چطور هزینه‌های روزانه را مدیریت کنیم هنگامی درآمد کفاف نمی‌دهد_اسکوار

در شرایطی که تورم هر روز قوت خرید ما را کمتر می‌کند و هزینه‌ها سریع تر از درآمدها رشد می‌کنند، سخن بگویید از «پولدار شدن» احتمالا مقداری دور از حقیقت به نظر برسد. هنگامی دغدغه مهم تعداد بسیاری از ما، رساندن دخل و خرج به انتهای ماه است، چطور می‌توانیم به بعد‌انداز یا اهداف بزرگ فکر کنیم؟

این مقاله برای اراعه راهکارهای جادویی نیست؛ بلکه یک راهنمای واقع‌بینانه برای تشکیل مقداری ارامش و کنترل در این اوضاع اقتصادی آشفته است. مقصد، پولدار شدن نیست؛ مقصد، به دست گرفتن فرمان امور مالی، افت استرس و مدیریت بهتر منبع های محدودی است که در اختیار داریم.

ثبت دخل و خرج، اولین قدم برای پولدار شدن

جمله معروفی هست که می‌گوید: «چیزی را که نمی‌توانید اندازه بگیرید، نمی‌توانید مدیریت کنید.» ثبت هزینه‌ها، اولین و با اهمیت ترین قدم برای هر نوع برنامه ریزی مالی ماهانه است، چون به شما آگاهی می‌دهد. شما دقیقاً فهمید می‌شوید که پولتان صرف چه چیزهایی می‌بشود. این آگاهی به شما قوت می‌دهد تا هزینه‌های غیرضروری را شناسایی کرده و آن‌ها را به سمت اهداف مهم‌تری همانند بعد‌انداز، اندوخته‌گذاری یا یک سفر رؤیایی هدایت کنید.

۳ قدم ساده برای به دست گرفتن کنترل امور مالی

در شرایط اقتصادی سخت، حس می‌کنیم که هیچ کنترلی بر پول خود نداریم. اما با برداشتن چند قدم ساده می‌توانیم این حس کنترل را به خود بازگردانیم.

۱. برای یک ماه، همه هزینه‌های خود را ردیابی کنید.

ملزوم نیست چیزی را تحول دهید یا خودتان را محدود کنید. فقط برای یک ماه، همه خرج‌های خود را، هرچقدر هم که کوچک باشند، یادداشت کنید. می‌توانید از یک دفترچه یا اپلیکیشن یادداشت گوشی منفعت گیری کنید. مقصد این است که در آخر ماه، یک عکس واقعی و بدون سانسور از جایی که پولتان می‌رود، داشته باشید.

۲. هزینه‌های خود را دسته‌بندی کنید.

در آخر ماه، لیست هزینه‌هایتان را بازدید کرده و آن‌ها را در دسته‌های مشخصی قرار دهید. یک لیست ساده می‌تواند به این شکل باشد:

درآمد ماهانه: ۲۰,۰۰۰,۰۰۰ تومان

هزینه‌ها:

• اجاره/قسط مسکن: ۸,۰۰۰,۰۰۰
• قبوض (آب، برق، گاز، اینترنت): ۵۰۰,۰۰۰
• خوراک: ۴,۰۰۰,۰۰۰
• حمل و نقل: ۱,۰۰۰,۰۰۰
• غذا از بیرون/کافه: ۱,۵۰۰,۰۰۰
• هزینه‌های غیرمنتظره (برای مثالً دکتر): ۱,۰۰۰,۰۰۰
• دیگر موارد (پوشاک، تفریح): ۲,۰۰۰,۰۰۰

۳. اکنون بودجه واقعی خود را بنویسید.

بر پایه هزینه‌های واقعی ماه قبل، برای ماه تازه یک بودجه و سقف هزینه برای هر دسته اشکار کنید. با خودتان صادق باشید. اگر می‌دانید که نمی‌توانید با ۵۰۰ هزار تومان هزینه رستوران ماه را بگذرانید، عدد واقعی‌تری را در نظر بگیرید. مقصد، نوشتن یک بودجه ایده‌آل نیست، بلکه نوشتن یک بودجه قابل اجراست.

قسمت اول: برسی زندگی جاری برای ساختن آینده

۱. نقاط ضعف و نارضایتی‌های خود را شناسایی کنید

قبل از هر تغییری باید بدانیم در چه جایگاهی هستیم. به گمان زیادً قسمت‌هایی در زندگی شما وجود دارد که در آن‌ها حس رضایت کامل نمی‌کنید. با خودتان صادق باشید و از خود سوال کنید:

• آیا شغل جاری‌ام امنیت ملزوم را دارد؟ آیا می‌توانم درآمد جانبی داشته باشم؟
• چه چیزهایی در زندگی دیگران علتحسرت یا اندوه من می‌بشود؟ (این‌ها طبق معمولً همان حوزه‌هایی می باشند که در آن‌ها حس افتمی‌کنید).
• کدام قسمت از هزینه‌ها بیشترین سختی را به من داخل می‌کند؟

۲. قیمت‌های مهم خود را تعریف کنید

حتی در شرایط سخت، زندگی کردن بر پایه قیمت‌هایتان به شما حس هدفمندی می‌دهد. برای کشف قیمت‌های خود، بازدید کنید که چه چیزهایی (فراتر از پول) شما را خوشحال می‌کند.

قیمت‌های مهم می‌توانند مواردی همانند: خانواده، امنیت، اسایش، رشد شخصی و پشتیبانی به دیگران باشند. اشکار کردن این قیمت‌ها به شما پشتیبانی می‌کند تا در تصمیم‌گیری‌های مالی، برتری‌های درستی داشته باشید.

۳. ردیابی کنید که زمان و پول شما واقعاً صرف چه چیزی می‌بشود

زمان و پول، دو دارایی محدود شما می باشند. برای این که بفهمید کجا هدر می‌روال، به زمان یک هفته، همه فعالیت‌ها و هزینه‌های روزانه خود، هرچقدر هم که کوچک باشند، را یادداشت کنید. در آخر هفته، لیست خود را مرور کنید. امکان پذیر شگفت‌‌زده شوید که چه مقدار از پولتان صرف خریدهای غیرضروری یا هزینه‌های نهان می‌بشود. این آگاهی، قدرتمندترین انگیزه برای اغاز مدیریت هزینه های روزانه است.

قسمت دوم: مقصد‌گذاری واقع‌بینانه و برنامه‌ریزی

۱. اهداف مالی واقع‌بینانه تعیین کنید

در شرایط سخت، اهداف ما نیز باید تحول کنند. اهداف واقع‌بینانه در این دوران عبارت هستند از:

• ساختن یک صندوق اضطراری کوچک: حتی بعد‌انداز کردن یک مبلغ زیاد کوچک (برای مثالً به اندازه هزینه یک هفته) می‌تواند در اوقات غیرمنتظره همانند بیماری، تکیه‌گاه شما باشد.
• جلوگیری از افزایش بدهی: یکی از با اهمیت ترین اهداف می‌تواند این باشد که بدهی جدیدی به بدهی‌های قبلی اضافه نکنید.
• نگه داری قوت خرید: اشکار کردن راه‌هایی برای محافظت از قیمت پول در برابر تورم.

مدیریت مالی خانواده؛ چطور پول‌هایمان را با حساب و کتاب خرج کنیم؟

۲. اهداف خود را به قدم‌های کوچکتر تقسیم کنید

داشتن مقصد بزرگ می‌تواند ترسناک باشد. آن را به مرحله های کوچکتری تقسیم کنید که انجامشان آسان‌تر است.

مثال: مقصد شما «تشکیل صندوق اضطراری ۵ میلیون تومانی» است. مرحله های کوچکتر می‌تواند این باشد: «افتتاح یک حساب بعد‌انداز جداگانه»، «شناسایی ۲۰۰ هزار تومان هزینه قابل حذف در ماه»، «واریز ماهانه ۲۰۰ هزار تومان به حساب تازه».

۳. برای تسلط بر مانع ها، استراتژی داشته باشید

همه در مسیر خود با مانع ها روبرو خواهد شد. از قبل فکر کنید که چه چیزهایی امکان پذیر سد راه شما شوند (برای مثالً خرج‌های غیرمنتظره، خواست پشتیبانی مالی از طرف دوستان) و برای هر کدام یک راه‌حل جانشین در نظر بگیرید.

قسمت سوم: راهنمای عملی مدیریت هزینه های روزانه

۱. یک جدول دخل و خرج ماهانه تهیه کنید

این جدول، ابزار مهم شما است. نیازی به نرم‌افزارهای پیچیده نیست. می‌توانید از یک دفترچه یادداشت ساده یا فایل اکسل منفعت گیری کنید. در این جدول، ابتدا درآمد خود را بنویسید، سپس هزینه‌های الزامی و ثابت (اجاره، قسط) را از آن کم کنید. مبلغ باقی‌مانده، بودجه شما برای هزینه‌های متغیر (برای مثال خوراک، حمل و نقل) در طول ماه است.

نمونه جدول دخل و خرج ماهانه با درآمد ۲۰ میلیون تومان (شهریور ۱۴۰۴)

دسته‌بندی	شرح هزینه / درآمد	مبلغ (تومان)	درصد از درآمد
درآمد	حقوق و مزایای شهریور ماه	۲۰,۰۰۰,۰۰۰	۱۰۰٪
بعد‌انداز و اندوخته‌گذاری	انتقال به حساب بعد‌انداز اضطراری	-۱,۰۰۰,۰۰۰	۵٪
	اندوخته‌گذاری (برای مثالً صندوق درآمد ثابت)	-۱,۰۰۰,۰۰۰	۵٪
	جمع کل بعد‌انداز	-۲,۰۰۰,۰۰۰	۱۰٪
هزینه‌های ثابت (الزامی)	اجاره مسکن / قسط وام مسکن	-۹,۰۰۰,۰۰۰	۴۵٪
	قسط وام‌های دیگر (ماشین، کالا)	-۲,۵۰۰,۰۰۰	۱۲.۵٪
	شارژ ساختمان و هزینه‌های ثابت	-۵۰۰,۰۰۰	۲.۵٪
	اینترنت، موبایل و اشتراک‌ها (فیلیمو و…)	-۳۰۰,۰۰۰	۱.۵٪
	جمع کل هزینه‌های ثابت	-۱۲,۳۰۰,۰۰۰	۶۱.۵٪
هزینه‌های متغیر	خوراک (خرید از فروشگاه و میوه)	-۳,۵۰۰,۰۰۰	۱۷.۵٪
	حمل و نقل (بنزین، اسنپ، مترو)	-۸۰۰,۰۰۰	۴٪
	قبوض (آب، برق، گاز)	-۴۰۰,۰۰۰	۲٪
	تفریح و سرگرمی (رستوران، کافه، سینما)	-۶۰۰,۰۰۰	۳٪
	پوشاک	-۲۰۰,۰۰۰	۱٪
	بهداشت و درمان (دارو، ویزیت)	-۲۰۰,۰۰۰	۱٪
	جمع کل هزینه‌های متغیر	-۵,۷۰۰,۰۰۰	۲۸.۵٪
جمع کل برداشت‌ها	(بعد‌انداز + هزینه‌ها)	-۲۰,۰۰۰,۰۰۰	۱۰۰٪
مانده نهایی در آخر ماه		۰	۰٪

۲. با تغییرات کوچک و پایدار اغاز کنید

به جای تلاش برای افت ناگهانی و شدید هزینه‌ها، با قدم‌های کوچک اغاز کنید. برای مثالً این هفته، یک وعده کمتر از بیرون غذا خواست دهید یا یک خرید غیرضروری را به تعویق بیندازید. این تغییرات کوچک به مرور زمان به عادت تبدیل شده و تأثیر بزرگی خواهند داشت.

۳. محیط خود را برای صرفه‌جویی بچینید

محیط باید مشوق‌ شما باشد، نه مانع‌تان. بعد:

• مانع ها را حذف کنید: اپلیکیشن‌های خرید آنلاین که شما را وسوسه می‌کنند، از صفحه مهم گوشی خود حذف کنید.
• مسیر را آسان کنید: مواد اولیه برای پخت‌وپز را در دسترس قرار دهید تا کمتر به سراغ غذای آماده بروید.

۴. پیشرفت خود را پیگیری کنید تا باانگیزه بمانید

هر روز یا هر هفته، هزینه‌های خود را در جدولتان داخل کنید. دیدن این که توانسته‌اید به بودجه خود پایبند بمانید، بهترین انگیزه برای ادامه دادن است.

۵. از ناکامی‌ها درس بگیرید

امکان پذیر یک ماه، هزینه غیرمنتظره‌ای همه برنامه شما را به هم بریزد. این ناکامی نیست، یک درس است. از این توانایی برای کامل‌تر کردن بودجه ماه سپس و در نظر گرفتن یک ردیف هزینه برای «موارد پیش‌بینی‌نشده» منفعت گیری کنید.

نکاتی برای مدیریت مالی بهتر

تا جای ممکن، قرض بگیرید یا اجاره کنید، نه این که بخرید

چند بار پیش آمده که وسیله‌ای را خریده‌ایم و سپس از یک بار منفعت گیری، در گوشه خانه خاک خورده است؟ برای وسایلی که به ندرت از آن‌ها منفعت گیری می‌کنید (همانند برخی ابزارها یا وسایل خاص مهمانی)، به جای خرید، به قرض گرفتن یا اجاره کردن فکر کنید.

با خودتان روراست باشید: پولی را خرج کنید که دارید، نه پولی که انتظار دارید به دست آورید

این اولین و بزرگترین قانون مدیریت مالی است. مگر در اوقات اضطراری، هیچ زمان بر پایه حقوقی که تا این مدت دریافت نکرده‌اید یا درآمدی که فقط «امیدوارید» به دست آورید، خرج نکنید. این کار شما را از افتادن در دام بدهی و وام‌های سنگین نجات می‌دهد.

یک صندوق اضطراری بسازید

کارشناسان مالی پیشنهاد می‌کنند که هر فردی باید به اندازه ۳ تا ۶ ماه از هزینه‌های زندگی خود، پول نقد در یک حساب اضطراری داشته باشد. در شرایط جاری ایران، این مبلغ احتمالا زیاد بزرگ به نظر برسد. اما شما می‌توانید با قدم‌های زیاد کوچک اغاز کنید. مقصد خود را بگذارید که فقط یک میلیون تومان در یک حساب جداگانه بعد‌انداز کنید. همین مبلغ کوچک می‌تواند در مواقعی همانند خراب شدن ناگهانی یک وسیله یا هزینه پزشکی غیرمنتظره، شما را از گرفتن وام و بدهکار شدن نجات دهد.

جمع‌بندی

برنامه ریزی مالی ماهانه در شرایط اقتصادی افتضاح، یک ابزار برای بقاست، نه ثروتمند شدن. مقصد از این کار، تشکیل حس کنترل، افت استرس ناشی از عدم قطعیت و گرفتن بهترین تصمیم‌های ممکن با منبع های محدود است. با ردیابی هزینه‌ها و تمرکز بر نیازهای الزامی می‌توانید مقداری از سختی روانی خود بکاهید و با ارامش بیشتری از این دوران سخت عبور کنید.