از بین بردن فیلترینگ قربانی شعار «وفاق» شده است_اسکوار

«محمد سرافراز»، رئیس اسبق سازمان صداوسیما و عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی، در گفتگوی ویدئویی با دیجیاتو به بازدید حالت فیلترینگ اینترنت، جایگاه شورای عالی فضای مجازی، پشت‌پرده مصوبه ۳۲ بندی این شورا برای از بین بردن فیلترینگ، نوشته فیلترشکن‌ها، اینترنت ماهواره‌ای و شبکه ملی اطلاعات پرداخته است. او معتقد است وعده از بین بردن فیلترینگ، به علت ترجیح شعار «وفاق» با نهادهای حکومتی کنار گذاشته شده و ساختار تصمیم‌گیری در سرزمین به‌طوری طراحی شده که حتی اگر رئیس‌جمهور بخواهد، عملاً امکان اجرای این وعده وجود ندارد.

مشاهده ویدئوی کامل گفتگو در آپارات

ویدئوی کامل گفتگو در یوتوب

آینده اینترنت ایران در یک سال آینده

سرافراز در جواب به این سوال که حالت اینترنت در یک سال سپس چطور خواهد می بود، به دیجیاتو او گفت: «امیدوارم طی ماه‌های آینده اوضاع سرزمین تحول کند؛ احتمالا نه فقطً به‌واسطه برنامه‌ریزی و اختیار، بلکه از روی ناچاری. این تحول می‌تواند علتتحولات اساسی در نظام حکمرانی سرزمین بشود که یکی از نتایج آن، آزاد شدن اینترنت است. به این علت، فکر من این است که در این چنین وقتی اینترنت آزاد در دسترس خواهیم داشت.»

وعده از بین بردن فیلترینگ قربانی وفاق

رئیس اسبق سازمان صدا و سیما در رابطه وعده از بین بردن فیلترینگ رئیس جمهور معتقد است که مسعود پزشکیان نباید این وعده غیر واقع‌بینانه را می‌داد.

او یقیناً می‌گوید: «وعده از بین بردن فیلترینگ هم بزرگ و مهم نبوده است و می‌توانست تا حدی عملی بشود. با این حال، به نظر می‌رسد تحت‌الشعاع شعار وفاق قرار گرفت. این شعار یقیناً مبهم می بود، اما برداشت من این است که منظور، وفاق با نهادهای حکومتی می بود، نه وفاق با مردم یا احزاب. همین نوشته علتشد وعده از بین بردن فیلتر کنار گذاشته بشود.»

سرافراز می‌افزاید: «حقیقت این است که نهادهای حکومتی خارج از دولت نفوذ و سیطره بالایی بر قوه مجریه اشکار کرده‌اند. رئیس‌جمهور برای تحقق وعده خود باید در برابر این ساختار ایستادگی و چالش تشکیل می‌کرد، اما ترجیح داد داخل این عرصه نشود. از بین بردن فیلترینگ قربانی همین رویکرد شده است. قسمت فرد دیگر از مشکل نیز به مصوبات شورای عالی فضای مجازی بازمی‌گردد.»

این عضو شورای عالی فضای مجازی معتقد است که رئیس جمهور می توانست در اغاز دولت با یک دستور فیلترینگ را بردارد. اما این کار را نکرد و سپس هم مصوبه ۳۲ بندی شورای عالی فضای مجازی، عملاً اختیارات او را محدود کرد.

مصوبه‌ای که از بین بردن فیلتر را غیرممکن می‌کند

سرافراز مصوبه ۳۲ بندی مربوط به از بین بردن فیلترینگ مرحله‌به‌مرحله را شگفت می‌داند و می‌گوید جزئیات آن در صحن شورا نقل یا بازدید نشده و تنها کلیات در جلسه بدون قرائت کامل مصوبه، به رأی گذاشته شده است.

کمیته امنیتی تصمیم‌گیر در از بین بردن فیلتر

محمد سرافراز این چنین اظهار می‌کند که یک کمیته راهبردی برای اجرای از بین بردن فیلتر بر پایه این مصوبه پیش‌بینی شده است.

مقاومت هسته سخت در برابر از بین بردن فیلتر

به حرف های او، در این کمیته وزیر ارتباطات (به‌گفتن دبیر)، رئیس مرکز ملی فضای مجازی، وزیر اطلاعات، نماینده سپاه و نماینده دادستانی کل سرزمین وجود دارند.

سرافراز اصرار می‌کند که ترکیب این کمیته «ماهیتی امنیتی-قضایی-نظامی» دارد و تصمیم‌ها با رأی چهار نفر از پنج عضو گرفته می‌بشود. این یعنی «هسته سختی» برای مخالفت با از بین بردن فیلتر وجود دارد. حتی برای آزادی یوتیوب شرط کرده‌اند که نظام حکمرانی سرزمین را بپذیرد، عبارتی مبهم که تقریباً غیرممکن است.

مفهوم مبهم «حکمرانی فضای مجازی»

سرافراز معتقد است که برداشت داخل سرزمین از حکمرانی به معنی سیطره مطلق بر فضای مجازی است؛ مدلی که در هیچ‌یک از کشورهای دنیا وجود ندارد. نتیجه این نگاه، وضعیتی معکوس بوده: منبع های مهم ما هک می‌بشود، داده‌های بانک‌ها و نهادهای حساس به خارج انتقال می‌یابد و اکثریت کاربران (نزدیک به ۸۰ درصد) ناچار به منفعت گیری از VPN شده‌اند، با همه صدمه‌ها و هزینه‌های آن.

فیلترشکن‌ها؛ منفعت گروهی خاص

سرافراز درمورد نقش‌آفرینی سازمان‌های بزرگ در فروش فیلترشکن، که ابوالحسن فیروزآبادی آن را نقل کرده، نیز می‌گوید: «جایی که منع و محدودیت تشکیل بشود، رانت و فساد هم شکل می‌گیرد؛ شبیه ماجرای قاچاق سوخت. هنگامی جلوی قاچاق گرفته نمی‌بشود، یعنی دستگاه‌هایی ذی‌سود می باشند. در حوزه VPN هم همین‌گونه است و برخی افراد یا نهادها نمی‌خواهند این بازار پرسود از بین برود.

او این حالت را شبیه کاسبان تحریم برسی می‌کند.

اینترنت ماهواره‌ای؛ تکرار توانایی ماهواره تلویزیونی

به حرف های این عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی، اینترنت ماهواره‌ای همانند استارلینک اتفاق‌ای اجتناب‌ناپذیر است. توانایی نشان داده سیاست منع در برابر فناوری‌های تازه سرانجامی ندارد، همان گونه که مقابله با ماهواره‌های تلویزیونی نیز در نهایت کنار گذاشته شد. اکنون نیز با وجود تلاش برای محدودسازی، منفعت گیری از اینترنت ماهواره‌ای در حال گسترش است و جلوگیری کامل از آن واقع‌بینانه نیست.