صادرات ماشین به روسیه ناکام ماند، سایپا بدون فروش بازار این سرزمین را ترک کرد

طی روزهای تازه، ناظر رونمایی از خودروهای روسی لادا در کشورمان بودیم که به‌صورت وارداتی در بازار ایران اراعه خواهند شد. پیش از این نیز خودروهای یواز در سروش دیزل مونتاژ شده بودند. در نظر دیگر، به نظر می‌رسد خودروسازان ایرانی توفیق چندانی در صادرات ماشین به روسیه نداشته‌اند. بر پایه گزارش رسانه روسی گازتا، سایپا بازار این سرزمین را بدون فروش ماشین ترک کرده است.

از رویا تا حقیقت صادرات ماشین به روسیه

شهریورماه امسال می بود که سایپا خبرداد تصمیم ورود همه جانبه به بازار ماشین روسیه را دارد. مسئولان این شرکت در گفتگوهای خبری خود اظهار کردند که این شرکت تصمیم دارد ۱۲۰ هزار دستگاه ماشین به روسیه صادر کند. تنها دوماه و نیم بعد از انتشار کردن این خبر، رسانه‌های روسی خبر داده‌اند که سایپا از وجود در بازار روسیه منصرف شده است.

بر پایه اظهار گازتا، توزیع کننده انحصاری شرکت خودروسازی ایرانی سایپا در روسیه به علت تحول شرایط اقتصادی از اراعه محصولات این برند منصرف شده است. این شرکت بست موتورز (Best Motors LLC) نام دارد. الکساندر استپانوف، مدیر کل بست موتورز در گفتگو با خبرنگاران روسی از انحلال این شرکت خبر داد. به حرف های آن‌ها واردات خودروهای ایرانی به روسیه زیاد گران همه می‌بشود و فروش آن‌ها در روسیه توجیه اقتصادی ندارد. به حرف های وی، بست موتورز فهمید شد که نمی تواند خودروهای سایپا را با قیمتی که از ابتدا پیش بینی شده می بود به فروش رساند.

طی ماه مارس ۲۰۲۳ یعنی اغاز سال ۱۴۰۲، بست موتورز به مشتریان روسی وعده داده می بود که به زودی شاهین، ساینا و کوییک را برای آن‌ها به ارمغان می‌آورد. در آن زمان قرار می بود تا خودروهای سایپا با قیمتی بین یک الی ۱.۷ میلیون روبل (۵۰۰ الی ۹۰۰ میلیون تومان) به فروش برسند. در ماه آوریل نیز کاتالوگ و مشخصات فنی خودروهای ایرانی در دسترس مصرف‌کنندگان روس قرار گرفت اما فروش این خودروها هیچ زمان اغاز نشد. افزایش نرخ دلار در بازار روسیه و این چنین افزایش هزینه‌های مربوط به واردات و انبارداری، علتشده است تا قیمت خودروهای ایرانی در روسیه از محدوده اشکار شده خارج بشود.

کارشناسان اقتصادی از ابتدا این نوشته را می‌دانستند

برخلاف سخن بگویید‌ها و قولهای خوش‌بینانه بست موتورز، کارشناسان اقتصادی روسیه از ابتدا شانس پیروزی اندکی را برای سایپا متصور بودند. به حرف های آن‌ها، محصولات سایپا باید با خودروهای برند دولتی اتوواز رقابت می‌کردند. این خودروها در واقع همان محصولات لادا می باشند که نسبت به خودروهای سایپا ارزان‌تر و بعضی اوقات مجهزتر می باشند. تیراژ تشکیل آن‌ها نیز زیاد بالا است، به این علت دلیلی برای خرید محصولات سایپا وجود ندارد.

سرگئی بورگازلیف، مشاور جدا گانه صنعت ماشین در این باره می‌گوید: «خودروساز ایرانی برای وجود موفق در بازار روسیه، نیاز به اندوخته‌گذاری عظیمی داشت. این چنین باید سالیانه ۱۵۰۰ الی دو هزار دستگاه ماشین را طی سال در بازار روسیه می‌فروخت تا مشتریان روسی با این برند آشنا شوند.»

از ابتدای سال ۲۰۲۳ میلادی، تنها ایران ماشین ۱۰۰ دستگاه ماشین در روسیه فروخته و سایپا نیز وجود چشمگیری در بازار این سرزمین نداشته است. مشتریان روس خودروهای ایرانی را نمی‌شناسند و یقیناً اشکار نیست خودروهای ایرانی چه عملکردی در زمستان استخوان‌سوز روسیه به نمایش می‌گذارند.

یقیناً خودروهای ایرانی شانس پیروزی را در بازار این سرزمین دارند. خودروسازان روسیه بعد از تحریم بین‌المللی، توانایی چندانی برای اراعه خودروهای مقرون به صرفه همراه با سیستم کنترل پایداری و گیربکس اتوماتیک را ندارند. خودروهای چینی نیز زیاد گران‌قیمت می باشند. خودروهای ایرانی می‌توانند فاصله بین خودروهای روسی و چینی را در بازار روسیه پر کنند اما به نظر می‌رسد تمایلی برای اندوخته‌گذاری گسترده در این بازار وجود ندارد.

تنها صادرات ماشین به روسیه متوقف نشده است

علاوه بر روسیه، توزیع‌کنندگان انحصاری خودروهای ایرانی در بلاروس نیز از عدم تمایل خودروسازان ایرانی به پیگیری مرحله های قانونی خبر داده‌اند. شرکت بلاروسی Lucky Care تصمیم داشت تا خودروهای سایپا را به بازار این سرزمین اراعه کند. با این حال پروسه دریافت OTTS یا گواهی ورود ماشین به بلاروس تا سال ۲۰۲۴ به تعویق افتاده است.

سرگئی واچینسکی، مدیر کل Lucky Care به خبرگزاری گازتا او گفت: «ما برنامه ای برای ماندن خودروها در محل آزمایش به زمان شش ماه نداشتیم.». با این حال، واچینسکی شکی ندارد که اسناد گواهینامه به زودی تکمیل می بشود و اولین دسته از خودروها به بلاروس می رسند. این شرکت حتی انتظار مونتاژ خودروهای سایپا در بلاروس را دارد، موضوعی که نیازمند تایید مدیران ارشد سایپا است.