نوشته و ویرایش شده توسط مجله ی اسکوار
تا این مدت میلیون‌ها نفر در عرصه دسترسی به نیازهای اساسی همانند آب تمیز، غذای مغذی، سرپناه امن و خدمات الزامی همانند آموزش و بهداشت هم چنان با محرومیت‌های شدید روبه رو می باشند. با وجود دهه‌ها پیشرفت، نرخ فقر شدید جهانی از ۳۶٪ در سال ۱۹۹۰ به ۸.۶ درصد در سال ۲۰۱۸ افت یافته است . مطابق برآوردهای تازه بانک جهانی، امروزه نزدیک به ۷۱۹ میلیون نفر از جمعیت جهان با کمتر از ۲.۱۵ دلار در روز زندگی می‌کنند. شایان ذکر است که حداقل مقدار ۲.۱۵ دلار هم برای ضمانت زندگی با عزت کافی نیست؛ چون این مبلغ کمتر از هزینه واقعی زندگی است و تعداد بسیاری از افراد را در فراهم نیازهای اساسی خود هم با مشکل روبه رو می‌کند. (به‌گفتن‌مثال قیمت یک فنجان قهوه استارباکس به‌راحتی دو برابر این مبلغ است).
برای تجسم حالت ۷۱۹ میلیون نفر که با کمتر از ۲.۱۵ دلار در روز زندگی می‌کنند، به چند قیاس اشاره می‌کنیم:
- جمعیت کل آفریقا نزدیک به ۱.۴ میلیارد نفر است؛ نزدیک به نیمی از جمعیت این قاره معادل ۷۱۹ میلیون نفر است که گستردگی فقر در مقیاس یک قاره را مشخص می کند.
- جمعیت ایالات‌متحده نزدیک به ۳۳۱ میلیون نفر است. فکر کنید دو برابر جمعیت ایالات‌متحده در فقر شدید ه سر ببرند؛ یقیناً حتی این مقدار جمعیت هم تا این مدت کمتر از تعداد ۷۱۹ میلیون نفری است که با کمتر از ۲.۱۵ دلار در روز زندگی می‌کنند.
- اروپا نزدیک به ۷۴۸ میلیون نفر جمعیت دارد؛ یعنی تعداد افرادی که در فقر شدید زندگی می‌کنند تقریباً برابر با کل جمعیت اروپا است.
- جمعیت بریتانیا نزدیک به ۶۷ میلیون نفر است. اگر این عدد را ۱۰ برابر کنید، به نزدیک به ۷۱۹ میلیون نفر خواهید رسید.
از سال ۱۹۸۷ ما هرساله روز ۱۷ اکتبر، روز جهانی فقر را گرامی می‌داریم، اما تا این مدت در حذف کامل این مشکل ناکام بوده‌ایم. دلایل این ناکامی شامل ترکیبی پیچیده از عوامل فردی و نهادی است و نوشته امسال، «آخر دادن به بدرفتاری‌های اجتماعی و نهادی»، به ماهیت ناخوشایند پیچیده فقر اشاره می‌کند. همان گونه که ماهاتما گاندی به‌درستی او گفت: «جهان به‌اندازه نیاز همه دارد، اما نه به‌اندازه طمع همه»
ریشه کنی فقر نیازمند منفعت‌مندی از رویکردی جامع، نظام‌مند و سخاوتمندانه است که تحقق آن نیازمند همکاری ذینفعان در همه قسمت‌ها (از عمومی گرفته تا خصوصی) از طریق دانشگاه و هنرها می‌بشود. این چنین تلاشی یک تلاش چندرشته‌ای و چندنسلی محسوب می‌بشود (تلاش الزام همکاری متخصصان چند رشته از چند نسل) که برای زمان طویل نادیده گرفته شده و به آن توجهی نشده است؛ اما آیا هوش مصنوعی می‌تواند در این مأموریت نقشی اساسی ایفا کند؟
هوش مصنوعی جامعه‌پسند (ProSocial AI)، به‌گفتن چهارچوبی برای منفعت گیری از AI جهت ترقی کرامت انسانی، فراگیری اجتماعی و رشد برابر، می‌تواند در ریشه کنی فقر تغییری اساسی تشکیل کند؛ با ادغام سیستم‌های AI که با دقت انصاف، شفافیت و برابری همه، طراحی، آموزش، آزمایش و مقصد‌گذاری شده‌اند، می‌توانیم با فقر ا راه حلهایی مقابله کنیم که پیش‌ازاین غیرقابل‌فکر می بود.
در این نوشته تصمیم داریم ببینیم AI چطور می‌تواند مشکلات ریشه‌ای مسبب فقر را رفع کند؛ از دسترسی به آموزش و بهداشت گرفته تا تشکیل شغل. درضمن مثال‌های عملی از نحوه منفعت گیری مؤثر از این فناوری برای از بین بردن فقر را نیز اراعه خواهیم داد.
اراعه پشتیبانی‌های موثر از طریق راه‌حل‌های مبتنی بر داده
یکی از امیدبخش‌ترین کاربردهای هوش مصنوعی در ریشه‌کنی فقر، توانایی آن در تحلیل حجم عظیمی از داده‌ها برای شناسایی مناطقی است که بیشترین نیاز به پشتیبانی را دارند؛ به‌گفتن‌مثال، AI می‌تواند با پردازش تصاویر ماهواره‌ای و داده‌های جغرافیایی، مناطق محرومی را که فاقد زیرساخت‌های اساسی همانند آب، بهداشت و برق می باشند، شناسایی کند؛ موارد مذکور ازجمله شاخص‌های چندبعدی فقر محسوب خواهد شد.
تحلیل‌های مبتنی بر هوش مصنوعی می‌تواند به دولت‌ها و سازمان‌های غیردولتی پشتیبانی کند تا تصمیمات آگاهانه‌تری اخذ کنند و اطلاعاتی درمورد توزیع فقر (نحوه گسترش فقر) در جوامع، شناسایی الگوهای نابرابری و پیش‌بینی نیازهای آینده اراعه دهند.
به‌گفتن‌مثال، ابزار اندازه‌گیری فقر چندبعدی بانک جهانی تحلیلی آنی درمورد فقر اراعه می‌دهد که شامل بازدید عوامل مختلفی ازجمله درآمد، تغذیه و شرایط زندگی است. امکان پذیر AI این مدل‌ها را با ادغام داده‌های پویا و لحظه‌ای از منابعی همانند شبکه‌های تلفن همراه و شبکه‌های اجتماعی تحکیم کند تا در شناسایی جوامع در معرض خطر کارکرد بهتری داشته باشد.
َAI با پیش‌بینی رکودهای اقتصادی یا تغییرات شرایط محیطی که می‌تواند فقر را تشدید کند، به مداخله‌های زودهنگام پشتیبانی می‌کند؛ ابزارهای مبتنی بر این فناوری می‌توانند توزیع منبع های را بهینه کرده و اثربخشی برنامه‌های حمایتاجتماعی را بهبود بخشند و مطمعن حاصل کنند که پشتیبانی‌ها به مؤثرترین شکل به افراد صدمه‌پذیر می‌رسد.
گسترش دسترسی به آموزش
آموزش یکی از قدرتمندترین ابزارها برای شکستن چرخه فقر است و AI می‌تواند در دسترس‌پذیرکردن آموزش باکیفیت برای همه، نقش مهمی ایفا کند. هوش مصنوعی جامعه‌پسند می‌تواند با اراعه ازمایش ها یادگیری شخصی به جوامع محروم، فاصله بین نابرابری‌های آموزشی مناطق روستایی و شهری را از بین ببرد. کودکان ساکن در مناطق فقیر، می‌توانند از طریق پلتفرم‌های مبتنی بر هوش مصنوعی به محتوای آموزشی برتر دسترسی اشکار کنند که مشابه با شدت و نیازهای یادگیری آن‌ها طراحی شده و از طریق تلفن‌های همراه یا دستگاه‌های کم‌هزینه اراعه می‌بشود.
به‌گفتن‌مثال، سیستم‌های یادگیری تطبیقی می‌توانند فاصله بین دانش و نقاط قوت هر دانش‌آموز را برسی کرده و نوعی از مسیرهای یادگیری شخصی‌سازی‌شده‌ای را اراعه دهند که به‌صورت لحظه‌ای تنظیم خواهد شد. دانش‌آموزان با منفعت گیری از چت‌بات‌های مبتنی بر هوش مصنوعی و معلمان مجازی می‌توانند از راهنمایی‌ها و پشتیبانی‌هایی منفعت‌مند شوند که همانند روش آموزشی یک‌به‌یک عمل می‌کند؛ چیزی که امکان پذیر به علت افتمعلم در تعداد بسیاری از مناطق گسترش‌نیافته مقدور نباشد.
توانمندسازی اقتصادی
هوش مصنوعی جامعه‌پسند بر ترقی کار و حرفه انسانی تمرکز دارد و راه‌های جدیدی برای توانمندسازی اقتصادی تشکیل می‌کند. علی‌رغم وجود هراس‌ها در رابطه این که هوش مصنوعی تبدیل از دست رفتن شغل‌ها خواهد شد، امکان پذیر این فناوری بازار کار انسانی را با تشکیل زمان‌های تازه و افزایش منفعت‌وری منقلب کند. افراد محروم از طریق پلتفرم‌های مبتنی بر AI می‌توانند به مشاغل گیگ (مشاغل موقتی، مختصر‌زمان و مبتنی بر پروژه) دسترسی اشکار کنند؛ در فعالیت‌های خرد کارآفرینی شرکت کنند و زمان‌های کاری منعطف مشابه با توانایی‌های‌شان را بیابند.
علاوه بر این، هوش مصنوعی می‌تواند داده‌های بازار کار را به‌صورت لحظه‌ای اراعه و تحلیل‌های پیش‌بینی‌کننده‌ای اراعه دهد که به کارگران ساکن مناطق فقیرنشین برای دستیابی به توانایی‌های موردتقاضا پشتیبانی می‌کند. با تحلیل روندهای بازارهای کاری محلی و جهانی، سیستم‌های مبتنی بر AI می‌توانند برنامه‌های توانایی‌سازی، آموزش‌های حرفه‌ای و زمان‌های اعتباری خرد را نظر دهند تا افراد بتوانند از کارهای غیررسمی فاصله بگیرند و شغل‌های پایدارتر و پردرآمدتری بیابند.
به‌گفتن‌مثال، یک پلتفرم مبتنی بر هوش مصنوعی می‌تواند هنرمندان محلی را به بازارهای جهانی تجارت الکترونیک متصل تا به آن‌ها پشتیبانی کند کسب‌وکارهای خود را گسترش و درآمد خود را افزایش دهند.
دسترس‌پذیر کردن خدمات بهداشتی برای همه
دسترسی به خدمات بهداشتی باکیفیت یکی از چالش‌های بزرگ برای افراد تحت تاثییر فقر می باشند. هوش مصنوعی می‌تواند با اراعه راه‌حل‌های بهداشتی کم‌هزینه، مقیاس‌پذیر و شخصی‌سازی‌شده برای جمعیت‌های محروم، به این مشکل جواب دهد. بیماران ساکن در مناطق دورافتاده یا فقیر از طریق پلتفرم‌های تله‌مدیسین مبتنی بر AI می‌توانند بدون نیاز به تشکیل زیرساخت‌های گران‌قیمت، به مشاوره‌های پزشکی، خدمات تشخیصی و مراقبت‌های پیگیری دسترسی داشته باشند؛ ملزوم به ذکر است پلتفرم‌های تله‌مدیسین مبتنی بر AI امکان اراعه مشاوره‌های پزشکی، تشخیص بیماری‌ها و مراقبت‌های پیگیری را از راه دور و با هزینه کمتر فراهم می‌کنند.
این چنین امکان پذیر هوش مصنوعی با پیش‌بینی شیوع بیماری‌ها و بهینه‌سازی تخصیص منبع های، نتایج مراقبت‌های پزشکی را بهتر کند. در مناطقی که خدمات بهداشتی به مقدار مقداری اراعه خواهد شد، AI می‌توانند بر پایه عوامل محیطی و اجتماعی پیش‌بینی کنند که کدام جوامع در معرض بیشترین خطر برای ابتلا به بیماری‌های خاص می باشند؛ این پیش‌بینی امکان توزیع پیش‌گیرانه تجهیزات پزشکی و مداخله‌های پیش‌گیرانه را فراهم می‌کند و سختی کلی روی سیستم بهداشت برای مقابله با فقر را افت می‌دهد.
دسترس‌پذیر کردن خدمات مالی برای همه
هوش مصنوعی جامعه‌پسند می‌تواند خدمات مالی را برای افرادی که از قدیم از سیستم بانکی رسمی کنار گذاشته شده‌اند، منقلب کند. ابزارهای مالی مبتنی بر AI می‌توانند بازدید خوش‌حسابی را با منفعت گیری از منبع های داده‌های جانشین انجام بدهند؛ منابعی همانند الگوهای منفعت گیری از تلفن همراه یا فعالیت‌های شبکه‌های اجتماعی.
در ضمن ابزارهای مذکور می‌توانند اعطای وام به افرادی فاقد تاریخچه اعتباری (بازدید این که در بازپرداخت وام‌ها خوش حساب بوده است یا نه) را مقدور کنند؛ این وام‌ها می‌توانند به افراد برای راه‌اندازی کسب‌وکارهای کوچک، اندوخته‌گذاری در آموزش یا پوشش دادن هزینه‌های بیمه پشتیبانی کند و بدین ترتیب فقرا با پشتیبانی این چنین وام‌هایی می‌توانند خود را از فقر نجات دهند.
در مناطقی که اسناد شناسایی رسمی طبق معمول حاضر نیستند، سیستم‌های بیومتریک مبتنی بر AI می‌توانند هویت‌های امن و قابل‌تأییدی برای افراد تشکیل کنند؛ طوری که آن‌ها بتوانند به خدمات الزامی همانند خدمات بانکی، آموزش و مراقبت‌های بهداشتی دسترسی یابند.
مسیری فعال برای آخر دادن به فقر
هوش مصنوعی اجتماعی اکسیری جادویی برای ریشه کنی فقر نیست؛ اما قولهای بزرگی در حل مسائل و مشکلات نظام‌مند مسبب تشکیل و تداوم فقر داده است. با منفعت گیری از AI برای تحقق اهداف خیر، می‌توان گسترش مقصد‌گذاری موثرتر پشتیبانی‌ها، گسترش دسترسی به آموزش و خدمات بهداشتی، تشکیل زمان‌های شغلی تازه و دسترس‌پذیری به خدمات مالی (همانند دریافت وام و بیمه و افتتاح حساب بانکی) را مقدور کرد.
بااین‌حال پیروزی راه‌حل‌های مبتنی بر هوش مصنوعی، به همکاری داوطلبانه دولت‌ها، شرکت‌ها، دانشگاه‌ها و جامعه مدنی بستگی دارد؛ تحقق این چنین هدفی هم به تعهدی نیاز دارد که چیزی نیست که با تعلق یک روز جهانی به فقر در تقویم و فراموش‌کردن این چنین نوشته مهمی در ۳۶۴ روز باقیمانده، محقق بشود! برای تحقق نابودی فقر و فاصله گرفتن از نظریه‌پردازی صرف در این حوزه، باید اراده خود را تحکیم کنیم و تنها به گفتن سخن‌های قشنگ اکتفا نکنیم؛ یقیناً نباید فراموش کنیم که امکان پذیر هوش مصنوعی گنجینه‌ای برای آزاد کردن منبع های ملزوم برای آخر دادن به فقر باشد.
با عملی کردن آرزوی مشترک انسان‌ها برای تقسیم کردن منبع های بین همه جهانیان، می‌توان دنیایی را فکر و ساخت که در آن همه فرصتی عادلانه برای شکوفایی داشته باشند. نمی‌توانیم از AI انتظار داشته باشیم که حرکت روبه‌جلو در راستای تحقق این چنین هدفی را برای ما اغاز کند. هوش مصنوعی جامعه‌پسند می‌تواند ما را همراهی و پیشرفت را تسریع کند؛ به شرطی که خودمان حرکت روبه‌جلو را اغاز کرده باشیم. آیا ما آماده‌ایم که روز ۱۷ اکتبر را در سراسر جهان بی‌معنی و مفهوم کنیم؟
دسته بندی مطالب
