راهنمای پرورش کودک ۲ ساله؛ همه چیزهایی که باید بدانید!_اسکوار

اگر کودکی ۲ ساله دارید، باید بدانید که پایه‌های عزت نفس و استقلال وی در این سنین بنا نهاده خواهد شد. به‌علاوه، کودکان ۲ ساله، به‌خوبی می‌تواند راه برود، بپرد، بدود و انرژی بالایی دارد و دایره لغاتش نیز گسترش اشکار می‌کند. این چنین، در این سن، کودک به‌خاطر استقلال‌طلبی امکان پذیر نشانه‌هایی از لجبازی و سرکشی از خود نشان دهد. به این علت، در این بازه وقتی باید دقت اختصاصی‌ای به پرورش و پرورش او داشته باشید. در این نوشته از چطور، می‌خواهیم به‌طور کامل شما را با اصول پرورش کودک ۲ ساله آشنا کنیم.

در ادامه، ابتدا با اهمیت ترین توانایی‌های مورد انتظار کودکان در این سن را بازدید می‌کنیم و سپس، با تکیه بر پیشنهاد‌های متخصصان، پیشنهاد‌هایی علمی و کاربردی برای پرورش کودکان در این بازه سنی اراعه می کنیم. بعد، حتما تا انتها با ما همراه باشید.

ویژگی‌های رشدی کودک ۲ ساله

دو سالگی نقطه عطف زیاد مهمی در زندگی کودکان محسوب می‌بشود. در این سنین، آن‌ها کم‌کم جدا گانه خواهد شد و کودک می‌تواند کارهای ساده‌ای همانند پوشیدن یا درآوردن لباس را خودش انجام دهد و با جملات مختصر با دیگران ربط بگیرد. اولین قدم برای این که بتوانید درست و اصولی فرزندتان را پرورش کنید، قبل از هر چیزی باید بدانید که در این بازه سنی کودک شما چه توانایی‌هایی دارد و حالت رشد او از جنبه‌های گوناگون چطور خواهد می بود. در ادامه، به شما حرف های‌ایم که از ۶ جنبه مهم حرکتی، گفتاری، شناختی، اجتماعی، کارهای روزمره و بازی، چه توانایی‌هایی را باید از کودک دو ساله‌تان انتظار داشته باشید.

رشد فیزیکی و توانایی‌های حرکتی

در دو سالگی تحرک کودک به اوج خود می‌رسد و راه‌رفتن او به قدم‌برداشتن بزرگسالان زیاد تر همانند می‌بشود. این چنین، او می‌تواند به پشتیبانی از مبل یا صندلی بالا و پایین برود، با مطمعن‌به‌نفس بیشتری می‌دود و کمتر زمین می‌خورد. این چنین، انتظار می‌رود که کودک بتواند به توپ لگد بزند و آن را بالای سر ببرد و پرتاب کند. حتی می‌تواند چند ثانیه روی یک پا بایستد. این پیشرفت‌ها علتمی‌بشود که کودک راحت‌تر بتواند محیط اطراف خود را کشف کند و به همین علت، به همراهی و مراقبت بیشتری نیاز دارد. برای حمایتاز رشد فیزیکی کودک، می‌توانید از راهکارهای زیر پشتیبانی بگیرید:

• روزانه حداقل ۳۰ دقیقه کودک را برای بازی یا پیاده‌وری به پارک ببرید یا اجازه دهید یک ساعت آزادانه بازی کند.
• محیط خانه و فضای بازی را ایمن کنید تا کودک آزادانه‌تر حرکت کرده و توانایی‌هایش را امتحان کند.
• با چند بالش یا جعبه مسیر حرکتی بسازید و کودک را تشویق کنید که از روی آن‌ها بپرد، بخزد یا بالا برود.
• وسایل ساده اما کاربردی برایش تهیه کنید. توپی که بتواند به آن لگد بزند، خمیر بازی، پازل یا اسباب‌بازی‌های چیدنی برای تحکیم دست‌های کودک گزینه‌های مناسبی می باشند.
• هم در محیط خانه و هم در فضای باز، امکان بازی و ماجراجویی را برای کودکتان فراهم کنید. این کار علتمی‌بشود که توانایی‌های حرکتی او از جنبه‌های گوناگون تحکیم شوند.

توانایی‌های گفتاری

بخشی از پرورش کودک ۲ ساله به توانایی‌های گفتاری او باز می‌گردد. دایره واژگانی کودکان در سن ۲ سالگی به‌شدت گسترش اشکار می‌کند. او اکنون تقریبا ۳۰۰-۲۰۰ کلمه را بلد است و می‌تواند با جملات مختصر ۲ یا ۳ کلمه‌ای، منظورش را گفتن کند. به‌علاوه، نام اشیا و تصاویر آشنا را خوب می‌داند، برخی از اعضای بدن را می‌شناسد و می‌تواند از دستورات ساده پیروی کند. این چنین، گفتارش آشکار‌تر می‌بشود و می‌تواند درمورد اتفاقات روزمره سخن بگویید کند. این توانایی‌ها مبنا روابط اجتماعی وی در آینده می باشند و تعامل شما می‌تواند نقشی کلیدی در تحکیم آن‌ها ایفا کند. به‌گفتن مثال، براق تحکیم توانایی‌های گفتاری می‌توانید برای کودکتان کتاب بخوانید یا تلفظ صحیح کلمات را با او تمرین کنید.

توانایی‌های شناختی و ذهنی

در دو سالگی، ذهن کودک پر از کنجکاوی است. او اکنون می‌تواند اشکال گوناگون و رنگ‌ها را دسته‌بندی کند، جملات کتاب‌های آشنا را کامل کرده و اشیای نهان‌شده را اشکار کند. او در بازی‌های روزمره‌اش نقش‌های مختلفی را ایفا کند (همانند غذادادن به عروسک یا رانندگی با ماشین اسباب‌بازی) و می‌تواند برج‌هایی با ۴ بلوک یا زیاد تر بسازد. به‌علاوه، مفاهیمی همانند مالکیت، شمارش اعداد ۳-۱ و تفاوت‌های بزرگ/کوچک و روز/شب برای قابل فهمیدن خواهد شد و حتی می‌تواند دست غالب خود را تشخیص دهد. برای تحکیم این توانایی، می‌تواند بازی اشیای نهان را امتحان کنید؛ به این صورت که برخی از اشیا را از دید کودک نهان کنید و او را برای پیداکردنش، راهنمایی کنید.

توانایی‌های عاطفی و اجتماعی

کودکان در بازه وقتی ۳-۲ سالگی، کم‌کم راه‌های تازه‌ای برای برقراری ربط با دیگران اشکار می‌کنند. آن‌ها به‌شدت تمایل دارند که کارهای بزرگسالان را پیروی کنند، بودن در جمع کودکان دیگر آن‌ها را شوق‌زده می‌کند و هم‌زمان، به استقلال زیاد تر می‌رسد. این استقلال‌طلبی و رشد، بعضی اوقات اوقات به‌صورت لجبازی و ناموافق خودش را مشخص می کند. به‌علاوه، چون کودک با احساسات مختلفی روبه رو می‌بشود که تا این مدت قادر به گفتن و توضیح آن‌ها نیست، تعارض‌ها و گریه‌های شدید امری طبیعی می باشند. در این سن، انتظار می‌رود که کودک احساسات دیگران را فهمیدن کند و فهمید بشود که حرکت خودش چطور بر اطرافیان تاثییر می‌گذارد.

توانایی‌های روزمره

کودکان در سن ۲ سالگی، تمایل دارند که تعداد بسیاری از کارها را به‌تنهایی انجام بدهند. در این بازه سنی، می‌توانید از او انتظار داشته باشید که دست‌هایش را بشوید، زمان حمام‌کردن بتواند خودش را تمیز کند، به‌تنهایی غذا بخورد و لباس بپوشد. یقیناً کودکان ۲ ساله در درآوردن لباس توانایی بیشتری دارند تا پوشیدن آن. به این علت، ۲ سالگی فرصتی عالی برای تحکیم اعتمادبه‌نفس و استقلال در آن‌ها است. با سپردن کارهای ساده روزمره، به‌خوبی می‌توانید این حس را در آن‌ها تحکیم کنید. این که کودک ببیند که به شما پشتیبانی می‌کند، حس غرور و اعتمادبه‌نفس می‌کند. در این سن حتی امکان پذیر نشانه‌هایی از آمادگی برای آموزش توالت‌رفتن هم در کودکتان ابراز اشکار کند.

بازی‌کردن و یادگیری

بازی‌کردن برای کودکان ۲ ساله فقط سرگرمی نیست و با اهمیت ترین ابزار او برای یادگیری محسوب می‌بشود. آن‌ها در این سن از تعامل با دیگران و بازی‌های گروهی لذت می‌برند و امکان پذیر در تنهایی، بازی‌های خیالی انجام بدهند. این چنین، بازی‌های پرهیجان و پرتحرک برایشان دلنشین است و نقاشی هم می‌توانند. بکشند. مسئله زیاد مهمی که در این باره باید به آن‌ دقت کنید، یادگیری توانایی‌هایی همانند مراعات نوبت دیگران، پشتیبانی‌کردن و… در خلال بازی است. در این راستا، می‌توانید آوازخواندن یا تعریف قصه و کتاب‌خوانی را امتحان کنید. این کارها هم به پرورش ذهن کودک پشتیبانی می‌کنند و هم می‌توانند علتگسترش دایره لغات او شوند.

دقت کنید که هر کودکی شرایط بی همتا خود را دارد و امکان پذیر توانایی‌هایی که در بالا به آن‌ها اشاره کردیم، دیرتر یا سریعتر در او شکل بگیرد.

۷ اصل مهم در پرورش کودک ۲ ساله

اکنون که با ویژگی‌های رشدی کودک در سن ۲ سالگی آشنا شدید، زمان آن است که سراغ اصول پرورش کودک برویم. ازآنجایی‌که در این دوره کودک جدا گانه‌تر و لجبازتر می‌بشود و رفتارهای چالش‌برانگیز از خود مشخص می کند، آشنایی با راه حلهای تربیتی درست می‌تواند تعداد بسیاری از مشکلات شما را حل کند. در ادامه، ۷ اصل زیاد مهم برای پرورش کودکان دوساله را معارفه و بازدید می کنیم:

۱. اشکار‌کردن حدومرزهای الزامی

اگر همیشه به کودک ۲ ساله‌تان نه بگویید، زیاد سریع این کلمه معنی واقعی خود را از دست می‌دهد و او دیگر به حرفتان گوش نخواهد کرد. این حقیقت را بپذیرید که نمی‌توانید همه‌چیز را کنترل کنید؛ بعد بهتر است تمرکزتان را روی موارد مهم بگذارید و همان‌ها را با قوانین و پیامدهای اشکار اجرا کنید. در روبه رو، نباید نسبت به موضوعات کوچک و گذرا زیاد سخت‌‌گیری کنید. رابطه صمیمی و امنی که با فرزندتان برقرار می‌کنید، ارزشمندتر از یکسری جزئیات بی‌اهمیت است. به‌گفتن مثال اگر کودک قبل از خواب اتاقش را به‌هم ریخت، می‌توانید تا سپس از بیدارشدنش صبر کنید و سپس، با‌ همراهی خودش آن را مرتب کنید. در همان میانه رفتارهای خوبش را تشویق کنید تا یاد بگیرد که چه کارهایی را باید تکرار کند.

۲. ثابت‌قدم بودن و داشتن قوانین روشن

اگر کودک ببینید که در برخورد با یک حرکت بعضی اوقات سخت‌گیر هستید و بعضی اوقات بی اعتنا و آسان‌گیر، سردرگم می‌بشود. برای مثال اگر امروز به او اجازه دهید تلویزیون ببینید و فردا مانعش شوید، نمی‌تواند بفهمد که دقیقا چه چیزی درست است. کودکان در این سن مدام در حال امتحان‌کردن حد و مرزها می باشند و حتی امکان پذیر عکس العمل‌های شدید و تند شما برایشان شوق‌انگیز باشد. بهترین کار این است که آرام و در عین حال ثابت‌قدم باشید. در روبه رو با رفتارهای کودک – حتی در شرایطی که با شیرینی‌زبانی تلاش دارد دلتان را نرم کند – رویکرد یکسانی داشته باشید. به‌مرور که ببینید عکس العمل شما همیشه یکسان است، به‌مرور قوانین را بهتر می‌پذیرد.

۳. همدلی‌کردن به‌جای تنبیه

کودک ۲ ساله شما تا این مدت نمی‌داند که چرا نباید کارهایی همانند گازگرفتن دیگران یا گرفتن اسباب‌بازی از دست کودک دیگر را انجام دهید. در این چنین شرایطی، به‌جای تنبیه‌کردن به او پشتیبانی کنید که احساسات دیگران را فهمیدن کنید. برای مثال می‌توانید بگویید: «هنگامی فردی رو می‌زنی،‌ دردش میاد» یا «وقتت اسباب‌بازی دوستت رو می‌گیری، غمگین می‌شه.» همین توضیحات ساده علتمی‌بشود که کودک قبل از عمل‌کردن به نتیجه رفتارش فکر کند. همدلی علاوه بر صمیمانه‌ترکردن ربط شما و فرزندتان، عرصه رشد توانایی‌های اجتماعی سالم را فراهم می‌کند.

۴. تشویق رفتارهای مثبت کودک

واقع‌بین باشید و بپذیرید که قرار نیست کودک همیشه مطابق میل شما عمل کند. در شرایطی که کودک کار درستی انجام می‌دهد، باید آن را فرصتی برای آموزش و تثبیت رفتارهای مثبت در نظر بگیرید. تشویق‌کردن – چه با کلمات مهر امیز و چه با جایزه‌های کوچک گاه‌به‌گاه – علتمی‌بشود که کودک حس ارزشمندی کند و تمایل بیشتری به تکرارهای مثبت از خود نشان دهد.

۵. نظر گزینه‌های گوناگون

هنگامی کودک لجبازی می‌کند و از انجام‌دادن یا ندادن کاری امتناع می‌کند، با نظر گزینه‌های گوناگون می‌توانید اوضاع را تحت کنترل بگیرید. به‌گفتن مثال، اگر کودک اتاقش را به‌هم ریخته است، به‌جای دستوردادن و گفتن «وسایلت را جمع کن»، بگویید: «دوست داری اول کتاب‌ها رو جمع کنیم یا اسبا‌ب‌بازی‌ها؟» این کار علتمی‌بشود که کودک حس استقلال بیشتری داشته باشد و در عین حال، کاری را که از او می‌خواهید، انجام دهد.

۶. اصرار روی بایدها و کنارگذاشتن نبایدها

وقتی‌که کودک حرکت اشتباهی از خود ابراز می‌دهد، تعداد بسیاری از والدین با اراعه توضیحات مفصل و تهدیدهای طویل، تلاش می‌کنند حرکت او را اصلاح کنند. اگر شما هم این چنین رویکردی دارید، باید بدانید که کودک ۲ ساله تا این مدت توانایی ملزوم برای فهمیدن جملات پیچیده و رفتارهای این‌چنینی را ندارد و از این رو، اقدامتان اثربخش نخواهد می بود. به همین خاطر، بهتر است به‌جای تمرکز بر نبایدها، روی بایدها اصرار کنید. به‌گفتن مثال، به‌جای آنکه به کودک بگویید «دوستت رو نزن» این جمله را امتحان کنید: «باید دوستت رو ناز کنی». به‌مرور کودک می‌فهمد که انتظار چه رفتارهایی از او می‌رود و برخورد درست را یاد می‌گیرد.

۷. خودداری از احساساتی شدن

هنگامی کودک کار اشتباهی انجام می‌دهد، بهتر است خونسردی و اسایش خود را نگه داری کنید. فریادزدن و دعواکردن مشکل را بدتر می‌کند. کودکان در این حالت، زیاد تر به صدای شما دقت می‌کنند نه مطلب واقعی. به‌‌علاوه، عکس العمل خشم‌آلود شما حتی می‌تواند برای کودکان سرگرم‌کننده باشد. به این علت، به‌جای تلاش برای کنترل کودک، روی کنترل موقعیت تمرکز کنید. این روش هم مطلب را به‌خوبی منتقل می‌کند و کودک نیز می‌فهمد که چه انتظاری از او دارید.

فعالیت‌های اثربخش برای بهبود رشد شخصیت کودکان

کودکان ۲ ساله از نظر رشد و استقلال، در مرحله حساسی قرار دارند. آن‌ها کنجکاو، مشتاق و پرانرژی می باشند و دوست دارند که دنیای اطرافشان را کشف کنند. در این سن، با پرورش درست و اصولی می‌توانید حس اعتمادبه‌نفس و استقلال را در آن‌ها تحکیم کنید و توانایی‌های شناختی و اجتماعی را بهشان بیاموزید. در ادامه، مجموعه‌ای از راهکارهای عملی و سرگرم‌کننده اراعه کرده‌ایم که به پشتیبانی آن‌ها می‌توانید پرورش کودک ۲ ساله بر محور جدا گانه بودن پیگیری کنید:

• حق انتخاب‌های کوچک (برای بین‌وعده موز می‌خوری یا پرتقال؟)
• پشتیبانی‌کردن در کارهای خانه (کارهای ساده‌ای همانند گردگیری یا تمیزکردن اتاق)
• خواندن کتاب‌های تصویری یا شعر
• بازی‌های حرکتی خلاقانه (همانند توپ‌بازی، لگو، خمیربازی و…)
• سپردن کارهای ساده روزمره (شستن دست‌ها، پوشیدن یا درآوردن لباس و…)
• فعالیت‌های نمایشی و موزیکال (رقص، آوازخوانی، قصه‌گویی با آلبوم‌های خانوادگی)
• آموزش اعداد و اشکال (شمارش میوه‌ها، پله‌ها، منفعت گیری از اشکال هندسی و…)
• بیرون رفتن از خانه (وجود در محیط‌های اجتماعی امن و تعامل با دیگر کودکان)

استقلال و عزت نفس: ستون‌های پرورش کودک ۲ ساله

برای پرورش اصولی کودک ۲ ساله، به ترکیبی از صبر، امنیت عاطفی و همراهی هوشمندانه نیاز دارید. با شناخت‌ توانایی‌های مورد انتظار از کودکان دوساله و اصولی که در این نوشته برای پرورش آن‌ها نظر کردیم، می‌توانید خلاقیت، توانایی‌های اجتماعی، مطمعن‌به‌نفس و استقلال را در فرزندتان تحکیم کنید. در نهایت اگر چالش‌هایتان در برخورد با کودک ۲ ساله‌‌ هم چنان ادامه اشکار کرد، بهتر است از یک روان‌شناس کودک پشتیبانی بگیرید. شما توانایی‌ای از پرورش کودک ۲ ساله و روبه رو با لجبازی‌های او دارید؟ نظرات خود را با ما هم به‌اشتراک بگذارید.

با اهمیت ترین و سخت‌ترین ماموریت پدران و مادران پرورش فرزند است

پرورش کودکان شاد و سالم امروز، و انسان‌های موفق فردا