ریزش مو بر تاثییر استرس: دلایل، تشدید کننده‌ها، درمان‌ها_اسکوار

ریزش مو از مشکلات شایعی است که دلایل زیاد متنوعی می‌تواند داشته باشد. استرس یکی از عوامل کلیدی است که امکان پذیر علتریزش مو بشود یا آن را تشدید کند. در این یادداشت، به بازدید علمی این اتفاق، راه حلهای تشخیص و درمان آن می‌پردازیم.

قدم اول: تشخیص صحیح علت ریزش مو

هنگامی که فردی با شکایت از ریزش مو به متخصص پوست و مو مراجعه می‌کند، اولین و با اهمیت ترین قدم، تشخیص دقیق علت آن است. این فرآیند تشخیصی از چند مرحله راه اندازی شده:

• شرح حال دقیق پزشکی: پزشک سوالاتی در رابطه زمان اغاز ریزش، شدت آن، سبک زندگی، رژیم غذایی و فشارهای روحی و جسمی تازه می‌پرسد.
• سابقه بیماری: بازدید بیماری‌های قبل و جاری، به‌خصوص بیماری‌های خودایمنی، اختلالات تیروئید و کم‌خونی.
• سابقه مصرف دارو: مصرف برخی داروها دارای عوارض جانبی از جمله ریزش مو است.
• معاینه فیزیکی مو و پوست سر: پزشک حالت موها (نازکی یا کلفتی)، الگوی ریزش و سلامت پوست سر را بازدید می‌کند. وجود یا عدم وجود اسکار (جای زخم) در نواحی ریزش زیاد مهم است؛ چون ریزش موی اسکارگذار درمان متغیری دارد.
• سابقه خانوادگی و ژنتیک: بازدید الگوی ریزش مو در اعضای خانواده می‌تواند به تشخیص ریزش موی آندروژنتیک (ارثی) پشتیبانی کند.

در برخی موارد، برای رسیدن به تشخیص قطعی، امکان پذیر نیاز به عمل های تکمیلی باشد:

• آزمایش خون: برای بازدید کمبودهای احتمالی همانند فریتین، ویتامین D، ویتامین C، ویتامین B12، زینک (روی) و این چنین کارکرد غده تیروئید.
• بیوپسی (مثالبرداری) از پوست سر: در موارد پیچیده‌تر، پزشک امکان پذیر قطعه زیاد کوچکی از پوست (پانچ ۳ میلیمتری) سر را برای تحلیل صدمه‌شناسی بردارد تا علت دقیق ریزش در سطح سلولی اشکار بشود.

«تلوژن افلوویوم»: شایع‌ترین نوع ریزش مو بر تاثییر استرس

یکی از شناخته‌شده‌ترین انواع ریزش موی مرتبط با استرس، «تلوژن افلوویوم» (Telogen Effluvium) نام دارد. این حالت وقتی رخ می‌دهد که یک استرس یا شوک شدید به بدن داخل می‌بشود.

منظور از استرس شدید چیست؟

• شوک‌های عاطفی و روانی: هر نوع شوک احساسی و عاطفی که شدید و ناگهانی باشد.
• استرس‌های جسمی: بیماری‌های شدید و تب‌دار (همانند آنفولانزا یا کووید-۱۹)، جراحی‌های بزرگ و بیهوشی و زایمان.
• تغییرات شدید در سبک زندگی: افت وزن سریع و غیراصولی، رژیم‌های غذایی زیاد محدودکننده یا تغییرات ناگهانی در رژیم غذایی.

مکانیسم «تلوژن افلوویوم»

در حالت عادی، نزدیک به ۸۵ تا ۹۰ درصد موهای سر در فاز رشد فعال به نام «آناژن» (Anagen) قرار دارند. استرس شدید علتمی‌بشود تعداد بسیاری از این موها به‌طور ناگهانی و پیش از موعد داخل فاز استراحت یا «تلوژن» (Telogen) شوند. نزدیک به ۱ الی ۳ ماه بعد از اتفاق‌ای که تبدیل استرس شدید می‌بشود، این موها که دیگر رشد نمی‌کنند، اغاز به ریزش می‌کنند. به همین علت فرد فهمید ریزش موی گسترده و ناگهانی زمان شانه‌زدن یا حمام‌کردن می‌بشود.

• «تلوژن افلوویوم» حاد: این نوع ریزش طبق معمولً موقتی است و بعد از رفع‌شدن عامل استرس‌زا، طی ۶ الی ۹ ماه به خودی خود بهبود می‌یابد و موها مجدداً رشد می‌کنند.
• «تلوژن افلوویوم» مزمن: اگر عامل استرس‌زا به‌طور مداوم ادامه داشته باشد یا بدن به دلایل فرد دیگر نتواند به چرخه رشد طبیعی بازگردد، ریزش مو امکان پذیر بیشتر از ۶ ماه طول بکشد. این حالت در زنان میانسال شایع‌تر است.

درمان «تلوژن افلوویوم»

این نوع ریزش مو در تعداد بسیاری از موارد خودبه‌خود متوقف می‌بشود، اما برای تسریع روال بهبودی و تحکیم موهای تازه، می‌توان از راه حلهای درمانی زیر منفعت برد:

• مزوتراپی: تزریق مستقیم ویتامین‌ها، مواد معدنی و فاکتورهای رشد به لایه میانی پوست سر (مزودرم) برای تغذیه فولیکول‌های مو.
• هِیر فیلر(Hair Filler): هیر فیلر حاوی هیالورونیک اسید، پنتاپتید و دکاپپتید است، برای تحکیم ساقه و ریشه مو و افت شدت ریزش.
• مکمل‌های غذایی: مصرف مکمل‌های حاوی بیوتین، آهن، زینک و ویتامین D بعد از تایید افتآن‌ها در آزمایش خون.

استرس و فعال شدن ریزش مو سکه‌ای

استرس این چنین می‌تواند علتتشدید برخی بیماری‌های التهابی پوست و مو بشود، از جمله:

ریزش موی سکه‌ای (Alopecia Areata): این بیماری یک اختلال خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به فولیکول‌های مو دعوا کرده و علتایجاد لکه‌های گرد و خالی از مو در سر، ریش یا دیگر نقاط بدن می‌بشود. استرس شدید یکی از شناخته‌شده‌ترین عوامل محرک برای اغاز یا تشدید این بیماری است.

درمان: در این موارد، مراجعه به متخصص الزامی است. درمان‌های رایج شامل تزریق موضعی و محدود استروئیدها (کورتون) در ناحیه ریزش برای کنترل التهاب و تحریک رشد مجدد مو می‌بشود.

نکات کلیدی و پیشنهاد‌های نهایی درمورد درمان ریزش مو بر تاثییر استرس

۱. تشخیص حرفه‌ای: از خوددرمانی پرهیز کنید. اولین قدم همیشه مراجعه به پزشک متخصص برای یافتن علت مهم ریزش مو است.

۲. مدیریت استرس: یادگیری تکنیک‌های مدیریت استرس، همانند مدیتیشن، یوگا، ورزش منظم و مشاوره روانشناسی، می‌تواند نقش مهمی در کنترل ریزش موی ناشی از استرس داشته باشد.

۳. صبر و پیگیری: درمان‌های ریزش مو زمان‌بر می باشند. برای مشاهده نتایج، باید صبور باشید و برنامه درمانی خود را با دقت جستوجو کنید.