برای افزایش پلاکت خون چه بخوریم؟ + ۱۰ ماده غذایی برای افزایش پلاکت خون_اسکوار

پلاکت یکی از با اهمیت ترین اجزای راه اندازی‌دهنده خون است. ماموریت مهم آن، لخته‌کردن خون و جلوگیری از خون‌ریزی است. یک انسان سالم در هر میکرولیتر خون بین ۱۵۰ تا ۴۰۰ هزار پلاکت دارد. اما برخی افراد به دلایل گوناگون، دچار فقر پلاکت (Thrombocytopenia) می باشند. بعد باید به جستوجو راه حلهایی برای افزایش پلاکت خون خود باشند. یکی از این راه حلها، مصرف خوراکی‌های مؤثر در تشکیل و افزایش پلاکت خون و پرهیز از مصرفِ آن‌هایی است که علتکاهش پلاکت خون خواهد شد. در این مقاله به شما می‌گوییم برای افزایش پلاکت خون چه بخوریم سپس هم ۱۰ ماده غذایی برای افزایش پلاکت خون را معارفه می‌کنیم.

برای افزایش پلاکت خون چه بخوریم؟

برخی از مواد مغذی حاضر در خوراکی‌ها یا مکمل‌‌هایشان برای افزایش پلاکت خون سودمند می باشند. این مواد در سه دسته کلی جای می‌گیرند:

بهترین منبع های فولات

فولات یکی از انواع ویتامین‌های گروه B است که در سلامت سلول‌های خون نقش مهمی ایفا می‌کند. این ماده طبق معمول به‌صورت فولیک اسید در خوراکی‌ها وجود دارد.

بر پایه پژوهش‌های مرکز ملی سلامت آمریکا (NIH)، هر فرد بالغ روزانه به ۴۰۰ میکروگرم از این ماده مغذی نیاز دارد. این مقدار برای زنان باردار زیاد تر و ۶۰۰ میکروگرم است.

غذاهایی که سرشار از فولات می باشند، عبارت‌اند از:

• سبزیجات سبز و پهن‌‌برگ همانند اسفناج و کلم؛
• جگر گاو؛
• لوبیا چشم‌بلبلی؛
• برنج؛
• خمیرمایه (مخمرها)؛
• غلات و حبوبات غنی‌شده و جانشین‌های لبنی؛
• مکمل‌های فولات.

دقت: گرچه مصرف خوراکی‌های طبیعی حاوی فولات منعی ندارد، نباید در مصرف مکمل‌های این ماده زیاده‌روی کرد، چون علتاختلال در کارکرد ویتامین B12‌ می‌بشود.

غذاهای سرشار از ویتامین B12

ویتامین B12 در ساختار گلبول‌های قرمز خون مهم است. افتاین ماده معدنی می‌تواند به افت پلاکت خون منجر بشود.

هر فرد بالغ بالای ۱۴ سال، روزانه به ۲٫۴ میکروگرم از این ویتامین نیاز دارد. زنان بادار یا شیرده به بیشتر از ۲٫۸ میکروگرم از آن نیازمند می باشند.

این ویتامین در زیاد تر غذاهای حیوانی همانند گوشت و جگر گاو، تخم مرغ و انواع ماهی‌ها یافت می‌بشود. لبنیات نیز سرشار از ویتامین B12 است، اما برخی تحقیقات نشان داده‌اند که شیر گاو تأثیری منفی بر تشکیل پلاکت خون دارد.

گیاه‌خواران برای دریافت این ویتامین می‌توانند غلات و حبوبات غنی‌شده، شیر سویا یا شیر بادام و یا مکمل‌های ویتامین B12 مصرف کنند.

خوراکی‌های دارای ویتامین C

ویتامین C‌ در تحکیم سیستم ایمنی بدن نقش حیاتی دارد. این ویتامین در بهبود کارکرد پلاکت‌ها، جذب آهن و افزایش پلاکت خون مؤثر است.

تعداد بسیاری از میوه‌ها و سبزیجات ویتامین C‌ دارند، همانند:

دقت: ازآنجاکه گرما علتاز بین رفتن این ویتامین می‌بشود، بهتر است خوراکی‌هایی که این ویتامین را دارند، خام مصرف شوند.

غذاهای سرشار از ویتامین D

اهمیت ویتامین D در کارکرد صحیح استخوان‌ها، ماهیچه‌ها و دستگاه عصبی بدن است. بر پایه مطالعات انجمن حمایتاز بیماران پلاکتی (PDSA)، این ویتامین در کارکرد مغز استخوان که ماموریت تشکیل سلول‌های خون را دارد، نقش مهمی ایفا می‌کند.

یکی از رایج‌ترین راه‌های فراهم ویتامین D، قرار گرفتن در معرض نور خورشید است. اما تعداد بسیاری از افراد به علت سبک زندگی یا سکونت در مناطق شمالی و سردسیر، از نور آفتاب محروم‌اند. مصرف غذاهای زیر می‌تواند راه‌حل مناسبی برای فراهم آن باشد:

• زرده تخم‌مرغ؛
• ماهی‌های چرب همانند سالمون، تن و خال‌مخالی (ماکارل)؛
• روغن جگر ماهی؛
• شیر و ماست غنی‌شده با این ویتامین.

گیاه‌خواران نیز با مصرف غذاهای زیر ویتامین مورد نیاز خود را دریافت می‌کنند:

• غلات و حبوبات غنی‌شده؛
• آب پرتقال‌ غنی‌شده؛
• شیر سویا و ماست سویا؛
• قارچ پرورش‌یافته با پرتو فرابنفش؛
• مکمل‌های ویتامین D.

خوراکی‌های دارای ویتامین K

ویتامین K برای انعقاد خون و سلامت استخوان ها سودمند است. بر پایه پژوهش‌های PDSA، مصرف این ویتامین در ۲۷ درصد از افرادی که به فقر پلاکت مبتلا می باشند، علتافزایش پلاکت خون و بهبود خون‌ریزی شده است.

مردان و زنان ۱۹ سال به بالا، روزانه به ترتیب به ۱۲۰ و ۹۰ میکروگرم از این ویتامین نیاز دارند.

غذاهای زیر حاوی ویتامین K است:

• نَتو، نوعی غذای سنتی ژاپنی که از سویای تخمیرشده تهیه می‌بشود؛
• سبزیجاتی همانند کلم‌برگ، برگ شلغم، اسفناج
• سویا و روغن آن؛
• کدو حلوایی.

غذاهای سرشار از آهن

مقدار آهن حاضر در خون، رابطه مستقیمی با کمیت و کیفیت گلبول‌های قرمز و پلاکت‌ها دارد. مطالعات انجام‌شده روی کودکان و نوجوانان کم‌خون، مشخص می کند که مصرف آهن در افزایش پلاکت خون مؤثر است.

آهن مورد نیاز بدن بسته به سن و جنس افراد متغیر است، برای مثال مردان بالای ۱۸ و زنان بالای ۵۰ سال، به ۸ میلی‌گرم آهن در روز نیاز دارند؛ درحالی‌که این مقدار برای زنان بین ۱۹ تا ۵۰ سال، ۱۸ میلی‌گرم و زنان باردار بیشتر از ۲۷ میلی‌گرم است.

برای فراهم‌ آهن بدن باید مصرف خوراکی‌های زیر را در برنامه غذایی قرار داد:

• صدف؛
• جگر گاو؛
• غلات و حبوبات غنی‌شده؛
• لوبیا سفید و قرمز؛
• شکلات سیاه؛
• عدس؛
• پنیر سویا.

دقت: از‌آنجاکه آهن حاضر در گیاهان، نرخ جذب پایینی دارد، بهتر است آن را با ویتامین C‌ مصرف کنید تا آهن بیشتری جذب بشود. مصرف غذاهای کلسیم‌دار در کنار آهن علتکاهش جذب آن می‌بشود.

مکمل‌های افزایش پلاکت خون

برخی از پژوهش‌ها حاکی از‌ آن است که مصرف مکمل‌هایی همانند کلروفیل، عصاره برگ پاپایا و ملاتونین در افزایش پلاکت خون تأثیر مثبت دارد.

۱. کلروفیل

کلروفیل (سبزینه) ماده‌ای است که به‌وفور در گیاهان یافت می‌بشود. مصرف این ماده امکان پذیر علتافزایش تشکیل پلاکت در بدن بشود. هرچند، پژوهش‌های اندکی تا بحال در این عرصه صورت گرفته است.

مکمل‌های تولیدشده از نوعی جلبک سبز به نام کِلُرلا (Clorella) سرشار از کلروفیل است. بر پایه تحقیقات انجام‌شده، ۱۹ درصد از بیماران پلاکتی که این مکمل را مصرف کردند، پلاکت خون‌شان افزایش و خون‌ریزی نیز در ۳۳ درصد آنها افت یافت.‌ این مکمل به دو صورت قرص و پودر در بازار اراعه می‌بشود.

۲. عصاره برگ پاپایا

در آزمایش‌های انجام‌گرفته روی موش‌ها، مصرف این عصاره به افزایش دیدنی پلاکت خون منجر شد. اما تحقیقات بیشتری باید صورت گیرد تا تأثیر این ماده روی انسان ثابت بشود.

قرص‌های حاوی عصاره برگ پاپایا در داروخانه‌ها به فروش می‌رسد.

۳. ملاتونین

ملاتونین یکی از هورمون‌های تولیدشده در بدن است که به تنظیم ساعت زیستی بدن پشتیبانی می‌کند. این هورمون در قالب‌های گوناگون در داروخانه‌ها حاضر است.

مطالعات بر روی حیوانات نشان داده که این هورمون در افزایش پلاکت خون سودمند است. هرچند در این عرصه هم باید تحقیقات بیشتری انجام بشود.

۱۰ ماده غذایی برای افزایش پلاکت خون

در قسمت‌های قبلی به مواد مغذی الزامی اشاره کردیم. در ادامه، ۱۰ ماده غذایی کلیدی را که منبع های غنی این مواد مغذی می باشند، به شما معارفه می‌کنیم تا بتوانید به‌راحتی آن‌ها را در برنامه غذایی خود بگنجانید:

۱. جگر گاو

این ماده غذایی یک نیروگاه تغذیه‌ای و سرشار از آهن و ویتامین B12 است. افتهر دوی این مواد مغذی می‌تواند تبدیل کم‌خونی و افت تعداد پلاکت‌ها بشود. به این علت، گنجاندن جگر گاو در رژیم غذایی به طور مؤثری به ساخت سلول‌های خونی سالم پشتیبانی می‌کند.

۲. سبزیجات برگ‌دار تیره (همانند اسفناج و کلم)

این سبزیجات منبع بسیار‌ای از فولات (ویتامین B9) و ویتامین K می باشند. فولات برای تقسیم و سلامت سلول‌های خونی الزامی است و ویتامین K نقش مستقیمی در فرآیند انعقاد خون دارد.

۳. ماهی‌های چرب (همانند سالمون و تن)

این ماهی‌ها بهترین منبع های طبیعی ویتامین D و این چنین سرشار از ویتامین B12 می باشند. ویتامین D به کارکرد صحیح مغز استخوان که محل تشکیل پلاکت‌ها است، پشتیبانی می‌کند.

۴. مرکبات (همانند پرتقال و گریپ‌فروت)

مرکبات به علت داشتن مقادیر بالای ویتامین C شهرت دارند. ویتامین C نه تنها سیستم ایمنی را تحکیم می‌کند، بلکه به بهبود کارکرد پلاکت‌ها پشتیبانی کرده و جذب آهن گیاهی را نیز افزایش می‌دهد.

۵. کدو حلوایی

این ماده غذایی خوش‌رنگ، منبع خوبی از ویتامین K است که برای لخته شدن خون الزام دارد و می‌تواند به بهبود سطح پلاکت‌ها پشتیبانی کند.

۶. تخم‌مرغ

تخم‌مرغ، به‌خصوص زرده آن، حاوی ویتامین B12 و ویتامین D است. این دو ویتامین نقش مهمی در فرآیندهای خونسازی بدن ایفا می‌کنند.

۷. حبوبات (عدس و لوبیا)

حبوباتی همانند عدس و انواع لوبیا، منبع های گیاهی عالی برای آهن و فولات می باشند. برای افزایش جذب آهن حاضر در آن‌ها، پیشنهاد می‌بشود آن‌ها را با یک منبع ویتامین C مصرف کنید.

۸. کلم بروکلی

این سبزی، هم منبع خوبی از ویتامین C و هم سرشار از ویتامین K است و گزینه‌ای عالی برای تحکیم پلاکت‌ها به حساب می اید.

۹. غلات غنی‌شده

تعداد بسیاری از غلات صبحانه و نان‌ها با فولات، ویتامین B12 و آهن غنی‌سازی خواهد شد. این مواد غذایی راهی ساده برای فراهم مواد مغذی ملزوم برای تشکیل پلاکت می باشند.

۱۰. عصاره برگ پاپایا

اگرچه این مورد یک مکمل است، مطالعات نشان داده‌اند که مصرف آن می‌تواند به افزایش قابل دقت تعداد پلاکت‌ها پشتیبانی کند. این عصاره به طور قرص در دسترس است.

آیا تغذیه مناسب می‌تواند راه قطعی افزایش پلاکت خون باشد؟

گرچه مصرف مواد مغذی که در این مقاله اشاره شد به افزایش پلاکت خون پشتیبانی می‌کند، اما باید دقت داشت که به‌تنهایی درمان قطعی فقر پلاکت خون نیست. در صورت ابتلا به این بیماری، مراجعه به پزشک الزامی است.

بیاموزید که چطور مطمعن به نفس داشته باشید و خجالت را کنار بگذارید تا از پیروزی‌های تازه خود لذت ببرید

هشدار! این نوشته فقط جنبه آموزشی دارد و برای منفعت گیری از آن ملزوم است با پزشک یا متخصص وابسته مشورت کنید. اطلاعات زیاد تر