نوشته و ویرایش شده توسط مجله ی اسکوار
آشنایی با تفاوت بیماری ویروسی و باکتریایی و نحوه درمان هر یک از اهمیت بسیاری برخوردار است. درمان نادرست میتواند تبدیل مقاومت به داروها و پیچیدگی زیاد تر در درمان عفونتها بشود.
تفاوت بین باکتریها و ویروسها چیست؟
پیش از بازدید تفاوت بیماری ویروسی و باکتریایی، باید در ابتدا با تفاوتهای بین باکتریها و ویروسها آشنا شوید.
- ساختار سلولی: باکتریها موجودات تکسلولی با ساختار پیچیدهای می باشند که شامل دیواره سلولی، غشای سلولی و سیتوپلاسم میبشود. در روبه رو، ویروسها ساختار زیاد سادهتری دارند و شامل یک پوشش پروتئینی و مواد ژنتیکی (DNA یا RNA) می باشند.
- توانایی تولیدمثل: باکتریها میتوانند بهطور جدا گانه تولیدمثل کنند و از طریق تقسیم سلولی به تعداد بیشتری تکثیر خواهد شد. ویروسها تنها میتوانند درون سلولهای میزبان تکثیر شوند و برای تولیدمثل نیاز به میزبان دارند.
- اندازه: باکتریها بزرگتر از ویروسها می باشند و در زیر میکروسکوپ نوری قابل مشاهدهاند، در حالی که ویروسها زیاد کوچکتر می باشند و طبق معمولً فقط با میکروسکوپ الکترونی دیده خواهد شد.
- جواب به درمان: یک تفاوت بیماری ویروسی و باکتریایی، در نحوه جواب به درمان است. عفونتهای باکتریایی طبق معمولً با آنتیبیوتیکها درمان خواهد شد، در حالی که عفونتهای ویروسی به آنتیبیوتیکها جواب نمیدهند و طبق معمولً نیاز به درمانهای ضدویروسی دارند.
- نقش در بیماریها: زیاد تر باکتریها برای انسانها بیزیان و حتی سودمند می باشند. اما ویروسها بهطور کلی جهت بیماری خواهد شد و هر ویروس به سلولهای خاصی دعوا میکند و علتبیماریهای خاصی میبشود.
نحوه انتشار کردن عفونتهای باکتریایی
تعداد بسیاری از عفونتهای باکتریایی مسری می باشند و از فردی به فرد دیگر انتقال مییابند. راههای انتقال شامل تماس نزدیک با فرد آلوده، تماس با مایعات بدن فرد آلوده، انتقال از مادر به فرزند در دوران بارداری و تماس با سطوح آلوده میبشود. این چنین عفونتهای باکتریایی میتوانند از طریق حشرات آلوده یا مصرف غذا و آب آلوده نیز منتقل شوند.
عفونتهای باکتریایی شایع
- گلودرد استرپتوکوکی
- عفونت مجاری ادراری
- مسمومیت غذایی باکتریایی
- سوزاک
- سل
- مننژیت باکتریایی
- سلولیت
- بیماری لایم
- کزاز
نحوه انتشار کردن عفونتهای ویروسی
همانند عفونتهای باکتریایی، تعداد بسیاری از عفونتهای ویروسی نیز مسری می باشند و از طریق تماس نزدیک با فرد آلوده، تماس با مایعات بدن فرد آلوده، انتقال از مادر به فرزند در دوران بارداری، تماس با سطوح آلوده و نیش حشرات آلوده یا مصرف غذا و آب آلوده منتقل خواهد شد.
عفونتهای ویروسی شایع
- آنفلوآنزا
- سرماخوردگی معمولی
- گاستروآنتریت ویروسی
- آبله مرغان
- سرخک
- مننژیت ویروسی
- زگیلها
- نقص ایمنی انسان (HIV)
- هپاتیت ویروسی
- تب زیکا
- تب نیل غربی
تشخیص تفاوت بیماری ویروسی و باکتریایی چطور است؟
تشخیص تفاوت بیماری ویروسی و باکتریایی طبق معمولً بر پایه نشانهها و راه حلهای تشخیصی انجام میبشود. در ادامه ۶ مسئله برای تشخیص تفاوت بین عفونت ویروسی و عفونت باکتریایی آورده شده است:
- زمان زمان علائم: عفونتهای ویروسی طبق معمولً طی یک تا دو هفته بهبود مییابند، در حالی که عفونتهای باکتریایی امکان پذیر زیاد تر طول بکشند و نیاز به درمان آنتیبیوتیکی داشته باشند.
- نوع تب: تبهای ناشی از عفونتهای ویروسی طبق معمولً کم شدتتر و دارای نوساناتی است، در حالی که تبهای ناشی از عفونتهای باکتریایی طبق معمولً بالاتر و پایدارتر می باشند.
- محل و شدت درد: دیگر تفاوت سرماخوردگی ویروسی و باکتریایی، در محل و شدت درد است. دردهای موضعی شدید، همانند گلودرد شدید و مداوم، زیاد تر نشانهای از عفونت باکتریایی است. در حالی که دردهای خفیفتر طبق معمولً با عفونتهای ویروسی مرتبط می باشند.
- وجود علائم ثانویه: امکان پذیر که عفونتهای باکتریایی ثانویه همانند سینوزیت، عفونت گوش یا ذاتالریه بعد از یک عفونت ویروسی ظاهر شده و علتایجاد نشانههای جدیدی شوند.
- عکس العمل به آنتیبیوتیکها: عفونتهای باکتریایی به آنتیبیوتیکها جواب خواهند داد و علائم بهبود مییابند، در حالی که عفونتهای ویروسی به این داروها جواب نمیدهند.
- آزمایشهای تشخیصی: آزمایشهای خاص همانند کشت خون، کشت ادرار، آزمایشات سریع آنتیژن و PCR میتوانند به تشخیص تفاوت عفونت باکتریایی و ویروسی پشتیبانی کنند.
درمان عفونتهای ویروسی
بعد از آشنایی با تفاوت بیماری ویروسی و باکتریایی، باید با نحوه درمان هر یک آشنا شوید. درمان خاصی برای تعداد بسیاری از عفونتهای ویروسی وجود ندارد و طبق معمولً داروهایی برای تسکین علائم تجویز خواهد شد. نوشیدن مایعات، استراحت، مصرف داروهای مسکن همانند استامینوفن یا ایبوپروفن یا مصرف داروهای ضداحتقان میتوانند مؤثر باشند. در برخی موارد، امکان پذیر که پزشک داروهای ضدویروسی را تجویز کند که چرخه زندگی ویروس را مهار میکنند. مثالهایی از این داروها شامل اسلتامیویر برای درمان آنفلوآنزا و والاسیکلوویر برای درمان عفونتهای ویروسی هرپس سیمپلکس (تبخال) یا هرپس زوستر (زونا) است.
درمان عفونتهای باکتریایی
درمان عفونتهای باکتریایی عموماً با منفعت گیری از آنتیبیوتیکها انجام میبشود. آنتیبیوتیکها داروهایی می باشند که باکتریها را مقصد قرار داده و یا آنها را از بین میبرند یا از رشد و تکثیرشان جلوگیری میکنند. انتخاب نوع آنتیبیوتیک بستگی به نوع باکتری و محل عفونت دارد. برای مثال، پنیسیلینها، سفالوسپورینها، ماکرولیدها و کینولونها از جمله دستههای گوناگون آنتیبیوتیکها می باشند که هر کدام روی گروههای خاصی از باکتریها مؤثرند. زمان زمان درمان با آنتیبیوتیکها نیز بستگی به شدت عفونت و نوع باکتری دارد و امکان پذیر از چند روز تا چند هفته طول بکشد.
جمعبندی
در این نوشته با تفاوت بیماری ویروسی و باکتریایی و شیوه درمان هر نوع بیماری آشنا شدید. تشخیص صحیح نوع عفونت برای انتخاب درمان مناسب حیاتی است، چون آنتیبیوتیکها تنها برای عفونتهای باکتریایی مؤثر می باشند و در درمان عفونتهای ویروسی بیتأثیرند. با شناخت دقیق این تفاوتها و راه حلهای درمانی، میتوان به مدیریت بهتر بیماریها و جلوگیری از عوارض جدیتر پشتیبانی کرد.
دسته بندی مطالب