبانی به فرد دچار پرش افکار در نظر بگیرید:
- درمورد حالت ایشان تحقیق و مطالعه کنید تا بهتر شرایطش را فهمیدن و از او درست حمایتکنید.
- بههیچوجه باورهایش را به چالش نکشید و درمورد آنها او گفت و گو نکنید وگرنه امکان پذیر جهت تشدید علائمش شوید.
- به فضای شخصی و چهارچوبش احترام بگذارید، اما حواستان باشد او را در شرایطی که امکان دارد دست به حرکت خطرناکی بزند، تنها نگذارید.
- احساساتشان را بیقیمت نشمارید.
- او را تشویق کنید تا سراغ متخصص برود و پشتیبانی روحیتان را در این مسیر از ایشان کوتاه نکنید.
- او را بابت شرایطش سرزنش نکنید.
شما بگویید
امکان پذیر پرش افکار نشانه مشکلی بزرگتر باشد، به این علت اگر هرگونه علائم شبیه همانند ناتوانی در تمرکز، مختلشدن کارکرد روزمره یا پریشانی حس کردید، حتما به متخصص مراجعه کنید. یقین شوید پزشکی که به او مراجعه میکنید، در درمان اختلال دوقطبی و اسکیزوفرنی تخصص و توانایی داشته باشد. پرش افکار مشکلی آزاردهنده است، اما با راهنمایی درست میتوان راه تسلط بر آن را یاد گرفت.
آیا شما هم دچار پرش افکار شدهاید؟ برای کنارآمدن با آن دست به چه اقداماتی زدهاید؟
در افسردگی غم به لایههای عمیق زندگی نفوذ کرده و اختلالاتی در احساسات و حرکت شما بهوجود میآورد. اگر حس افسردگی دارید، حتما با پشتیبانی یک روانشناس متخصص مشکل را ریشهیابی کنید و برای حل آن راهکار بگیرید.برای ربط با مشاور متخصص افسردگی روی دکمه زیر کلیک کنید.
به پشتیبانی زبان بدن، ناگفتهها را بگویید و بشنوید
دسته بندی مطالب
