نوشته و ویرایش شده توسط مجله ی اسکوار
اگر می‌خواهید کودکتان را از شیر بگیرید، به‌اختصاصی اگر اولین فرزندتان است، به‌گمان زیاد داخل قلمرویی ناشناخته شده‌اید. برنامه‌ریزی مناسب برای تغذیه کودک یک ساله گیج‌کننده است. تعداد بسیاری از والدین نمی‌دانند که باید چه وقتی کودک را از شیر بگیرند یا این که برای اغاز غذاهای جامد، رژیم غذایی کودک باید چطور باشد. در ادامه، درمورد غذای کودک یک ساله، بین وعده کودک یک ساله و نحوه برنامه‌ریزی برای آن زیاد تر خواهید خواند. در آخر هم یک لیست از غذای سریع برای کودک یک ساله خواهیم داشت.
نسخه صوتی: نگاهی به غذا و بین وعده کودک یک ساله
این نسخه صوتی با هوش مصنوعی تشکیل شده است.
تعداد و زمان مناسب قولهای غذایی
زیاد تر کودکان یک‌ساله باید هر روز ۳ وعده مهم و ۲ بین‌وعده را بخورند. در این سن، کودک فعالیت بسیاری دارد اما معده او کوچک است و به همین علت باید تعداد قولهایش زیاد تر از بزرگ‌سالان باشد تا انرژی موردنیازش فراهم بشود.
آخرین مطالب
- شمارههای اضطراری در اوقات بحران که باید بدانید + نسخه قابل چاپ_اسکوار
- اقتصاد در زمان جنگ: چطور از داراییهای خود در شرایط جنگی محافظت کنیم؟_اسکوار
- بهترین کتاب های درمان افسردگی؛ ۱۸ کتابی که حال و روزتان را تحول می‌دهند_اسکوار
- عکس روز ناسا؛ تولد سیسالگی!_اسکوار
- ۷ روش محافظت از کودکان در برابر خطرات هوش مصنوعی_اسکوار
این چنین بهتر است چشم به راه خواست کودک نباشید و همیشه در زمانهای تعیین‌شده و منظم قولهای غذایی و بین‌قولها را به فرزندتان بدهید. هنگامی که می‌خواهید غذای جامد را اغاز کنید و ۵ بار در روز به کودکتان غذا بدهید، بهتر است بین‌قولها هم شامل غذاهای جامد باشند.
بین وعده کودک یک ساله
علاوه بر صبحانه و ناهار و شام، یک بین‌وعده در اواسط صبح و یک بین‌وعده در اواسط عصر ملزوم است. در این ۲ بین‌وعده از غذاهای جامد برای تغذیه کودک منفعت گیری کنید. اگر فاصله بین قولهای مهم زیاد است، می‌توانید بین‌وعده سوم را هم اضافه کنید. در بین وعده کودک یک ساله برتری را به سلامت دهید.
با دقت به ساعت خواب کودک برای او برنامه غذایی تنظیم کنید. کودکانی که در وعده شام نمی توانند زیاد غذا بخورند و کودکانی که بعد از شام زمان بسیاری بیدار می‌همانند، امکان پذیر قبل از خواب به بین‌وعده نیاز داشته باشند. بعد از این که برای قولها و بین‌قولها زمان مشخصی تعیین کردید، به این برنامه پایبند باشید.
برای اغاز از برنامه زیر منفعت گیری کنید و آن را بر پایه نیازهای کودکتان تحول دهید.
- ۷:۳۰ تا ۸ صبح: صبحانه
- ۱۰ تا ۱۰:۳۰ صبح: بین‌وعده صبحگاهی
- ۱۲:۳۰ ظهر: ناهار
- ۳ تا ۳:۳۰ بعدازظهر: بین‌وعده عصرانه
- ۵:۳۰ تا ۶ عصر: شام
اگر کودک نوپای شما زیاد سریع بیدار می‌بشود، می‌توانید بلافاصله بعد از بیدارشدن یک بین‌وعده قبل از صبحانه به او بدهید. بیسکویت سبوس‌دار همراه یک لیوان شیر یا یک عدد موز گزینه‌های خوبی برای این بین‌قولاند.
حجم غذای کودک یک ساله
تنها به این علت که برنامه غذایی تنظیم کرده‌اید، نباید انتظار داشته باشید که کودک نوپای شما هر روز و در هر وعده به یک اندازه غذا بخورد. این که در یک وعده غذایی زیاده‌روی کند و برای وعده بعدی اشتهای کافی نداشته باشد، برای کودک نوپا رفتاری طبیعی است و این حرکت در زیاد تر آنها مشاهده می‌بشود. حتی بعضی اوقات اوقات امکان پذیر اشتها نداشته باشند و بخواهند یک وعده غذایی را کاملا حذف کنند. این حرکت کاملا طبیعی است.
به این علت اگر می‌سوال کرد که در هر وعده غذایی باید چه مقدار به کودک نوپا غذا بدهید جواب این است: به هر اندازه که او سیر بشود. همیشه به‌جای پرکردن بشقاب، مقدار کمتری غذا داخل بشقاب بریزید و اگر کودک شما با این مقدار سیر نشد، به او نظر غذای زیاد تر بدهید. فراموش نکنید که معده کودک نوپای شما کوچک است.
این فهرست شامل حجم مناسب برخی از مواد غذایی در یک وعده برای کودک یک ساله است:
- ۱ تا ۳ عدد بیسکویت سبوس‌دار؛
- یک‌چهارم فنجان غلات پخته یا پاستا؛
- ۱ تکه متوسط از میوه‌های تازه؛
- ۱ تکه کوچک از سبزیجات خام؛
- یک‌سوم فنجان ماست؛
- نصف فنجان شیر؛
- ۱ عدد تخم‌مرغ؛
- ۳۰ تا ۶۰ گرم گوشت؛
- ۱ قاشق غذاخوری کره بادام‌زمینی با نصف یک برش نان تست.
اگر مقدار هریک از این مواد غذایی زیاد کم به نظر می‌رسد، باید بدانید که اندازه معده کودک نوپا نزدیک به یک‌چهارم اندازه معده فردی بزرگ‌سال است. با دقت به این تفاوت، کودک نوپا با خوردن هریک از این مواد غذایی بر پایه مقدار پیشنهاد‌شده به گمان زیاد سیر می‌بشود.
می‌توانید از فهرست بالا برای اغاز برنامه غذایی منفعت گیری کنید و آن را بر پایه نیازهای کودکتان تحول دهید. فراموش نکنید که کودکان با یکدیگر تفاوت دارند و همین تفاوت‌ها علتمی‌بشود که نیازهای غذایی آنها هم متفاوت باشد.
آیا کودکان نوپا به‌قدر کافی غذا می‌خورند؟
احتمالا شگفتی کنید، اما کودک نوپای شما واقعا می‌داند که باید چه مقدار غذا بخورد. بچه‌ها کاملا بر پایه حس گرسنگی و سیری غذا می‌خورند، یعنی هنگامی گرسنه می باشند غذا می‌خوردند و طبق معمول هنگامی سیر خواهد شد غذا را کنار می‌گذارند. احتمالا هنگامی حجم غذای کودکتان را با حجم غذای خودتان قیاس می‌کنید، گمان کنید که او به‌قدر کافی غذا نمی‌خورد، اما دلواپس نباشید چراکه کودک نوپای شما به‌اندازه نیازش غذا می‌خورد.
چطور تشخیص دهیم که کودک نوپا به‌قدر کافی غذا می‌خورد؟
اگر کودک شما به‌خوبی رشد می‌کند، یعنی نباید درمورد این که او به‌قدر کافی غذا می‌خورد دلواپس باشید. برای این که یقین شوید کودک شما همه مواد مغذی موردنیازش را دریافت می‌کند، باید همه گروه‌های غذایی را در قولها و بین‌قولها بگنجانید. با مراعات این مسئله نه‌تنها مطمعن اشکار می‌کنید که کودکتان به‌قدر کافی غذا می‌خورد بلکه از کیفیت مطلوب غذای او هم یقین می‌شوید.
بی‌اشتهایی کودکان نوپا
اگر کودکتان در وعده مهم یا بین‌وعده اشتهایی به خوردن غذا ندارد، به او اصرار نکنید که غذا بخورد. وقتی که کودکتان حس سیری می‌کند، او را برای زیاد تر غذاخوردن تحت‌سختی نگذارید. این حرکت می‌تواند نتیجه معکوس داشته باشد چراکه به کودک می‌آموزد علائم سیری خود را نادیده بگیرد و این همان عاملی است که علتپرخوری و به جستوجو آن اضافه‌وزن می‌بشود.
یقیناً اگر کودک نوپای شما همیشه اشتهای کافی برای غذاخوردن ندارد، باید مقدار آب یا شیری را که می‌نوشد بازدید کنید. به گمان زیاد مایعات زیاد او را سیر می‌کند و هنگامی که نوبت به وعده مهم یا بین‌وعده می‌رسد، اشتهای کافی ندارد. یقیناً جای نگرانی نیست و فقط باید به رژیم غذایی روزانه او نظارت کلی داشته باشید.
اگر کودک شما در طول روز انواع مواد غذایی سالم را مصرف می‌کند، مهم نیست که برخی از قولها یا بین‌قولها را حذف کند. اگر کودک شما در حال رشد است، وزن اضافه می‌کند و فعال‌تر می‌بشود، یقین باشید که به‌قدر کافی غذا می‌خورد.
لیست غذای کودک یک ساله
نگرانی زیاد تر والدین درمورد غذای کودک یک ساله این است که کدام مواد غذایی برای او مناسب است. می‌توانید از فهرست‌های زیر پشتیبانی بگیرید که بر پایه گروه‌های غذایی دسته‌بندی شده‌اند.
کودک یک‌ساله باید بتواند غذاهایی را که به‌صورت تکه‌ای، خردشده، له‌شده یا فینگرفود آماده شده‌اند خودش به‌تنهایی بخورد.
۱. سبزیجات
این فهرست شامل سبزیجاتی است که برای غذای بچه یک ساله مناسب‌اند:
- مارچوبه؛
- کلم بروکلی؛
- کدو حلوایی؛
- کلم‌پیچ؛
- هویج؛
- گل کلم؛
- لوبیا سبز؛
- کلم‌برگ؛
- نخودفرنگی (نخود سبز)؛
- فلفل دلمه‌ای؛
- اسفناج؛
- کدوسبز.
می‌توانید سبزیجات را بپزید تا اگر ملزوم است، نرم شوند و سپس آنها را به‌شکل خردشده یا فینگرفود آماده کنید.
۲. میوه‌ها
این فهرست شامل میوه‌هایی است که برای کودک یک ساله مناسب‌اند و به گمان زیاد از خوردن آنها لذت می‌برد:
- آووکادو؛
- سیب؛
- موز؛
- بلوبری؛
- کیوی؛
- انبه؛
- ملون؛
- شلیل؛
- پرتقال؛
- هلو؛
- گلابی؛
- آناناس؛
- آلو؛
- تمشک؛
- توت‌فرنگی.
حتما میوه‌ها را بشویید، پوست سفت آنها را جدا و هسته‌ها را خارج کنید. سپس می‌توانید میوه‌ها را به‌صورت تکه‌ای، خردشده و حتی فینگرفود آماده کنید.
۳. غذاهای نشاسته‌ای
غذاهای نشاسته‌ای مناسب برای کودک یک‌ساله عبارت‌اند از:
- غذای کودک بر پایه برنج؛
- نان؛
- ذرت؛
- جو دوسر؛
- پاستا؛
- حلیم؛
- سیب‌زمینی؛
- دانه کینوا؛
- برنج؛
- سیب‌زمینی شیرین.
می‌توانید مواد غذایی حاضر در فهرست بالا را بعد از پختن به‌صورت خردشده، له‌شده یا فینگرفود آماده کنید. اگر کودک شما ۱۲ماهگی را پشت‌سر گذاشته است، می‌توانید غلات پخته را با شیر پاستوریزه گاو مخلوط کنید، اما تا قبل از یک‌سالگی باید این ترکیب را با شیر مادر آماده کنید.
۴. غذاهای پروتئینی
کودک برای رشد به این گروه از مواد غذایی نیاز اساسی دارد. مواد غذایی پروتئینی شامل انواع گوشت، تخم‌مرغ و حبوبات خواهد شد و می‌توانید این مواد غذایی را از شش ۶ماهگی به رژیم غذایی کودکتان اضافه کنید.
یقیناً این مواد غذایی علاوه بر مقدار بسیاری پروتئین، حاوی مواد مغذی فرد دیگر همانند زینک و آهن می باشند که دریافت آنها به‌قدر کافی برای رشد کودک الزامی است.
۵. لبنیات
لبنیات پاستوریزه برای کودکان ۶ماهه مناسب است. بهترین گزینه برای این نوزادان ماست بدون طعم ساده و پرچرب است، چراکه به این نوع ماست مواد قندی افزوده نمی‌بشود. یقیناً پنیر پاستوریزه هم گزینه خوبی است. سپس از ۶ماهگی، می‌توانید زمان آشپزی برای کودکتان از شیر پاستوریزه گاو منفعت گیری کنید. یقیناً تا قبل از یک‌سالگی منفعت گیری از شیر پاستوریزه گاو به‌گفتن نوشیدنی پیشنهاد نمی‌بشود.
چند مسئله مهم
- تا وقتی که کودک و مادر هر دو بخواهند، شیردهی می‌تواند ادامه داشته باشد.
- ملزوم نیست به غذای کودک نوپا شکر یا نمک اضافه کنید؛ غذاهای شیرین علتپوسیدگی دندان خواهد شد و غذاهای شور برای کلیه‌ها مضرند.
- نوشیدنی‌های شیرین همانند نوشابه، آب‌میوه و میلک‌شیک برای نوزادان مناسب نیستند، چراکه حاوی مقدار بسیاری مواد قندی‌اند و علتپوسیدگی دندان خواهد شد.
غذای سریع برای کودک یک ساله
برای تهیه غذای سریع برای کودک یک ساله، باید غذاهایی ساده، مغذی و مناسب با معده کوچک و نیازهای تغذیه‌ای او انتخاب شوند. این غذاها باید نرم، به‌راحتی قابل هضم و بدون افزودنی‌هایی همانند شکر یا نمک باشند. در ادامه چند ایده برای غذای سریع برای کودک یک ساله اراعه شده است:
پوره میوه‌های تازه
مواد ملزوم: موز، سیب پخته، آووکادو یا گلابی.
نحوه تهیه: میوه‌ها را بشویید، پوست بگیرید و هسته یا دانه‌ها را جدا کنید. سپس آنها را له کنید تا به شکل پوره نرم درآیند. برای تنوع، می‌توانید دو میوه همانند موز و آووکادو را ترکیب کنید.
مزیت: این پوره‌ها نیازی به پخت ندارند و سریع آماده خواهد شد. موز و آووکادو به علت بافت نرم و طعم شیرین طبیعی، گزینه‌های محبوبی برای کودکان می باشند.
ماست پرچرب ساده با میوه
مواد ملزوم: ماست پاستوریزه بدون شکر و تکه‌های کوچک میوه (همانند توت‌فرنگی یا بلوبری خردشده).
نحوه تهیه: مقدار مقداری ماست (نزدیک به یک‌سوم فنجان) را با چند تکه میوه نرم مخلوط کنید. اگر میوه‌ها سفت می باشند، آنها را مقداری بخارپز کنید تا نرم شوند.
مزیت: ماست منبع خوبی از کلسیم و پروتئین است و ترکیب آن با میوه، طعم دلنشین‌تری برای کودک تشکیل می‌کند.
بیسکویت سبوس‌دار با شیر یا پوره سیب‌زمینی شیرین
مواد ملزوم: بیسکویت سبوس‌دار ساده یا سیب‌زمینی شیرین پخته‌شده.
نحوه تهیه: یک عدد بیسکویت سبوس‌دار را با نصف فنجان شیر پاستوریزه گاو (سپس از ۱۲ ماهگی) یا شیر مادر سرو کنید. برای سیب‌زمینی شیرین، آن را بپزید و له کنید تا به شکل پوره درآید.
مزیت: این گزینه‌ها انرژی‌زا می باشند و به‌شدت آماده خواهد شد. سیب‌زمینی شیرین منبع خوبی از فیبر و ویتامین‌ها است.
تخم‌مرغ آب‌پز له‌شده
مواد ملزوم: یک عدد تخم‌مرغ.
نحوه تهیه: تخم‌مرغ را آب‌پز کنید، پوست بکنید و زرده و سفیده را با چنگال له کنید تا نرم بشود. می‌توانید مقداری شیر مادر یا شیر پاستوریزه به آن اضافه کنید تا بافت نرم‌تری اشکار کند.
مزیت: تخم‌مرغ منبعی غنی از پروتئین و آهن است و برای بین‌وعده یا وعده مهم مناسب است.
فینگرفود سبزیجات بخارپز
مواد ملزوم: هویج، کلم بروکلی یا کدو سبز.
نحوه تهیه: سبزیجات را بخارپز کنید تا نرم شوند، سپس به تکه‌های کوچک و مناسب دست کودک برش دهید. می‌توانید این تکه‌ها را به‌صورت فینگرفود سرو کنید.
مزیت: این غذاها به کودک اجازه خواهند داد به‌تنهایی غذا بخورد و توانایی‌های حرکتی او را تحکیم می‌کند.
نکات مهم:
- همیشه غذاها را به قطعات کوچک و نرم تبدیل کنید تا خطر خفگی وجود نداشته باشد.
- از افزودن شکر، نمک یا ادویه‌های تند به غذای کودک خودداری کنید.
- غذاهای سریع را در مقدار کم سرو کنید و اگر کودک تا این مدت گرسنه می بود، مقدار بیشتری به او بدهید.
- تنوع در غذاها را مراعات کنید تا کودک با طعم‌ها و بافت‌های گوناگون آشنا بشود.
- این غذاهای سریع به شما پشتیبانی می‌کنند تا در زمانهای محدود، قولها یا بین‌قولهای مغذی و سالمی برای کودک یک ساله خود آماده کنید. برای مطمعن از مناسب‌بودن این غذاها با نیازهای خاص کودکتان، می‌توانید با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید.
سلامت برتری اول غذای کودک یک ساله
تغذیه کودک یک‌ساله با ۳ وعده مهم و ۲ بین‌وعده منظم، شامل غذاهای جامد همانند میوه‌ها، سبزیجات، لبنیات و پروتئین‌ها، به رشد سالم او پشتیبانی می‌کند. غذاها را در مقادیر کم و به‌صورت نرم یا فینگرفود سرو کنید و به اشتهای کودک احترام بگذارید. از افزودن شکر و نمک پرهیز کنید و با تنوع غذایی، کودک را به طعم‌های تازه عادت دهید. برای ایده‌های سریع، پوره میوه، ماست با میوه، یا تخم‌مرغ آب‌پز له‌شده گزینه‌های مغذی و ساده‌ای می باشند.
پرورش کودکان شاد و سالم امروز، و انسان‌های موفق فردا
دسته بندی مطالب
