۵ بیماری خطرناک که از گربه به انسان منتقل می‌شوند_اسکوار

گربه‌ها با آن نگاه‌های مرموز، صدای خرخر اسایش‌قسمت و شیطنت‌های دوست‌داشتنی، برای تعداد بسیاری از ما دیگر یک حیوان خانگی نیستند؛ بلکه عضوی از خانواده به حساب می‌آیند. ما آن‌ها را در بغل می‌گیریم، با آن‌ها بازی می‌کنیم و از وجود گرمشان در خانه لذت می‌بریم. اما این صمیمیت نزدیک و این عشق بی‌قید و شرط، همیشه یک سوال مهم را در بعد ذهن انسان تشکیل می‌کند: آیا این هم‌نشینی شیرین می‌تواند خطراتی برای سلامتی ما داشته باشد؟

در این مقاله از «چطور»، تصمیم داریم به شکلی علمی، دقیق و به دور از هرگونه بزرگ‌نمایی یا تشکیل وحشت، به این سوال جواب دهیم. مقصد ما این است که با شناخت حقیقت‌ها، هم از سلامت خود و خانواده‌مان محافظت کنیم و هم با آگاهی کامل، به لذت بردن از وجود این موجودات دوست‌داشتنی ادامه دهیم. این چنین، به سوالات پرتکراری همانند این که «آیا ادرار یا بزاق گربه برای انسان خطرناک است؟» و «زیان های گربه برای انسان چیست؟» نیز به طور علمی و دقیق جواب خواهیم داد.

۱. بیماری خراش گربه

بیماری خراش گربه (چنگ گربه) یک بیماری باکتریایی مشترک بین انسان و گربه‌ها است. طبق معمول گربه‌ها وقتی‌که درحال لیسیدن خود می باشند، از راه قورت‌دادن مدفوع کک‌ها یا کنه‌ها به این بیماری مبتلا خواهد شد. سپس، این بیماری از راه چنگال‌های گربه‌های آلوده به انسان منتقل می‌بشود. این چنین، لیسیدن زخم بازِ انسان توسط گربه نیز می‌تواند جهت انتقال این بیماری از راه بزاق گربه‌ی آلوده بشود.

طبق معمول گربه‌های آلوده دچار تب یا ورم غده‌ها خواهد شد. در انسان نیز این بیماری امکان پذیر علائمی همانند ورم غده‌های لنفی، تب و سردرد تشکیل کند. این علائم طبق معمول خودبه‌خود بهبود می‌یابند. هرچند امکان پذیر این روال بهبودی ماه‌ها به‌طول بینجامد. این چنین افرادی که دچار ضعف دستگاه ایمنی می باشند، بیشتر از دیگران درمعرض ابتلا به بیماری خراش گربه می باشند.

۲. کرم های لوله ای

کرم‌های لوله‌ای (با نام علمی Toxocara cati) از شایع‌ترین انگل‌های داخلی در گربه‌ها، به خصوص بچه‌گربه‌ها می باشند. این بیماری یک تهدید جدی برای انسان، به اختصاصی کودکان، محسوب می‌بشود.

گربه آلوده، تخم‌های میکروسکوپی انگل را از طریق مدفوع خود دفع می‌کند. این تخم‌ها بعد از قرار گرفتن در خاک یا محیط، طی چند هفته عفونی و بیماری‌زا خواهد شد. انسان (به‌خصوص کودکان) از طریق تماس با خاک، جعبه خاک گربه یا سطوح آلوده به این تخم‌ها و سپس بردن دست به دهان، به‌صورت اتفاقی تخم‌ها را می‌بلعد.

بعد از بلعیده شدن، تخم‌ها در روده انسان باز شده و از آن‌ها لارو خارج می‌بشود. برخلاف بدن گربه، این لاروها در بدن انسان به کرم بالغ تبدیل نمی‌شوند، بلکه در بدن مهاجرت کرده و می‌توانند به ارگان‌های مختلفی همانند کبد، ریه‌ها، مغز و حتی چشم‌ها صدمه بزنند. انسان در واقع یک میزبان اتفاقی برای این انگل است. بسته به این که فرد چه تعداد کرم لوله‌ای خورده باشد، علائم متغیری را توانایی می‌کند. علائم امکان پذیر شامل دردهای شکمی، استفراغ و اسهال باشند یا علامتی در فرد ابراز نکند. برای درمان کرم‌های لوله‌ای باید به پزشک مراجعه کنید. پزشک برای‌تان داروی ضدانگل مناسب تجویز می‌کند.

۳. توکسوپلاسموز

توکسوپلاسموز یک بیماری انگلی رایج در گربه‌هایی است که بیرون از خانه زندگی می‌کنند. این بیماری انگلی، معروف‌ترین بیماری قابل انتقال از گربه است، اما نحوه انتقال آن زیاد تر به نادرست فهمیدن می‌بشود. گربه‌ها با خوردن جوندگان یا پرندگان آلوده، میزبان این انگل خواهد شد. انگل در روده گربه تکثیر شده و تخم‌های آن (اووسیست) از طریق مدفوع دفع می‌بشود. انسان با دست زدن به مدفوع یا خاک آلوده به مدفوع (برای مثالً زمان باغبانی یا تمیز کردن ظرف خاک گربه) و سپس تماس دست با دهان، آلوده می‌بشود. این بیماری برای افراد سالم طبق معمولً بدون علامت یا با علائم خفیف شبه-آنفولانزاست، اما برای زنان باردار (به علت خطر صدمه به جنین) و افراد با سیستم ایمنی ضعیف (همانند بیماران مبتلا به ایدز یا سرطان) زیاد خطرناک است.

آلودگی می‌تواند از راه مادر به نوزاد نیز منتقل بشود. طبق معمول نوزادان در بدو تولد علائمی ندارند؛ ولی به‌مرور علائمی همانند نابینایی و معلولیت ذهنی در آن‌ها ابراز می‌کند. می‌توان با ترکیبی از داروها، توکسوپلاسموز را در انسان‌ درمان کرد؛ اما گمان دارد انگل‌ها تا ابد در سلول‌ها و بافت‌های فرد باقی بمانند. توکسوپلاسموز را در گربه‌ها به‌پشتیبانی آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توان درمان کرد.

برای پیشگیری از توکسوپلاسموز نباید بگذارید گربه‌تان شکار کند. این چنین اگر باردار هستید، بهتر است مسئولیت نظافت گربه را به فردی دیگر واگذار کنید.

۴. درماتوفیتوز

درماتوفیتوز (کچلی، کرم حلقوی یا قارچ پوستی) که برخلاف نامش توسط کرم تشکیل نمی‌بشود، یک عفونت قارچی زیاد مسری و رایج در پوست، مو و پنجه‌های گربه است. هاگ‌های این قارچ می‌توانند ماه‌ها در محیط زنده بمانند و از طریق تماس مستقیم با گربه آلوده یا وسایل مشترک همانند برس و جای خواب، به انسان یا حیوانات دیگر منتقل شوند. علائم در گربه‌ها طبق معمولً به طور ریزش موی سکه‌ای و دایره‌ای شکل، پوسته‌پوسته شدن و بعضی اوقات خارش ظاهر می‌بشود، هرچند برخی گربه‌ها می‌توانند ناقل بدون علامت باشند.

این عفونت در انسان نیز علتایجاد ضایعات پوستی قرمز، حلقه‌ای شکل و خارش‌دار می‌بشود. درمان این بیماری نیازمند عمل همزمان برای انسان و حیوان است. گربه آلوده حتماً باید تحت نظر دامپزشک با داروهای ضدقارچ خوراکی و موضعی درمان بشود، چون در غیر این صورت به گفتن منبع عفونت برای خود و دیگران باقی می‌ماند. انسان‌ها نیز باید برای تشخیص قطعی و دریافت درمان مناسب به پزشک مراجعه کنند. اگرچه در موارد خفیف امکان پذیر کرم‌های ضدقارچ بدون نسخه مؤثر باشند، اما زیاد تر برای درمان کامل به داروهای تجویزی نیاز است.

۵. هاری

هاری یک بیماری ویروسی کشنده است که سیستم عصبی را مقصد قرار می‌دهد. زیاد تر موارد هاری در انسان‌ها از راه تماس مستقیم با خفاش، راکون و هر پستاندار فرد دیگر همانند سگ‌ها و گربه‌های آلوده به ویروس هاری ابراز می‌کنند. یقیناً در گربه‌های خانگی که واکسینه شده‌اند زیاد نادر است، اما به علت مرگبار بودن این بیماری باید همیشه جدی گرفته بشود. این ویروس از طریق بزاق حیوان آلوده و طبق معمولً با گاز گرفتن منتقل می‌بشود. واکسیناسیون منظم گربه‌ها و پرهیز از تماس با گربه‌های ولگرد و ناآشنا، بهترین راه پیشگیری است.

اگر گمان می‌کنید حیوانی آلوده به هاری شما را گاز گرفته است، بلافاصله محلِ گازگرفتگی را با آب و صابون‌ و محلول‌های ضدعفونی رایج همانند یُد بشویید. سپس به پزشک مراجعه کنید. یک دوره‌ واکسیناسیونِ یک‌ماهه می‌تواند به درمان این ویروس پشتیبانی کند. درصورت عدم‌درمان، ویروس هاری امکان پذیر به مرگ فرد بینجامد. به این علت، اگر واکسیناسیون هاری گربه‌تان را انجام نداده‌اید یا زمان آن به‌تأخیر افتاده، باید گربه‌تان را به‌زمان ۴۵ روز قرنطینه کنید تا ببینید علائمی از هاری در او وجود دارد یا خیر.

حقیقت هایی درمورد ایدز و هرپس گربه‌ها

دو بیماری ویروسی شایع در گربه‌ها، یعنی FIV و هرپس، زیاد تر علتنگرانی صاحبان آن‌ها خواهد شد. مسئله کلیدی و مطمعن‌قسمت این است که این دو ویروس مخصوص گربه‌سانان است و به هیچ وجه به انسان منتقل نمی‌شوند.

‌ویروس نقص ایمنی گربه‌سانان (FIV):

این ویروس که به آن «ایدز گربه» نیز حرف های می‌بشود، با دعوا به سلول‌های سیستم ایمنی، بدن گربه را در برابر عفونت‌های دیگر ضعیف می‌کند. باید اصرار کرد که FIV با ویروس HIV (عامل ایدز در انسان) کاملاً متفاوت است؛ اگرچه هر دو از یک خانواده ویروسی (لنتی‌ویروس‌ها) می باشند و کارکرد شبیهی دارند، اما هرکدام تنها گونه میزبان خود را آلوده می‌کنند. این ویروس درمان قطعی ندارد، اما گربه‌های مبتلا با مراقبت‌های حمایتی مناسب می‌توانند سال‌ها زندگی باکیفیتی داشته باشند. مهم‌ترین راه انتقال FIV بین گربه‌ها، از طریق گازگرفتگی‌های عمیق در نزاع‌ها است.

ویروس هرپس گربه‌سانان (FHV-1):

این ویروس عامل مهم یکی از شایع‌ترین عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی در گربه‌ها است که به آن «آنفولانزای گربه» هم می‌گویند. علائم آن شامل عطسه، ترشحات بینی و چشم و التهاب پلک می‌بشود. این ویروس نیز زیاد مسری است و از طریق ترشحات تنفسی یا منفعت گیری از ظرف آب و غذای مشترک بین گربه‌ها منتقل می‌بشود. هرپس گربه نیز درمان قطعی ندارد و بعد از آلودگی اولیه، ویروس برای همیشه در بدن گربه باقی می‌ماند و امکان پذیر در زمان استرس مجدد فعال بشود. با این حال، علائم آن با داروهای حمایتی که توسط دامپزشک تجویز می‌بشود، قابل کنترل است و واکسن نیز برای پیشگیری از شدت بیماری وجود دارد.

چطور از بیماری های مشترک گربه‌ها در امان بمانیم؟

با مراعات نکات بهداشتی عمومی می‌توانید از ابتلا به بیماری‌های گربه‌ها در امان بمانید. برای مثال:

• شستشوی مرتب دست‌ها: به خصوص بعد از بازی با گربه و حتماً بعد از تمیز کردن ظرف خاک.
• مراجعه منظم به دامپزشک: برای مطمعن از سلامت گربه، واکسیناسیون به موقع و منفعت گیری از داروهای ضد انگل و کک.
• نظافت ظرف خاک: هر روز ظرف خاک را تمیز کنید. زنان باردار بهتر است این کار را به فرد فرد دیگر بسپارند.
• جلوگیری از شکار: تا جای ممکن اجازه ندهید گربه خانگی شما پرنده یا جوندگان را شکار کند.
• اجتناب از بازی‌های خشن: گربه خود را تشویق به بازی با دست و پای خود نکنید تا از خراش‌های احتمالی جلوگیری بشود.
• مراقبت از زخم‌ها: هرگونه خراش یا گازگرفتگی را فوراً با آب و صابون به خوبی بشویید.

مراعات این نکات، خطر ابتلا به بیماری‌های گربه را تا حد چشمگیری افت می‌دهد.

جواب به نگرانی‌های رایج: ادرار، بزاق و هرپس گربه

آیا ادرار گربه علتبیماری میشود؟

بر پایه اطلاعات مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا (CDC)، ادرار گربه به خودی خود عامل مهم انتقال بیماری به انسان‌های سالم نیست. خطر مهم در این عرصه، نه خود ادرار، بلکه انگل توکسوپلاسما گوندی است که در مدفوع گربه آلوده وجود دارد. اگر ظرف خاک گربه به درستی و به‌طور منظم تمیز نشود، امکان پذیر آلودگی از مدفوع به محیط اطراف و ادرار نیز سرایت کند. به این علت، خطر مهم مربوط به لمس مدفوع یا خاک آلوده و سپس دست زدن به دهان است. این چنین، بوی تند آمونیاک در ادرار قدیمی گربه می‌تواند برای افراد مبتلا به آسم یا مشکلات تنفسی، تحریک‌کننده باشد؛ اما عامل بیماری‌زای عفونی محسوب نمی‌بشود.

آیا بزاق گربه برای انسان خطرناک است؟

بزاق گربه در حالت عادی و روی پوست سالم انسان، خطری ندارد. اما بزاق این حیوان حاوی باکتری‌هایی است که در صورت ورود به بدن از طریق گاز گرفتن یا خراش آلوده به بزاق می‌تواند خطرناک باشد. با اهمیت ترین بیماری مرتبط با این نوشته، بیماری خراش گربه (CSD) است که توسط باکتری بارتونلا هنسله تشکیل می‌بشود. این باکتری از طریق کک به گربه منتقل شده و سپس از طریق خراشی که با بزاق (زمان لیس زدن پنجه) یا فضولات کک آلوده شده، به انسان منتقل می‌بشود. این چنین باکتری فرد دیگر به نام پاستورلا مولتوسیدا در دهان گربه‌ها وجود دارد که در صورت گاز گرفتن می‌تواند علتعفونت سریع و جدی در محل زخم بشود.

انتقال هرپس از گربه به انسان امکان پذیر؟

هرپس یکی از نگرانی‌های رایج اما تقریباً بی‌مبنا است. ویروس هرپس گربه‌سانان (FHV-1) که عامل مهم بیماری‌های تنفسی در گربه‌ها است، با ویروس‌های هرپس انسانی (HSV) که عامل تبخال در انسان می باشند، کاملاً متفاوت است. مطابق اظهار مرکز کنترل بیماری‌های آمریکا (CDC)، انتقال هرپس گربه به انسان یک اتفاق زیاد زیاد نادر است و تا بحال هیچ مورد اثبات‌شده‌ای از بیماری جدی در انسان‌های سالم گزارش نشده است. تنها یک یا دو گزارش موردی از التهاب خفیف چشم در افرادی با سیستم ایمنی زیاد ضعیف وجود داشته. به این علت، برای عموم مردم، ریسک انتقال این ویروس نزدیک به صفر است.

گامی برای تسلط شما بر توانایی‌های برقراری ربط

هشدار! این نوشته فقط جنبه آموزشی دارد و برای منفعت گیری از آن ملزوم است با پزشک یا متخصص وابسته مشورت کنید. اطلاعات زیاد تر