فرزند پروری مقتدرانه؛ والدین مقتدر چطور فرزندشان را پرورش می‌کنند؟_اسکوار

فرزند پروری مقتدرانه یکی از پرطرف‌دارترین سبک‌های فرزندپروری است. والدین مقتدر با فرزندان خود خون‌گرم و مهربان‌اند و در عین حال محدودیت‌های مفیدی برای آنها تعیین می‌کنند. این والدین به شخصیت و فردیت فرزندانشان احترام می‌گذارند و هدفشان پرورش کودکان جدا گانه، شاد و موفق است. در این مقاله ویژگی‌ها و جوانب مثبت و منفی سبک فرزندپروری مقتدرانه را می‌گوییم. با ما همراه باشید.

فرزند پروری مقتدرانه چیست؟

بعضی اوقات اوقات از سبک فرزند پروری مقتدرانه به‌گفتن «سبک دموکراتیک» نیز یاد می‌بشود. امکان پذیر برخی گمان کنند منظور از سبک «مقتدرانه» حرکت سخت‌گیرانه و مستبدانه والدین است، اما والدین مقتدر نه همانند والدین مستبد زیاد سخت‌گیرند و نه همانند والدین سهل‌گیر به هر خواسته کودک تن خواهند داد. این والدین در عین این که رفتاری زیاد صمیمی و مهر امیز با فرزندانشان دارند، حدومرزهای مشخصی برای آنها تعیین می‌کنند. نگه داری اقتدار در عین مهربانی الگویی است که والدین مقتدر از آن پیروی می‌کنند.

ویژگی‌های والدین مقتدر

با اهمیت ترین و تأثیرگذارترین ویژگی‌های والدین مقتدر عبارت‌اند از:

• به افکار و احساسات فرزند خود دقت می‌کنند.
• به مراعات انصاف و احترام‌گذاشتن به دیگران زیاد اهمیت خواهند داد.
• اجازه سخن بگویید‌کردن و مشورت‌کردن درمورد قوانین و حدومرزها را به فرزندشان خواهند داد.
• حدومرزها و انتظارات معقولی تعیین می‌کنند و به‌خوبی با فرزندشان ربط برقرار می‌کنند.
• ترجیح خواهند داد به جای ترساندن کودک یا دوستی بیشتر از حد با او، فرزندشان را توانمند کنند.
• به فرزندشان اجازه ناکامی‌خوردن خواهند داد و در صورت خواست فرزند حمایتو راهنمایی خود را از او کوتاه نمی‌کنند.

برندا آرلانو، روان‌شناس و متخصص اضطراب کودکان، می‌گوید: «والدین مقتدر فرزند خود را فردی کامل می‌بینند و با عشق و شفقت با او حرکت می‌کنند. بهترین و با اهمیت ترین خصوصیت والدین در سبک فرزندپروری مقتدرانه این است که به‌آرامی فرزندشان را تشویق می‌کنند تا از منطقه امن خود خارج بشود، چیزهای تازه را امتحان کند و خود را به چالش بکشد.»

جوانب مثبت فرزند پروری مقتدرانه

این سبک فرزندپروری علتمی‌بشود فرزندان مراعات نظم و انضباط را یاد بگیرند. بر پایه پژوهش‌ها، سبک فرزند پروری مقتدرانه علتتربیت کودکانی انعطاف‌پذیر، بااعتمادبه‌نفس، مؤدب و شاد می‌بشود. در این تکه از مقاله با اهمیت ترین جوانب مثبت این سبک فرزندپروری را می‌گوییم.

۱. آموزش مسئولیت‌پذیری

کودکانِ والدین مقتدر می‌دانند که درنهایت مسئولیت انتخاب‌هایشان بر مسئولیت خودشان است و این علتمی‌بشود همیشه تلاش کنند تا به‌خوبی تصمیم‌گیری کنند. این کودکان طبق معمول زیر بار سختی هم‌سالان خود نمی‌روال و با یادگیری توانایی‌های اساسی زندگی به‌خوبی پیشرفت می‌کنند.

۲. افزایش دقت

گفتیم که والدین مقتدر برای فرزندانشان احترام قائل‌اند. این ویژگی علتمی‌بشود کودکان هم این شیوه رفتارکردن محترمانه را از والدینشان یاد بگیرند و به والدین و دیگران احترام بگذارند. حرکت محترمانه این کودکان علتمی‌بشود به‌خوبی در محیط‌های اجتماعی پیشرفت کنند و با معلمان و هم‌سالانشان به‌خوبی کنار همراه شوند.

۳. تحکیم تاب‌آوری

فرزندان والدین مقتدر اجازه دارند ناکامی بخورند و از اشتباهات خود درس بگیرند. توانایی ناکامی‌خوردن علتمی‌بشود این کودکان انعطاف‌پذیر بار همراه شوند و توانایی تسلط بر چالش‌ها و صدمه‌های زندگی را داشته باشند. نادرست‌کردن کودک و مجدد از نو اغاز‌کردن علتمی‌بشود این کودکان توانایی‌های حل قضیه را به‌خوبی یاد بگیرند و عزت‌نفس آنها به بهترین شکل ممکن تحکیم بشود.

۴. تحکیم توانایی‌های رهبری

کودکانی که به‌شیوه فرزند پروی مقتدرانه پرورش خواهد شد به‌علت توانایی در تصمیم‌گیری، اعتمادبه‌نفسی اشکار می‌کنند که علتمی‌بشود بتوانند در نقش‌های رهبری نیز به‌خوبی عمل کنند. این افراد در عین حال که برای شراکت و نظرات دیگران قیمت قائل‌اند، به‌خوبی می‌توانند چالش‌ها را مدیریت کنند و از بعد تصمیم‌گیری‌های دشوار برآیند. این ویژگی‌ها همان‌هایی‌اند که یک رهبر خوب و موفق نیاز دارد.

۵. پیروزی تحصیلی

والدین مقتدر برای پیروزی تحصیلی فرزندانشان زیاد تلاش می‌کنند. چه تکالیف هفتگی باشد و چه پروژه‌ای خاص، والدین مقتدر همیشه ابزار ملزوم برای پیروزی فرزندانشان را فراهم می‌کنند. یقیناً این پشتیبانی‌کردن به این معنی نیست که والدین تکالیف کودک را انجام خواهند داد؛ کودک همه تکالیفش را خودش انجام می‌دهد، اما می‌داند که هرجا نیاز به پشتیبانی یا راهنمایی داشته باشد، والدینش در کنارش خواهند می بود. بر پایه پژوهش‌ها، زیاد تر کودکانی که با سبک مقتدرانه بزرگ خواهد شد، در مدرسه دانش‌آموزانی موفق و کوشا می باشند.

معایب سبک فرزند پروری مقتدرانه

گفتیم که فرزندپروری مقتدرانه یکی از پرطرف‌دارترین سبک‌های فرزندپروری است و دلنشین است که روان‌شناسان هم برای پرورش بهتر کودکان این سبک تربیتی را نظر می‌کنند. با این تفاسیر یافتن معایب و اشکالات این سبک کار سختی است.

کودکان در مرحله های گوناگون رشد رفتارهای پیش‌بینی‌نشده بسیاری دارند. بعضی اوقات امکان پذیر کودک پرخاشگر بشود یا لجبازی کند که این هم جزو مرحله های تکامل شخصیت او محسوب می‌بشود. تحمل این‌گونه رفتارها برای والدین مقتدر زیاد سخت است، چون تلاش بسیاری کرده‌اند تا فرزندان خود را به بهترین شکل ممکن پرورش کنند و طبیعتا انتظارات بسیاری از فرزندان خود دارند.

دکتر نالین می‌گوید: «در این‌ اوقات صبر راز پیروزی است. صبور باشید و در هر مرحله‌ای از رشد کودک نیاز پشت هر حرکت خاص او را شناسایی و سپس با دقت به روحیاتش با او حرکت کنید. مهربانی در عین نگه داری اقتدار همان چیزی است که شما را به بهترین شکل از چالش‌های گوناگون عبور می‌دهد.»

تفاوت سبک‌ فرزندپروری مقتدرانه و مستبدانه

بعضی اوقات اوقات والدین به‌خاطر تشابه اسمی سبک فرزندپروری مقتدرانه و مستبدانه را با هم نادرست می‌گیرند، اما باید بدانید که این دو سبک تربیتی زیاد متفاوت‌اند. گرچه در هر ۲ سبک برای کودکان حدومرز تعیین می‌بشود، والدین مستبد به مهربانی و صمیمیت والدین مقتدر حرکت نمی‌کنند.

برای این که بهتر فهمید تفاوت‌های این دو سبک تربیتی شوید، به این مثال دقت کنید. موقعیتی را فکر کنید که در آن دو پسر نوجوان شکلاتی را از فروشگاه مواد غذایی دزدیده‌اند. نحوه برخورد والدین هر پسر با این اتفاق تفاوت بین این سبک‌های فرزندپروری را اشکار می‌کند.

۱. نحوه حرکت والدین مقتدر

• هنگامی فرزند به خانه می‌رسد، مشابه با ماهیت تخلفش مجازات می‌بشود.
• به‌زمان ۲ هفته از سرگرمی‌های موردعلاقه‌اش محروم می‌بشود.
• باید شکلات را برگرداند و از صاحب فروشگاه عذرخواهی کند.
• پدر و مادرش با او سخن بگویید می‌کنند و برایش توضیح خواهند داد که چرا دزدی کار اشتباهی است.
• والدین احساسات فرزندشان را می‌پذیرند و به او گوشزد می‌کنند که دیگر این حرکت را تکرار نکند.

۲. نحوه حرکت والدین مستبد

• هنگامی فرزند به خانه می‌رسد، والدین سرش فریاد می‌زنند و پدرش او را می‌زند.
• والدین او را از شام محروم می‌کنند و با رفتاری خشونت‌آمیز درمورد عواقب تکرار این کار با او سخن بگویید می‌کنند.

نتیجه‌گیری

فرزند والدین مقتدر تنبیه شد، اما با حمایتو راهنمایی والدین مجاب شد که دزدی کاری ناپسند است و دیگر نباید تکرارش کند. فرزند والدین مستبد علاوه‌بر این که تنبیه فیزیکی شد، هیچ بازخورد یا راهنمایی درستی درمورد علت نادرست‌بودن دزدی دریافت نکرد و والدینش هم هیچ حمایتی از او نکردند.

مثالهایی از رفتارهای والدین در سبک فرزند پروری مقتدرانه

شناختن سبک‌های فرزندپروری و تصمیم به درپیش‌گرفتن یکی از آنها خوب است، اما مهم‌ است که بدانید چطور آن را در دنیای واقعی عملی کنید. برای آشنایی زیاد تر شما با سبک فرزند پروری مقتدرانه، در این تکه چند سناریو از نحوه حرکت والدین مقتدر در شرایط گوناگون را برایتان روایت می‌کنیم.

۱. زمان تماشای تلویزیون

والدین مقتدر طبق معمول برای زمان‌زمان تماشای تلویزیون محدودیت تعیین می‌کنند، یقیناً برای انجام این کار سن و موقعیت‌های فردی فرزندشان را هم در نظر می‌گیرند. کودکانی که از دستورالعمل‌های تعیین‌شده پیروی می‌کنند، امکان پذیر به‌گفتن پاداشی برای حرکت خوبشان بتوانند زیاد تر تلویزیون تماشا کنند.

۲. زمان بازی‌کردن

کودکان والدین مقتدر فهمیدن راحتی از کارهایی دارند که باید قبل و سپس از بازی‌کردن با دوستانشان انجام بدهند. این کودکان حدومرزهای بازی‌کردن را به‌خوبی می‌شناسند و می‌دانند در موقعیت مهمان و میزبان چطور حرکت کنند و چه نکاتی را زمان بازی‌کردن مراعات کنند.

۳. غذاخوردن

والدین مقتدر به فرزندانشان اجازه دسترسی ۲۴ساعته به انواع غذاها را نمی‌دهند. اما اگر فرزندان آنها واقعا از غذایی خوششان نیاید، به آنها اجازه خواهند داد خودشان ساندویچ کوچکی از خوراکی موردعلاقه‌شان درست کنند.

۴. موقعیت‌های اضطراب‌آور

والدین مقتدر با توانمندسازی فرزندان برای رویارویی با هراس‌هایشان به آنها پشتیبانی می‌کنند با اضطراب مقابله کنند. کودکی را در نظر بگیرید که دلواپس رفتن به اردوی مدرسه است. در این شرایط والدین مقتدر این احساسات کودک را قبول و او را آرام می‌کنند و در عین حال به فرزندشان می‌گویند که انتظار دارند در اردو شرکت کند و خوش بگذراند.

چطور والدی مقتدر باشیم؟

والدین مقتدربودن آسان نیست و به زمان و تلاش بسیاری نیاز دارد. نکاتی که در اجرای سبک فرزندپروری مقتدرانه باید مراعات کنید، عبارت‌اند از:

• در حرکت با فرزندتان دلسوز، خون‌گرم، همدل و حمایتکننده باشید.
• از اجرای تکنیک‌های خشونت‌آمیز فرزندپروری خودداری کنید.
• عواقب سرپیچی از حدومرزها را از قبل اشکار کنید و به آن پایبند باشید.
• برای کودکتان زمان بگذارید و با یکدیگر فعالیت موردعلاقه‌اش را انجام دهید.
• یقین شوید که همه افراد خانواده حدومرزها و قوانین وضع‌شده را مراعات می‌کنند.
• فرزندتان را به جدا گانه‌شدن تشویق کنید و به او اجازه دهید با عواقب طبیعی اعمالش مواجه بشود.
• هنگامی فرزندتان شنونده خوبی است یا حدومرزهای تعیین‌شده را به‌خوبی مراعات می‌کند، تحسینش کنید.

کلام پایانی

به‌حرف های روان‌شناسان، سبک فرزند پروری مقتدرانه سبکی ایدئال است که علاوه‌بر نگه داری نظم و انضباط زندگی، علتمی‌بشود کودکان جدا گانه و بااعتمادبه‌نفس بار همراه شوند. اگر شما هم می‌خواهید این سبک تربیتی را در پیش بگیرید، به یاد داشته باشید که با اهمیت ترین اصل «نگه داری اقتدار در عین صمیمت و مهربانی» است.

سبک فرزندپروری شما چیست؟ به‌نظرتان سبک مقتدرانه چه مزایا و معایب فرد دیگر دارد؟ لطفا نظرات و ازمایش ها ارزشمندتان را با ما و کاربران عزیزمان به اشتراک بگذارید.

با اهمیت ترین و سخت‌ترین ماموریت پدران و مادران پرورش فرزند است

پرورش کودکان شاد و سالم امروز، و انسان‌های موفق فردا