آهنگ‌هایی که در جوانی می‌شنوید تا آخر عمر برای شما اثرگذار خواهد بود_اسکوار

تعداد بسیاری از افراد باور دارند موسیقی‌های قدیمی بهتر می باشند؛ آیا واقعاً همینطور است یا این قضیه فقطً به‌خاطر حس نوستالژی است؟ یک مطالعه روانشناسی راز شیفتگی نوستالژیک ما نسبت به موسیقی دوران جوانی‌مان را آشکار کرده است. این پژوهش مشخص می کند که علت مهم این علاقه شدید، لزوماً بهتربودن کیفیت آن موسیقی نیست، بلکه به پیوند عمیق و ناگسستنی با خاطرات شخصی و سرنوشت‌ساز ما در آن دوره از زندگی برمی‌گردد.

به نقل از سایت Conversation، محققان دانشگاه دورام انگلستان به نوشته جالبی پرداخته‌اند؛ آنها می‌خواستند بدانند چرا افراد شیفته موسیقی دوران جوانی خود می باشند درحالی‌که آن موسیقی‌ها امکان پذیر چندان دلنشین هم نباشند. این پژوهش اتفاق‌ای روانشناختی به نام «برآمدگی خاطرات موسیقایی» را قبول می‌کند که اوج آن در نزدیک به ۱۴ سالگی رخ می‌دهد.

علت محبوبیت موسیقی‌های نوستالژی

دانشمندان برای دهه‌ها از اتفاق‌ای به نام «برآمدگی خاطرات» (Reminiscence Bump) آگاه بودند؛ بدین معنی که عموماً انسان‌ها خاطرات بیشتری از دوره ۱۰ تا ۳۰ سالگی به یاد می‌آورند. این دوره از زندگی سرشار از ازمایش ها تازه و هویت‌ساز است که به شکلی عمیق‌تر در مغز ما حک خواهد شد. اکنون مطالعه محققان به‌طور خاص به بازدید این اتفاق در حوزه موسیقی پرداخته است.

در این تحقیق، پژوهشگران از ۴۷۰ فرد ۱۸ تا ۸۲ ساله خواستند تا ۱۱۱ آهنگ محبوب از سال‌های ۱۹۵۰ تا ۲۰۱۵ را بر پایه سه معیار رتبه‌بندی کنند: مقدار آشنایی، مقدار ربط با خاطرات شخصی و مقدار علاقه.

نتایج نشان داد موسیقی‌هایی که در دوران نوجوانی شرکت‌کنندگان در جامعه محبوب بودند، نه‌تنها آشناتر به نظر می‌رسیدند، بلکه به‌طور قابل‌توجهی با خاطرات شخصی بیشتری گره خورده بودند. اوج این ربط در نزدیک به ۱۴ سالگی مشاهده شد؛ آهنگ‌هایی که در این سن محبوب بودند، بیشترین خاطرات را برای افراد زنده می‌کردند.

مسئله دلنشین دقت این می بود که این پیوند قوی با خاطرات، لزوماً به معنی علاقه زیاد تر به آن موسیقی نبوده است. این نوشته به اختصاصی در بین جوانان (۱۸ تا ۴۰ سال) صادق می بود. وجود این که آهنگ‌های دوران نوجوانی آن‌ها خاطرات بسیاری را برایشان زنده می‌کرد، اما لزوماً علاقه بیشتری به این آثار نسبت به آهنگ‌های دوره‌های دیگر نشان نمی‌دادند.

این یافته مشخص می کند که علت مهم ماندگاری این آهنگ‌ها در ذهن ما، همراهی آن‌ها با لحظات مهم زندگی همانند اردوهای مدرسه، دورهمی‌های دوستانه و مراسم فارغ‌التحصیلی است، نه فقطً قیمت هنری خود آهنگ.

بااین‌حال، این مطالعه یک استثنای دلنشین را نیز کشف کرد: برخی آهنگ‌ها، به اختصاصی آثار محبوب از اواخر دهه ۱۹۷۰ و اغاز دهه ۱۹۸۰ (همانند قطعه Hotel California از گروه «ایگلز» و Billie Jean از «مایکل جکسون») توانسته‌اند از مرزهای نسلی عبور کنند و مورد علاقه همه شرکت‌کنندگان، حتی افرادی که در آن دوره به دنیا نیامده بودند، قرار بگیرند.

یافته‌های این پژوهش در ژورنال Music and Science انتشار شده است.