سندرم درس؛ همه‌چیز درمورد بیماری ترانه علیدوستی_اسکوار

چندی پیش در سایت‌های گوناگون اظهار شد که ترانه علیدوستی، ستاره سینمای ایران، به بیماری سختی مبتلا شده است و معلوم نیست که بیماری او چیست. اما سپس اشکار شد بیماری ترانه علیدوستی بیماری سندرم درس (DRESS) است. می‌دانید این سندرم چیست؟ هرآنچه را بخواهید درمورد این بیماری بدانید، در این مقاله برایتان حرف های‌ایم. با ما همراه باشید.

سندرم درس (DRESS) چیست؟

سندرم درس (DRESS مخفف عبارت لاتین «عکس العمل دارویی با ائوزینوفیلی و علائم سیستمیک» است) که سندرم حساسیت بیشتر از حد به دارو هم نامیده می‌بشود، نوعی عکس العمل شدید بدن به برخی از داروهاست.

پزشکان متخصص این نوع حساسیت را نوع چهارم عکس العمل‌های حساسیتی شدید دارویی می‌دانند. در واقع این سندرم پوست و اندام‌های دیگر را دچار می‌کند و نرخ مرگ‌ومیر آن نزدیک به ۱۰‌درصد است.

بیماری سندرم درس زیاد نادر است و طبق معمول از هر هزار تا ده‌هزار نفر فقط یک نفر به این سندرم مبتلا می‌بشود. این بیماری‌ طبق معمول ۲ تا ۶ هفته بعد از قرارگرفتن فرد در معرض دارویی که به آن حساسیت دارد اغاز می‌بشود.

علل ابتلا به سندرم درس

سندرم درس نوعی عکس العمل حساسیتی شدید تأخیری لنفوسیت‌های تی (T) به برخی داروهاست. در واقع سیستم ایمنی بدن به دارویی خاص بیشتر از حد عکس العمل مشخص می کند و لنفوسیت‌های تی فعال خواهد شد و سیتوکین ترشح می‌کنند. داروهای تعداد بسیاری وجود دارند که جهت ابراز سندرم درس خواهد شد از جمله:

• داروهای ضدتشنج؛
• داروهای ضدویروس؛
• آنتی‌بیوتیک‌ها؛
• آلوپورینول (زیلوپریم)؛
• مکزیلتین (مکسیتیل)؛
• داروهای تثبیت‌کننده خلق‌وخو و ضدافسردگی‌ها؛
• عوامل بیولوژیکی.

مطابق شواهد، عوامل فرد دیگر هم در تشکیل سندرم درس نقش دارند از جمله:

• نقش ژنتیک در ابتلا به سندرم درس؛
• ناتوانی کبد در سوخت‌وساز برخی از داروهای خاص؛
• فعال‌شدن مجدد ویروس‌های خاص همانند ویروس اپشتین-بار (EBV) یا ویروس هرپس انسانی ۶ (HHV6).

علائم سندرم درس

برخی از افراد امکان پذیر سندرم درس را نوعی عکس العمل چندسیستمی به دارویی خاص بدانند، چون سندرم درس جهت ابراز علائم متغیری می‌بشود. در واقع سندرم درس هنگامی رخ می‌دهد که تعداد ائوزینوفیل‌های گلبول‌های سفید خون به‌شدت افزایش می‌یابد و علائم طبق معمول گسترده‌ و متغیری ابراز می‌کنند. دقیقا به همین علت است که نام سندرم درس را عکس العمل دارویی با ائوزینوفیلی و علائم سیستمیک گذاشته‌اند.

علائم طبق معمول بعد از چند روز یا ۲ تا ۶ هفته سپس از قرارگرفتن در معرض دارو ابراز می‌کنند. برخی از علائم خاص سندرم درس عبارت‌اند از:

• تب؛
• بثورات پوستی یا جوش؛
• ائوزینوفیلی؛
• لنفوسیتوز آتیپیک؛
• تورم غدد لنفاوی؛
• التهاب اندام های داخلی.

تشخیص سندرم درس

سندرم درس به شکل‌های مختلفی ابراز می‌کند و علائم آن بعضی اوقات همانند بیماری‌های دیگر همانند سلولیت، هپاتیت، لوپوس اریتماتوس سیستمیک است و به همین علت گمان تشخیص نادرست این بیماری وجود دارد. با مشاهده علائم زیر می‌توان او گفت که بیمار به سندرم درس مبتلا شده است:

• سابقه بستری‌شدن در بیمارستان؛
• راش پوستی حاد؛
• عکس العمل حساسیتی مرتبط با دارو؛
• تب زیاد تر از ۳۸ درجه سانتی‌گراد؛
• بزرگ‌شدن غدد لنفاوی حداقل در دو نقطه از بدن؛
• درگیری حداقل یکی از اندام‌های داخلی؛
• ناهنجاری در شمارش سلول‌های خونی.

درمان سندرم درس

بیماری ترانه علیدوستی، نام این سندرم را سر زبان‌ها انداخت اما باید بدانید که هشیاری و تشخیص زودهنگام و قطع سریع دارو از با اهمیت ترین عوامل درمان این سندرم حساسیت دارویی است. این روش امکان پذیر برای از بین بردن علائم و هرگونه ناهنجاری‌های خونی و این چنین پیشگیری از پیشرفت بیماری کافی باشد.

بعد از این مرحله، درمان زیاد تر حالت حمایتی دارد و بیماری مهار و علائم تسکین داده می‌بشود. مواردی که برای مهار این بیماری انجام خواهد شد عبارت‌اند از:

• مصرف مایعات؛
• تنظیم دمای بدن؛
• تغذیه مناسب؛
• مراقبت از زخم و مهار عفونت.

دیگر عمل های مراقبتی بستگی به اندام‌هایی دارد که دچار علائم سندرم درس شده‌اند.

پرکاربردترین داروی درمان این بیماری کورتیکواستروئیدهای سیستمیک می باشند. بااین‌حال تا این مدت در خصوص مقدار و زمان مصرف این دارو اتفاق‌نظر وجود ندارد.

محققان در تحقیقی که سال ۲۰۱۴ انجام دادند، دریافتند کورتیکواستروئیدهای سیستمیک برای مهار این بیماری در مرحله های اولیه ابراز سندرم ایدئال‌اند. یقیناً ۴ سال سپس در سال ۲۰۱۸، اشکار شد ترکیبی از پالس‌تراپی کورتیکواستروئیدی و کورتیکواستروئیدهای خوراکی درمانی موثرتر برای این بیماری است. از دیگر درمان‌های مناسب بیماری سندرم درس می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مصرف سرکوب‌کننده‌های سیستم ایمنی همانند سیکلوسپورین؛
• کورتیکواستروئیدهای موضعی برای تسکین بثورات پوستی؛
• ایمونوگلوبولین داخل وریدی؛
• پلاسمافرزیس.

بهبود و پیشگیری سندرم درس

مطابق برخی از تحقیقات، دوره درمان و بهبود زیاد تر افراد مبتلا به سندرم درس مقداری طویل است و امکان پذیر این بیماری چندین دفعه عود کند یا حتی فرد مبتلا دچار عوارض خودایمنی بشود. بااین‌حال بازدید‌های دیگر حاکی از این بوده‌اند برای پیشگیری از عود مجدد این بیماری یا تشکیل بیماری‌های خودایمنی مصرف کورتیکواستروئید باید به‌مرور زمان افت یابد.

افرادی که به سندرم درس مبتلا خواهد شد، باید از دارویی که جهت این نوع عکس العمل شدید حساسیتی شده است، پرهیز کنند و اگر به‌دلیلی پزشک آن دارو را برای آنها تجویز کرد، درمان جانشین بخواهند.

دانشمندان تا این مدت در حال بازدید و یافتن راهکارهایی برای پیشگیری یا افت گمان ابراز این عکس العمل‌های حساسیتی شدیدند.

عوارض و پیچیدگی‌های ناشی از سندرم درس

افراد مبتلا به سندرم درس حتی بعد از بهبودی نیز امکان پذیر زمان‌ها با عوارض آن دست به گریبان باشند. صدمه دائمی به برخی از اندام‌ها و تشکیل اختلالات خودایمنی برخی از این عوارض‌اند. تحقیقی در سال ۲۰۱۵ حاکی از این می بود که زیاد تر افراد مبتلا به سندرم درس بعد از درمان، به بیماری‌های فرد دیگر مبتلا شده بودند. در واقع ابتلا به بیماری‌های مربوط به تیروئید چون هاشیموتو، گریو و تیروئیدیت بدون درد شایع‌ترین عوارض طویل‌زمان بیماری سندرم درس می باشند.

این چنین هنگامی اندامی صدمه ببیند، بسته به این که کدام اندام باشد، فرد دچار عوارض طویل‌زمان آن می‌بشود. برای مثال افرادی که سندرم درس به کبدشان صدمه می‌زند، امکان پذیر ناچار به پیوند کبد شوند. یا افرادی‌ که بیماری‌های کلیوی عرصه‌ای دارند، امکان پذیر ناچار به انجام همودیالیز طویل‌زمان شوند.

ابتلا به بیماری‌های عفونی یکی دیگر از عوارض شایع مرتبط با سندرم درس است. مطابق تحقیقی در سال ۲۰۱۳، افراد مبتلا به سندرم درس که با تجویز داروهای کورتیکواستروئید درمان خواهد شد، امکان پذیر در معرض ابتلا به بیماری‌های عفونی همانند هرپس و ذات‌الریه باشند.

کلام آخر

سندرم درس که این روزها با پخش‌شدن خبر بیماری ترانه علیدوستی دقت افراد را جلب کرده، سندرمی پیچیده و بعضی اوقات مرگبار است و فرد مبتلا باید تحت درمان اورژانسی قرار بگیرد. تشخیص و عمل به درمان سریع برای توقف پیشرفت این بیماری و پیشگیری از صدمات زیاد تر به بدن و حتی مرگ الزامی و مهم است.

آیا تابه‌حال نام این سندرم را شنیده بودید؟ اگر اطلاعات زیاد تر یا توانایی‌ای شخصی در خصوص این بیماری دارید، لطفا توانایی‌تان را به اشتراک بگذارید تا مخاطبان این مقاله با این سندرم آشنایی بیشتری اشکار کنند.